Johanna Arendt, pluralistyczna myślicielka

Johanna Arendt była prześladowana za to, że była Żydówką – ale również za to, że była Niemką. Przez wiele lat była „bezpaństwowcem”. Być może dlatego rozwinęła swój pluralistyczny sposób myślenia.
Johanna Arendt, pluralistyczna myślicielka
Gema Sánchez Cuevas

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Ostatnia aktualizacja: 24 lutego, 2020

Johanna Arendt była jedną z największych myślicielek XX wieku. Mimo tego, że niektórzy nazywali ja „filozofem”, ona odrzucała taką kategoryzację. Być może dlatego, że jest ona zbyt rozstrzygająca i ograniczona dla intelektualisty o szerokich zainteresowaniach.

Można powiedzieć, że Johanna Arendt była jedną z największych ekspertek w „kwestii żydowskiej”. W przeciwieństwie do innych myślicieli podchodziła do tematu z wielkim rozmachem i krytycznym wyczuciem, mimo że sama była Żydówką.

Najbardziej radykalny rewolucjonista stanie się konserwatystą następnego dnia po swojej rewolucji.”

– Johanna Arendt –

Jej praca „Korzenie totalitaryzmu” to prawdziwy klasyk teorii politycznej. Arendt eksponuje historyczny rozwój antysemityzmu, rasizmu i imperializmu. Na końcu opisuje to, co nazywa „całkowitą dominacją”, wcieloną w zasadzie w nazizm i stalinizm.

Johanna Arendt Bystra młoda kobieta

Johanna Arendt urodziła się 14 października 1906 roku w miejscowości Linder-Limmen, w Niemczech. Jej rodzina była żydowskiego wyznania, pochodzili oni z Linden, rejonu Prus, który później stał się częścią Rosji.

Johanna Arendt

Ojciec Arendt był inżynierem. Zmarł na syfilis, gdy dziewczynka miała zaledwie siedem lat. Jej matka, Martha Cohn, była kobietą o liberalnych poglądach. Chciała zapewnić córce takie samo wykształcenie, jakie otrzymywali w tym czasie chłopcy.

Hannah Arendt od najmłodszych lat wykazywała oznaki wielkich zdolności intelektualnych i buntowniczego charakteru. Niektórzy twierdzą, że w wieku 14 lat przeczytała już dzieła Emmanuela Kanta i Karla Jaspersa. Oczywiście, gdy miała 17 lat została wydalona ze szkoły za „problemy dyscyplinarne”.

Następnie Johanna pojechała sama do Berlina, gdzie odbyła kursy teologii i filozofii. Rozpoczęła samodzielną naukę i zdała egzamin wstępny na uniwersytet w Marburgu w wieku 18 lat.

Johanna Arendt, żydowska intelektualistka

Martin Heidegger, dość popularny mężczyzna, był jednym z nauczycieli Arendt. Zakochali się oni w sobie i rozpoczęli tajny romans. Heidegger był żonaty i miał dzieci. Sytuacja ta była dość niestabilna dla Johanny, która następnie przeniosła się na semestr na Uniwersytet Alberta Ludwiga we Fryburgu.

Johanna Arendt w późniejszych latach życia

Tam uzyskała doktorat z filozofii w 1928 roku, po uczęszczaniu na zajęcia Edmunda Husserla. Karl Jaspers był promotorem jej pracy, a później został jednym z jej najbliższych przyjaciół. Johanna była w tym czasie także przyjaciółką wielu najwybitniejszych filozofów swoich czasów.

Postępujący wzrost nazizmu rozpoczął się od stopniowego wzrostu antysemityzmu. Johanna Arendt wykorzystała swój własny dom, aby pomóc w ucieczce wielu dzieci i młodzieży. W 1933 roku została aresztowana przez Gestapo i uwięziona przez osiem dni. Następnie uciekła do Francji, gdzie spotkała swojego pierwszego męża, Günthera Sterna.

Bezpaństwowa myślicielka

Johanna Arendt była jedną z niewielu europejskich intelektualistek, która od samego początku radykalnie wypowiadała się przeciwko nazizmowi, w przeciwieństwie do innych filozofów, którzy starali się pogodzić z nowym reżimem.

W roku 1937 Johanna rozwiodła się z Güntherem, a w tym samym roku rząd niemiecki wycofał jej obywatelstwo. W 1939 roku udało jej się wyprowadzić z Niemiec matkę. Rok później wyszła za mąż za Heinricha Blüchera.

Wkrótce potem została wysłana do obozu koncentracyjnego we Francji za zbrodnię bycia Niemką – mimo że nią nie była. Udało jej się stamtąd uciec i wraz z mężem i matką wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych.

W Stanach Zjednoczonych pracowała jako dziennikarka. Był to zawód, z którym miała już doświadczenie po praktykach w Europie. W 1951 roku została obywatelką USA, chociaż zawsze powtarzała, że jej serce jest związane z Niemcami – przez język, sztukę i poezję.

Genialna trajektoria Johanny Arendt

Kiedy Johanna została obywatelką USA, uwolniła się niejako od bycia bez narodowości. Powiedziała, że posiadanie obywatelstwa jest „prawem do posiadania praw”. Arendt miała świetną karierę i w Stanach Zjednoczonych napisała swoje największe dzieła.

W 1961 Johanna pracowała jako korespondentka dziennika „New Yorker” i relacjonowała proces Adolfa Eichmanna, nazistowskiego zbrodniarza wojennego. Artykuł nosił tytuł „Banalność zła” i był bardzo kontrowersyjny.

1959 roku Arendt została pierwszą kobietą wykładającą na Uniwersytecie Princeton. W 1963 roku została profesorem na Uniwersytecie w Chicago, a następnie pracowała w innych ośrodkach akademickich.

Jej ukochany mąż zmarł w 1970 roku. Cztery lata później Johanna przeszła atak serca, po którym doszła do siebie. Kontynuowała pracę do 1975 roku, kiedy to drugi zawał okazał się dla niej śmiertelny.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Arendt, H. (2005). Arendt sobre Arendt. H. Arendt, De la historia a la acción. Buenos Aires: Paidós.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.