Wszelkiego rodzaju rękodzieło i zajęcia manualne są znakomitym sposobem na poprawę zdrowia psychicznego. Modelowanie w glinie, robienie na drutach, rzeźbienie, szycie, ogrodnictwo i malowanie to, między innymi, wspaniałe sposoby na stymulację mózgu.
Zajęcia manualne to także świetny sposób na zmniejszenie stresu, poprawę neuroplastyczności tego organu oraz pracę nad swoimi umiejętnościami, koncentracją i spokojem.
Połączenie ręka-mózg ma kluczowe znaczenie dla ludzkiego samopoczucia. Tworzy ono pozytywną pętlę sprzężenia zwrotnego, która naprawdę może pomóc Ci się rozwijać. Jest to coś, o czym wiedzieliśmy już od dziesięcioleci, zarówno w antropologii, jak i w psychologii.
Dlatego też tak ważne jest to, aby nasze dzieci nabywały jak najszybciej sprawności poprzez zajęcia manualne i pracowały nad umiejętnościami motorycznymi. A to dlatego, że jest to dobre i zdrowe dla ich mózgów!
Ale wszyscy wiemy, że kiedy dorastamy i nie mamy już tyle czasu co kiedyś, to zapominamy o korzystnym znaczeniu tych czynności manualnych. Jeśli nie są one częścią Twojej pracy zawodowej, prawdopodobnie ich nie wykonujesz praktycznie wcale. W rzeczywistości takie udogodnienia jak telefony i komputery powodują, że ludzie nawet coraz rzadziej piszą odręcznie.
To prawda, że wiele osób wie doskonale o korzyściach płynących z ćwiczeń fizycznych. Ale większość z nich nie myśli nigdy o swoich dłoniach, kiedy zajmuje się treningiem. A to poważny błąd. Są one bowiem niezwykle wszechstronne i mobilne oraz mają ogromny potencjał twórczy.
Aktywne używanie dłoni do wykonywania jakichkolwiek zadań manualnych może również poprawić Ci Twój nastrój. Zagłębmy się w to zagadnienie nieco bliżej. A ponieważ poświęciliśmy mu cały nasz dzisiejszy artykuł, to zapraszamy Cię do poświęcenia kilku minut na jego lekturę!
Zajęcia manualne oraz ich wpływ na naszą kreatywność i zdrowie psychiczne
Dotykanie, czucie opuszkami palców, formowanie, robienie na drutach, ogrodnictwo, malowanie… wszystkie te zajęcia manualne są naprawdę korzystne dla zdrowia Twojego mózgu. Nie tylko dostarczają Ci zabawy i satysfakcji, ale w rzeczywistości przyczyniają się także do wytwarzania endorfin, zmniejszając tym samym poziom stresu i lęku.
Prawdopodobnie nie będzie żadną przesadą stwierdzenie, że osiągnęliśmy w naszym społeczeństwie taki punkt, w którym praca fizyczna traci swoją wartość. Praca biurowa, wszelkiego rodzaju „think tanki”, marketing, reklama, inżynieria, ekonomia, firmy technologiczne…
Są to ścieżki kariery, w których priorytetem są inne rodzaje umiejętności, głównie stawiające wymagania naszej stronie intelektualnej.
Ale są też niezbędne prace, takie jak budownictwo, rolnictwo, naprawa samochodów, hydraulika lub elektryka, które wymagają pary wykwalifikowanych rąk. Tylko za ich pomocą fachowiec będzie w stanie rozwiązać problemy uciążliwe dla reszty z nas i upewnić się, że zawsze będziemy mieć dobrą jakość życia.
Ogólnie rzecz biorąc powinniśmy się postarać o to, aby zarówno praca umysłowa, jak i zajęcia manualne były tak samo niezbędne i obecne w naszym codziennym życiu.
Warto również zauważyć, że także w neuropsychologii zaczyna się pojawiać od pewnego czasu bardzo interesująca perspektywa. Musimy pozbyć się tej niedawnej tendencji do wychwalania intelektualistów i podkreślania ich przewagi nad osobami pracującymi fizycznie.
W rzeczywistości całkowite wyeliminowanie pracy ludzkich rąk w naszym codziennym życiu byłoby sprzeczne z naszą własną naturą.
Ale zajęcia manualne mogą być wyjątkowo korzystne również dla Ciebie. Neurobiolog, dr Kelly Lambert z uniwersytetu w Richmond (oryg. University of Richmond) stwierdza, że wykonywanie różnego rodzaju zadań i prac manualnych może nawet zmniejszyć znacząco ryzyko depresji.
Zajęcia manualne i ich wpływ na nasze zdrowie psychiczne
To właśnie tworzenie narzędzi do prac ręcznych pozwoliło ludziom stać się tym, czym jesteśmy dzisiaj. I to dzięki temu osiągnęliśmy tak fantastyczny rozwój cywilizacyjny. Ta oś łącząca oko, dłoń i mózg to doskonała intelektualna i emocjonalna „konstelacja”, która może przynieść nam wiele korzyści. Dlaczego więc zaniedbujemy tę kluczową część naszego życia?
Siedzenie przed komputerem przez cały dzień nie jest liczone jako zajęcia manualne. Odblokowanie zatkanego odpływu z umywalki również się nie liczy. Mówimy tutaj o czymś znacznie głębszym, czymś, co wymaga użycia połączeń neuronowych i zwiększenia neuroplastyczności mózgu.
Jak to można zrobić? To proste – liczą się tworzenie i przekształcanie. Powinieneś zaangażować się w zajęcia manualne, które zapewnią Ci satysfakcjonujący efekt końcowy. Może to być dosłownie wszystko, począwszy od rzeźbienia, poprzez modelowanie gliny, tkanie, robienie na drutach, rysowanie, na czymś tak prostym jak sadzenie kwiatów skończywszy.
Tego typu czynności mogą mieć ogromny, pozytywny wpływ na Twoje życie emocjonalne.
Dr Kelly Lambert mówi tę samą podstawową rzecz w swojej książce, zatytułowanej „Zwalczanie depresji: praktyczne podejście neurologa do aktywacji uzdrawiającej mocy Twojego mózgu (oryg. Lifting Depression: A Neuroscientist’s Hands-On Approach to Activating Your Brain’s Healing Power).
Celem tego procesu jest znalezienie zajęć ręcznych, które aktywują ośrodki nagrody Twojego mózgu dzięki wysiłkowi poznawczemu, koncentracji i przyjemności z wykonywania określonego zadania.
Wysiłek, twórczość i satysfakcja: neurochemia, która zwalcza depresję
Żeby było jasne: samo nauczenie się modelowania gliny, rzeźbienia w drewnie lub robienia na drutach nie spowoduje, że Twoja depresja zniknie. Zajęcia manualne są po prostu katalizatorem. Czyli sposobem na zmianę chemii Twojego mózgu. Jest to punkt wyjścia do znalezienia się w dobrym miejscu.
W połączeniu z innymi rzeczami, takimi jak terapia psychologiczna, może mieć jednak naprawdę niesamowite efekty. Zatem teraz przyjrzyjmy się dokładniej, co też zajęcia manualne mogą zrobić dla Twojego mózgu:
Zajęcia manualne wpłyną na reakcje fizjologiczne i chemiczne Twojego mózgu. Wykonywanie zadań tego typu uwalnia serotoninę i endorfiny. A przy okazji obniża też poziom kortyzolu, potocznie zwanego „hormonem stresu”.
Zajęcia manualne mogą również poprawić Twoją neuroplastyczność, tworząc nowe ścieżki między neuronami. Pomoże Ci to zachować młody i zdrowy mózg na o wiele dłużej.
Jak wyjaśnił dr Robin Hurley z uniwersytetu Baylor (oryg. Baylor University), zajęcia manualne, które są interesujące i ważne dla pacjentów (jak na przykład gra na instrumencie, malowanie i tym podobne), mogą nawet pomóc poradzić im sobie ze skutkami przewlekłego stresu.
To ważna cecha, ponieważ oznacza to, że będą oni bardziej otwarci i zrelaksowani podczas konfrontacji ze swoją depresją.
Kilka słów na zakończenie
Zanim zakończymy nasz dzisiejszy artykuł, chcemy Ci także wyjaśnić znaczenie kolejnej ważnej kwestii. Nie wszystkie zajęcia manualne są dla Ciebie korzystne. Na przykład, jeśli pracujesz w fabryce, to nudna powtarzalność wykonywanych czynności nie przyniesie Ci żadnych korzyści. Kluczem jest znalezienie czegoś, co wzbudzi Twoją ciekawość, pasję i zainteresowanie.
Znajdź zajęcia manualne, które Cię zadowolą, będą skłaniały do działania, a także z relaksują. Spróbuj znaleźć ten „przepływ”, o którym tyle mówił psycholog Mihály Csíkszentmihályi. Znajdź ten stan umysłu, w którym cały świat się zatrzymuje, a Ty jesteś całkowicie zespolony z samym sobą. I w pełni zaangażowany w Twój proces twórczy. Niewiele rzeczy jest tak satysfakcjonujących w życiu jak właśnie to.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Heuninckx, S., Wenderoth, L., & Swinnen, S. (2008). Systems Neuroplasticity in the Aging Brain: Recruiting Additional Neural Resources for Successful Motor Performance in Elderly Persons. Journal of Neuroscience, 28 (1) 91-99; DOI: https://doi.org/10.1523/JNEUROSCI.3300-07.2008
- Kays, Jill L., et al. (2012). The Dynamic Brain: Neuroplasticity and Mental Health. The Journal of Nuropsychiatry and Clinical Neurosciences. https://doi.org/10.1176/appi.neuropsych.12050109
- Lambert, Kelly (2010) Lifting Depression: A Neuroscientist’s Hands-On Approach to Activating Your Brain’s Healing Power. Basic Books.