Test Bechdel, a nierówność płciowa
Kino, seriale, filmy dokumentalne, telewizja… Nierówność płciowa jest wciąż bardzo obecna w branży audiowizualnej i rozrywkowej. W tym artykule przeanalizujemy obecną sytuację tej luki, a także filmy i seriale, które zdają lub oblewają test Bechdel.
Rok temu aktorka Robin Wright publicznie potępiała platformę Netflix, ponieważ otrzymywała mniejszą pensję niż jej partner Kevin Spacey. Serial, o którym mowa to House of Cards. Od tego czasu, w jej ślad poszły dziesiątki aktorek, producentek, reżyserek itp. Zaczęły one publicznie mówić o różnicy w traktowaniu kobiet i mężczyzn występującej w branży.
I właśnie tego zagadnienia dotyczy wspomniany powyżej test Bechdel.
Magazyn Forbes opublikował już listę najlepiej zarabiających aktorów i aktorek w Hollywood. Dwayne Johnson, najlepiej opłacany aktor, zarobił w tym roku 89,4 miliona dolarów. Z kolei najlepiej zarabiająca aktorka, Scarlett Johansson, 56 milionów.
Ale pomiędzy tymi dwoma nazwiskami pojawia się sześciu innych aktorów. Oznacza to, że najlepiej opłacana aktorka w amerykańskim przemyśle filmowym zarobiła w tym roku prawie tyle, co szósty najlepiej opłacany aktor.
Najlepiej opłacana aktorka w amerykańskim przemyśle filmowym zarobiła w tym roku prawie tyle, co szósty najlepiej opłacany aktor.
Dyskryminacja płacowa jest zatem oczywista. Ponadto różnica między płciami nie dotyczy wyłącznie płac. W Hiszpanii badanie opublikowane przez Aisge oraz Związek Aktorów i Aktorek pokazuje, że tylko jedna na trzy role jest przeznaczona dla kobiet. Ponadto wykazali również, że tylko 34% głównych ról to role kobiece.
To samo badanie mówi, że w dużym stopniu wyjaśnieniem dla tych danych jest zmienna wieku. Kobieta wraz z wiekiem ma mniejsze możliwości otrzymania wiodącej roli. Ze wszystkich przeanalizowanych filmów tylko 24% głównych ról powyżej 45 roku życia przyznano kobietom. Liczba ta spada do 20% dla osób powyżej 64 lat.
Rola kobiet w kinie
Od samego początku kino ewoluowało wraz z historią. W każdym okresie filmy odzwierciedlały wierzenia i rzeczywistość społeczną swoich czasów, a wraz z nimi pozycję kobiet w samym społeczeństwie. Ruchy feministyczne i liczne manifestacje dotyczące równości kobiet we wszystkich dziedzinach życia zmieniły sposób, w jaki kobiety są pokazywane na ekranach.
Wyraźnym tego przykładem jest porównanie pierwszych filmów, które zrealizowało studio Walta Disneya z tymi, które produkuje obecnie. Rola Ariel, Królewny Śnieżki lub Kopciuszka bardzo kontrastuje z Elsą lub Moaną.
W tych ostatnich produkcjach rola kobiety nie jest już uzupełnieniem dla mężczyzn. Historia przestaje się kręcić wokół znalezienia „idealnego księcia” i koncentruje się na własnej drodze do odnalezienia wewnętrznej siły i do rozwoju osobistego.
Test Bechdel
Test Bechdel pojawił się po raz pierwszy w 1985 roku w komiksie The Rule autorstwa Alison Bechdel. Opiera się na założeniu, że aby uniknąć różnicy płci, film, serial lub komiks muszą spełniać co najmniej trzy wymagania:
- Muszą pojawić się co najmniej dwie postacie kobiece.
- Te dwie postacie powinny w pewnym momencie ze sobą porozmawiać.
- Rozmowa między nimi nie powinna dotyczyć mężczyzn.
Ostatni wymóg nie powinien ograniczać się wyłącznie do motywów romantycznych. Rozmowa nie powinna dotyczyć płci męskiej, czy to męża, brata, ojca czy sąsiada.
Jak wynika ze strony Bechdel Test Movie List w 2015 r. około 61% z prawie 130 analizowanych produkcji zdało test. Mimo to test Bechdel nie zawsze oznacza równość.
Istnieją filmy, które spełniają wszystkie trzy wymagania, ale których z powodu treści nie można uznać za pokazujące równouprawnienie płci. Może się też zdarzyć coś zupełnie przeciwnego, jak w przypadku zdobywcy siedmiu Oscarów – Grawitacji.
Filmy, które zdają/oblewają test Bechdel
- Zdają: Mad Max, Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć, Król Lew (2019), Argo, Spirited Away: W krainie bogów, Ludzkie dzieci, Rzym, Mustang, Życie Adèle, Wszystko o mojej matce, Thelmie i Louise, Powrót.
- Oblewają: Wilk z Wall Street, Narzeczona księcia, Władca pierścieni, Gwiezdne wojny (oryginalna trylogia), Avatar, Obywatel Kane, Avengers, Piraci z Karaibów, Ojciec chrzestny.
Seriale, które zdają/oblewają test Bechdel
- Zdają: Przyjaciele, Gra o Tron, Orange is the New Black, Zagubieni, Żona idealna, Złotka, Opowieści podręcznej, Unbreakable Kimmy Schmidt, Niepokorni, Parks and Recreation, Veep.
- Oblewają: Narcos, Zakazane imperium, Breaking Bad, Prawo I porządek, Rodzina Soprano, Plotkara, Prawo ulicy.
Kino jest kolejną z branż, w których występuje nierówność płci. Jak widzieliśmy, wiek ma duży wpływ na to, jak traktowane są aktorki. Jednak nie jest decydująca w przypadku aktorów.
Test Bechdel został stworzony prawie 35 lat temu w celu ustalenia wymagań, będących wskaźnikami równości płci w filmach. Jednak w ostatnich latach wciąż toczy się debata na temat aktualizacji i skuteczności tej metody. Rozważa się również, czy wymagania te powinny ewoluować, aby odpowiadać realiom współczesnego społeczeństwa.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Kochhar, Kalpana, Sonali Jain-Chandra y Monique Newiak, editoras. 2017. Women, Work, and Economic Growth. Washington, DC: Fondo Monetario Internacional.