Uzależnienie od Internetu i technologii – jak pomóc nastolatkom?

Uzależnienie od Internetu i nowych technologii nie jest jeszcze oficjalnie uznanym zaburzeniem psychicznym i nie jest wymienione w Podręczniku diagnostyczno-statystycznym zaburzeń psychicznych (DSM-5). Jednak jego włączenie jest tylko kwestią czasu. Rzeczywiście, problem staje się coraz bardziej widoczny z każdym dzień, a eksperci zastanawiają się, jak najlepiej leczyć to nowe zaburzenie.

Młodzi ludzie są najbardziej dotkniętą grupą, jeśli chodzi o uzależnienie od Internetu i nowych technologii. W rzeczywistości ich patologiczne korzystanie z mediów społecznościowych, urządzeń mobilnych i komputerów przestało być dziwactwem i stało się prawdziwym problemem. Przyjrzymy się i zastanowimy nad tym, co niektórzy specjaliści mówią o leczeniu nastolatków z uzależnieniem od technologii.

Uzależnienie od Internetu u nastolatków – jak pomóc?

Według badań nastolatki spędzają średnio siedem godzin i 22 minuty dziennie na interakcję z nowymi technologiami. W rzeczywistości spędzają na nich więcej czasu, niż śpią lub chodzą do szkoły, lub na studia. Co więcej, dla wielu ich używanie prowadzi do epizodów uzależnienia. Uzależnienia to zachowania patologiczne, zależne i uporczywe, które trwają pomimo ich negatywnych skutków.

DSM-5 oficjalnie nie rozpoznaje diagnozy uzależnienia. Zamiast tego używają etykiety, zaburzeń używania substancji (alkohol, kofeina, konopie indyjskie, halucynogeny, środki wziewne, opioidy, środki uspokajające i przeciwlękowe, stymulanty i tytoń) oraz uzależnień behawioralnych (uzależnienie od hazardu i zaburzenia związane z grami internetowymi). Jednak uzależnienie od technologii, mimo że nie zostało uwzględnione, jest problemem rozpoznawanym przez prawie wszystkich specjalistów.

Dostępnych jest wiele opcji leczenia nastolatków uzależnionych od technologii. We wszystkich przypadkach preferowanym podejściem jest pomoc psychologiczna. Chociaż nie ma złotego standardu leczenia zaburzenia, eksperci sugerują, że preferowaną opcją jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT). Ponadto odpowiednią alternatywą jest terapia motywacyjna i radzenie sobie z deficytami umiejętności społecznych.

Young (1999) zaproponował osiem technik terapeutycznych, które pozostają aktualne do dziś:

1. Praktykuj coś przeciwnego

Wiąże się to z zastąpieniem wzorców korzystania z technologii przeciwstawnymi zachowaniami lub nawykami. Większość osób uzależnionych od technologii ucieka się do swoich problemowych zachowań w ramach określonych wzorców. Na przykład używają telefonu komórkowego natychmiast po przebudzeniu lub tuż przed pójściem spać.

Dlatego odkrycie wzorców i harmonogramów używania przez nastolatka umożliwia włączenie innych czynności, aby przerwać ich zwykłą rutynę. Dzięki temu mogą stopniowo dostosowywać się do nowego.

2. Uzależnienie od Internetu – pomoce zewnętrzne

Jednym z problemów związanych z patologicznym wykorzystywaniem nowych technologii przez nastolatków jest to, że tracą poczucie czasu. Dlatego zaleca się, aby korzystali z alertów zewnętrznych, aby wskazać, kiedy przekroczyli zalecane użycie. Pomocny może być prawdziwy budzik lub minutnik.

3. Wyznaczanie celów

Podobnie jak w przypadku innych rodzajów uzależnień, ustalenie realistycznych celów jest niezbędne do przezwyciężenia problemu. Harmonogram lub program użytkowania powinien być opracowany dla nastolatka, przerywany krótkimi przerwami, gdy wykonuje inne rodzaje czynności. O ile to możliwe, powinny one odbywać się na zewnątrz lub wymagać pewnego stopnia interakcji społecznych.

4. Abstynencja od niektórych aplikacji

Często uzależnienie nastolatka od technologii obraca się wokół preferencji dla określonego programu lub aplikacji (Instagram, Facebook, TikTok itp.). Program leczenia powinien koncentrować się na aplikacji powodującej problem, ponieważ nasila ona uzależniające zachowanie nastolatka. W związku z tym należy ich zachęcać do całkowitego zaprzestania korzystania z tej konkretnej aplikacji.

5. Karty przypomnienia

Osobom wplątanym w spiralę uzależnienia naprawdę trudno jest zrozumieć jego konsekwencje i związane z tym korzyści płynące z realizacji jakiegokolwiek programu leczenia. W tym zakresie przydatna jest technika kart przypominających.

Nastolatek powinien zapisać na fiszce pięć problemów spowodowanych przez jego uzależnienie i pięć korzyści z jego zaprzestania. Powinni trzymać tę kartę w kieszeni, torebce lub portfelu i wyciągać ją w regularnych odstępach czasu jako przypomnienie tego, co zamierzają osiągnąć,

6. Inwentarz osobisty

Osobisty inwentarz to kompilacja wszystkich czynności, które nastolatek przestał robić (lub mógłby zacząć robić), gdyby nie uzależnienie. Pozwala im spojrzeć z odpowiedniej perspektywy na katalog czynności, które odrzucają ze względu na czas, jaki poświęcają na uzależnienie.

7. Grupy wsparcia

Chociaż nie zawsze tak jest, wiele osób uzależnionych od nowych technologii rozwija swoje patologiczne zachowania, aby zrekompensować brak wsparcia społecznego (przyjaciół, partnerów i innych). Grupy wsparcia pozwalają im łączyć się z innymi, którzy są w tej samej sytuacji i tymi, którym udało się przezwyciężyć uzależnienie.

8. Uzależnienie od Internetu a terapia rodzinna

Wreszcie terapia rodzinna może być niezbędna do zakończenia rozwiązywania problemu. Z taką pomocą można zbadać relacyjne przyczyny, które motywowały rozwój spirali uzależnień. Może być również przydatne, gdy uzależnienie zakłóciło dynamikę rodziny w taki czy inny sposób.

Nie ma jednego sposobu leczenia uzależnienia od nowych technologii u nastolatków. To powiedziawszy, jeśli jedna konkretna terapia lub strategia nie działa, zawsze można poszukać alternatyw. W każdym razie szukanie profesjonalnej pomocy jest zawsze pierwszym krokiem, jaki należy podjąć.