Jak wygląda miłość u osób z autyzmem?

Pomimo powszechnie panujących przekonań, ludzie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu posiadają empatię, zakochują się i mogą utrzymywać szczęśliwe relacje. Należy jednak pamiętać o wyzwaniach, z jakimi często muszą się mierzyć.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Możesz być zaskoczony, że jednym z najczęstszych pytań w Google na temat zaburzeń ze spektrum autyzmu jest to, czy osoby z autyzmem mogą mieć partnera lub wziąć ślub. Temat miłości i autyzmu nadal jest pełen mitów, tendencyjnych pomysłów i niesamowitej ignorancji. Nawet dzisiaj jest wiele osób, które myślą, że mężczyźni i kobiety z autyzmem nic nie rozumieją, nie mówiąc już o miłości i uczuciach. Jak więc wygląda miłość u osób z autyzmem?

Jak dobrze wiedzą rodziny osób z autyzmem, zarówno doceniają oni, jak i potrzebują codziennego uczucia. Co więcej, zarówno nastolatki, jak i dorośli z tym schorzeniem mogą zakochiwać się i doświadczać uczuć namiętności i pożądania. Jednak sami chorzy często czują, że jest to dla nich „za dużo”. To dlatego, że są przytłoczeni emocjami i tak naprawdę nie wiedzą, co robić, ponieważ wszystko wydaje się raczej chaotyczne.

Nie wszyscy ludzie z autyzmem są tacy sami. To neurobiologiczne zaburzenie rozwojowe objawia się na wiele sposobów, a każda osoba wykazuje różne cechy i potrzeby. Zależy to od miejsca, w którym chory znajduje się w spektrum autystycznym.

Są poważniejsze przypadki, w których występują poważne ograniczenia w mowie i języku. Może to być na przykład zespół Aspergera, a nawet wysoko funkcjonujący autyzm. Poza swoimi ograniczeniami, stereotypami i zmianami sensorycznymi, każdy cierpiący odczuwa potrzebę bycia kochanym i zaopiekowanym. Ta potrzeba jest po prostu bardziej zróżnicowana między jedną a drugą osobą niż jest to widoczne u osób bez zaburzenia. Być może w tym przypadku potrzebne jest więcej wsparcia i odpowiedniej strategii. Oznaczałoby to, że cierpiący byliby w stanie nawiązać szczęśliwsze i bardziej satysfakcjonujące relacje.

Miłość u osób z autyzmem

Miłość u osób z autyzmem jest odpowiedzią na pewną potrzebę. To taka sama potrzeba, jak wobec każdego innego ludzkiego doświadczenia. Wiąże się z poczuciem bycia częścią czyjegoś życia, z kim można dzielić się swoim życiem i doświadczeniami. Oznacza kogoś, kogo kochają, podziwiają i pragną. Dlaczego osoba z zaburzeniem autystycznym nie miałaby doświadczać czegoś takiego?

Jeśli niektórzy ludzie tego nie rozumieją, to jest to w zasadzie spowodowane dezinformacją lub wiarą w przestarzałe informacje. Jednym z najbardziej znanych autorów zajmujących się badaniem autyzmu i zaburzeń neurorozwojowych jest bez wątpienia Simon Baron-Cohen. Psycholog ten znany jest ze swoich prac związanych z teorią umysłu i autystycznym męskim mózgiem.

W latach 90 wiele jego książek stało się popularnych, na przykład Ślepota umysłu: esej o autyzmie i teorii umysłu. W wyniku tej pracy duża część populacji błędnie założyła, że wszystkie osoby z ASD (zaburzenie ze spektrum autyzmu) nie są w stanie wczuć się w empatię, połączyć się ze swoim otoczeniem oraz wychwycić i zrozumieć sygnały społeczne.

Do tego dochodzi świat kina i telewizji, w którym słowo “autystyczny” zawsze wydaje się oznaczać to samo: ludzi (czasem geniuszy), którzy są oderwani od rzeczywistości. Jednak za tym słowem kryje się wielka zmienność i wiele poziomów zaburzenia. Nie wszyscy są geniuszami, ale też nie wszyscy wykazują brak empatii lub umysłową ślepotę.

Jaka jest więc miłość u osób z autyzmem? Jak tego doświadczają?

Empatia emocjonalna: emocje, które się przelewają

Jednym z najbardziej rozpowszechnionych poglądów jest to, że osobom z autyzmem brakuje empatii. To stwierdzenie nie jest prawdziwe, ale zawiera ważne niuanse. W badaniu przeprowadzonym w 2019 roku przez Uniwersytet w Osace otrzymano dane potwierdzające hipotezę, że osoby ze spektrum autyzmu wykazują braki w tak zwanej empatii poznawczej. Innymi słowy, trudno im zrozumieć, dlaczego ktoś cierpi, wpada w złość lub czuje się rozczarowany.

Jednak i tu pojawia się sprzeczność, ponieważ osoby te prezentują dużą empatię emocjonalną. Oznacza to, że z dużą intensywnością odczuwają emocje innych. Ta wrażliwość emocjonalna jest czasami nawet większa niż u neurotypów (osób bez autyzmu).

Miłość do osób z autyzmem: zrozum mnie, a ja zrozumiem Ciebie

Miłość do osób z autyzmem nie jest łatwa. Potrafią się zakochiwać i zakochują się głęboko. Wiele romantycznych związków jest skomplikowanych, a dla osoby z ASD są one jeszcze trudniejsze. Dlatego ich partner powinien zawsze brać pod uwagę następujące aspekty:

• Osoba z autyzmem nie zrozumie wielu kodów relacji, które pojawiają się każdego dnia. Na przykład, może ich partner potrzebuje przytulenia po ciężkim dniu w pracy lub chce usłyszeć Kocham Cię przed wyjściem rano z domu. Być może potrzebuje słowa “dziękuję” od czasu do czasu, za komplement lub słowa wsparcia i pocieszenia. Wiele z tych aspektów może uciec osobie cierpiącej na ASD.
• Dlatego komunikacja jest niezbędna. Jest tak, ponieważ osoby cierpiące na autyzm potrzebują, aby ich partner był ich schronieniem i tłumaczem wszystkich tych kodów, które im umykają i które nie zawsze rozumieją.
• Nigdy nie zaszkodzi wyjaśnić, czego inni mogą wymagać lub oczekiwać w określonych momentach (nawet jeśli może to być trudne). Na przykład można to zrobić mówiąc im: „Chciałbym, żebyś po pracy zapytała mnie, jak mi minął dzień” lub „Jeśli widzisz, że jestem smutny, przytul mnie mocno” lub „Kiedy idziemy ulicą, pamiętaj, żeby trzymać mnie za rękę”.

Osoby z autyzmem zakochują się na co dzień, ze wszystkimi trudnościami i niuansami miłości, co może być dla nich ogromnym wyzwaniem. Jest to obszar, w którym mogą interweniować profesjonaliści. Mogą oferować strategie i wsparcie oraz towarzyszyć parze w ich wspólnym rozwoju, gdzie bez wątpienia wielu osiąga prawdziwe szczęście.