Traumatyczne przeżycia - powrót do dawnego życia jest nie lada wyzwaniem

Napisane i zweryfikowane przez psycholog i dziennikarz Sara Clemente.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Wypadki samochodowe, katastrofy lotnicze, katastrofy naturalne zagrażające życiu, takie jak huragany i trzęsienia ziemi, okropne rzeczy, takie jak gwałty i porwania… Wszystkie te sytuacje mają coś wspólnego: mogą przekształcić się w długotrwałe, obezwładniające, traumatyczne przeżycia dla ludzi, którzy przez nie przechodzą. Ale jak możemy powrócić do życia po traumie?

Ból w każdej sytuacji zależy od osobowości danej osoby oraz od okoliczności. Dla niektórych pewne wydarzenie może być bardzo dużym szokiem, dla innych to samo wydarzenie nie będzie wielką sprawą i wkrótce o niej zapomną. Co można zrobić, aby traumatyczne przeżycia nas nie sparaliżowały? Jak możemy się upewnić, że będziemy mogli iść naprzód?

Czy traumatyczne przeżycia zmieniają naszą osobowość?

Po urazie często występują znaczące zmiany w osobowości i życiu danej osoby. Efekty można zobaczyć nawet wiele lat po incydencie. Z jednej strony, to by dana osoba mogła się przystosować będzie wymagać dużo wysiłku. Z drugiej musi także dostosować swoje umiejętności i zasoby. Wszystko to oznacza, że pojawią się również przyszłe wyzwania.

Czasami konieczność przystosowania się czyni taką osobę bardziej asertywną lub zwiększa jej samokontrolę. Ale w innych przypadkach sprawia, że czuje się niepewnie i bezbronnie, co utrudnia powrót do życia po traumie. Ponadto trauma może powodować niepotrzebne i szkodliwe strategie radzenia sobie ze stresem.

Przemoc związana z płcią zazwyczaj wpływa na osobowość ofiary. Kobiety, osoby transpłciowe i inne ofiary przemocy ze względu na płeć są stale narażone na potencjalnie traumatyczne sytuacje. Przeżycie może okazać się traumatyczne, gdy ich partner krzyczy na nie, bije, nęka i upokarza. Mogą znaleźć spokój, gdy partner opuszcza dom.

Bez wątpienia nadużycie pozostawi ślad na ich osobowości. Oprócz obrażeń fizycznych ataki psychologiczne mogą umożliwić sprawcy kontrolowanie ofiary. Ofiary mogą zacząć kwestionować własne decyzje.

Podajmy inny przykład. Po katastrofie samolotu pasażerowie, którzy przeżyli, muszą zmierzyć się z nowym rodzajem życia. Muszą zaakceptować traumę utraty bliskich lub konieczności radzenia sobie z poważnymi, przewlekłymi obrażeniami.

Bardziej prawdopodobne jest pojawienie się nowych obaw w ciągu miesięcy lub lat po traumie (strach przed lataniem, klaustrofobia, lęk społeczny). Mogą też rozwinąć się zaburzenie obsesyjne. Jak widać, życie po urazie może być przytłaczające.

Traumatyczne przeżycia – ograniczymy ich skutki, jeśli wyrzucimy je z siebie

Przed ukończeniem szóstego roku życia doświadczenia traumatyczne są niemal permanentne, jeśli nie będą leczone. Dlaczego? Ponieważ zostają utrwalone zarówno w świadomości jak i podświadomości. Dlatego tak ważne jest poznanie podstaw tego, co powinieneś a czego nie powinieneś robić w takich ekstremalnych sytuacjach.

W nagłych wypadkach lub katastrofach nie powinieneś iść spać przez pierwsze sześć godzin po kryzysie. Sny odgrywają ważną rolę w utrwalaniu wspomnień, dlatego lepiej jest pozostać czujnym lub znaleźć sobie jakieś zajęcie, aby uniknąć wspominania szokujących lub traumatycznych obrazów.

Chociaż ci, których to dotyczy, chcą się położyć lub odpocząć, nie powinniśmy pozwolić im zasnąć przez te sześć godzin. Nie jest też dobrym pomysłem korzystanie ze środków nasennych, po prostu pozwól, aby sen był naturalny.

Pomaganie sobie po traumie

Jak już powiedzieliśmy, reakcja każdego człowieka na traumatyczne wydarzenia jest inna. Dlatego ważne jest, aby specjaliści zrozumieli, że istnieje wiele objawów. Wszystkie są równie akceptowalne, a każda osoba musi być traktowana indywidualnie.

Po pierwsze, aby powrócić do życia po traumie, zalecamy codzienną rutynę, nie zmienianie nawyków z dnia na dzień. Nie uciekaj od miejsc ani ludzi, którzy przypominają wam o traumie. Zamiast tego porozmawiaj z profesjonalistą o tym, jakie rzeczy Cię niepokoją.

W tym celu pierwszym krokiem jest zrozumienie, że nie możemy kontrolować wszystkiego, co dzieje się wokół nas. Ale powinieneś także starać się nie narażać siebie na bardziej stresujące momenty lub wydarzenia i starać się redukować złe uczucia poprzez uczestnictwo w zajęciach rekreacyjnych, odpoczynek i spokojne rozwiązywanie konfliktów.

Mówienie o tym, jak się czujesz, jest bardzo ważną częścią tego procesu

Bardzo ważne jest, by móc znaleźć oparcie u bliskich Ci osób. Zawsze dobrze jest móc wyrażać emocje, rozpoznawać co powoduje ból, zwerbalizować go i nadać mu nazwę.

Zastanów się – radzenie sobie z czymś jest łatwiejsze, gdy wiemy, co to jest. Innym osobom też będzie nam łatwiej pomóc, jeśli wiedzą z czym mają do czynienia. Spójrzmy nie tylko na emocje czy przedmiot powodujący traumę z osobna, ale także na wątek, który łączy obie rzeczy.

Może wydawać się to zbyt proste. Ale tylko informując innych, możemy odnaleźć poczucie bezpieczeństwa, które straciliśmy. Zwłaszcza, gdy inni akceptują i rozumieją logikę, która za tym stoi.

Znajdziemy też ulgę w mówieniu lub opisaniu tajemnicy. Obie czynności są narzędziami samopoznania i samo-terapii, które pozytywnie wpływają na przezwyciężenie sytuacji i powrót do życia po traumie. Tak naprawdę to nie włączenie traumatycznych, negatywnych lub niepokojących wydarzeń w nasze życie może wywołać bardzo poważne problemy dysocjacyjne.

Stres pourazowy a traumatyczne przeżycia

Po traumatycznym wydarzeniu dana osoba może czuć się przez nie określona. Może czuć, że wydarzenie to zanieczyszcza wszystko wokół, tak wewnątrz jak i na zewnątrz. Jeśli problemy te się pogorszą, może to przekształcić się w przypadek zespołu stresu pourazowego. Dzieje się tak, gdy żywimy ogromny stres związany z efektami, które mogą trwać latami, nawet przez całe życie.

 Ludzie często przeżywają traumę w postaci retrospekcji. Traumatyczne przeżycia wracają w różnych formach. Często zdarza się, że osoby mają problemy ze snem lub czują się pozbawione emocji. To, czy te objawy staną się chroniczne, zależy od intensywności lub nasilenia zdarzenia.

Ponadto nie zapominaj, że stres może się sumować. Innymi słowy, jakiekolwiek stresujące wydarzenie, które ma miejsce po urazie, może wywołać niepokój. Nikt nie jest chroniony przed traumatycznymi, nieoczekiwanymi sytuacjami. W każdym przypadku powinieneś zawsze spotkać się z profesjonalistą. Pomoże Ci to nie tylko w nauce poruszania się do przodu, ale także zapewni narzędzia potrzebne do rozpoczęcia ponownego życia po traumie.