Terapia reminiscencyjna: uzdrowienie za pomocą wspomnień

Terapia reminiscencji pomaga uświadomić pacjentom sens życia poprzez ich osobiste wspomnienia i emocje.
Terapia reminiscencyjna: uzdrowienie za pomocą wspomnień
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Terapia reminiscencyjna stała się bardzo popularna w gerontologii. To sposób na połączenie przeszłości i teraźniejszości poprzez wspomnienia i emocje, które pomagają człowiekowi nawiązać kontakt z rzeczywistością. Pomaga to wzmocnić tożsamość osoby i postrzeganie życia poprzez odzyskanie tego, kim była w przeszłości i rozwiązywanie niedokończonych spraw.

Jednym z największych wyzwań stojących przed społeczeństwem jest niewątpliwie starzenie się. Jednak średnia długość życia wzrasta, ponieważ zasoby zdrowotne, styl życia i nawyki żywieniowe pomogły nam osiągnąć starszy wiek.

Jednak w tym pozytywnym aspekcie kryje się bardzo istotne wyzwanie: czy istnieje możliwość starzenia się przy jednoczesnym zachowaniu zdrowia psychicznego? Faktem jest, że choroba Alzheimera i inne schorzenia obniżają jakość życia osób starszych. Ale gerontologia boryka się również z innymi problemami, takimi jak samotność i ogólne niezadowolenie z życia.

„Nie możesz zatrzymać starzenia się, ale nie musisz być stary”.

-George Burns-

Staruszkowie poddawani terapii reminiscencyjnej.

Terapia reminiscencyjna: koncepcje i strategie

Znany gerontolog i psychiatra Robert Butler jako pierwszy opisał ćwiczenia reminiscencyjne jako przydatne i skuteczne źródło psychologiczne dla starszych pacjentów. To sposób na przegląd własnego życia w celu przystosowania się do cyklu egzystencji.

Butler określił to jako powrót do świadomości przeszłych doświadczeń, a zwłaszcza nierozwiązanych problemów, aby spojrzeć na nie z innej perspektywy i nadać im nowe znaczenie. Jeśli się nad tym zastanowisz, prawdopodobnie często wykonujesz to ćwiczenie przez całe życie. Jednak jest to szczególnie korzystne po osiągnięciu pewnego wieku.

Badania takie jak te prowadzone przez dr. Irazoki i dr hab. Garcia-Casal ujawniają, że terapia reminiscencyjna jest bardzo przydatna w procesach poznawczych pacjentów z demencją.

Na czym to polega?

Terapia reminiscencyjna to technika stymulacji poznawczej. Według Carvallo, Arroyo, Portero i Ruiza (2012), jest to grupa neuropsychologicznych działań interwencyjnych, które mają na celu zwiększenie neuroplastyczności osób starszych i są szczególnie przydatne w procesach upośledzenia funkcji poznawczych.

  • Ten rodzaj terapii może być wykonywany indywidualnie lub w grupie.
  • Bardzo powszechne jest posługiwanie się zdjęciami, ale istotne jest także to, aby pacjent opowiadał o swoich wspomnieniach z przeszłości. Specjalista może spróbować ćwiczyć pamięć epizodyczną pacjenta (m.in. wspomnienia osobiste i specyficzne, takie jak narodziny dziecka, podróże, doświadczenia zawodowe) lub pamięć semantyczną (istotne dane historyczne, o których warto pamiętać).
  • Terapeuci muszą zachęcać do emocjonalnego przeżywania każdego wspomnienia, a także do ekspresyjnej formy języka i skupionej uwagi.

Celem jest promowanie przeglądu własnego życia pacjenta, aby nadać egzystencjalny sens wszystkiemu, czego doświadczył. Terapia reminiscencyjna ma również na celu rozwiązywanie osobistych konfliktów i osiągnięcie wewnętrznego spokoju.

Ręka starszej osoby trzymająca rękę młodszej osoby.

Efekty terapii reminiscencyjnej

Kiedy pracujesz lub spędzasz czas z osobami starszymi, możesz zauważyć jedną rzecz: nie wszyscy oni zdają sobie sprawę ze swoich wyjątkowych osiągnięć. Często skupiają się na teraźniejszości i mogą czuć się samotni, cierpiący i chorzy.

Dlatego konieczne jest, aby byli bardziej świadomi tego, co zrobili, pamiętali o dzieciach, które wychowali, o trudnościach, które pomyślnie przezwyciężyli i o tym, jak uszczęśliwili innych ludzi.

Nakłonienie ich do połączenia się ze swoimi sukcesami i tym, co wywoływało uśmiech w przeszłości, jest kluczem do pomocy im w odbudowie samooceny i godności.

  • Terapia reminiscencyjna wzmacnia tożsamość starszego pacjenta.
  • Pomaga pacjentom radzić sobie z przeszłymi konfliktami osobistymi.
  • Terapia ta poprawia samoocenę.
  • Zmniejsza niepokój i poprawia adaptację do teraźniejszości.
  • Optymalizuje relacje rodzinne i pomaga pacjentom odnaleźć osobisty sens życia.
Róża na starej fotografii.

Można śmiało powiedzieć, że terapia reminiscencyjna jest jednym z najlepszych środków dla pacjentów z zaburzeniami poznawczymi. Jest to sposób na maksymalne spowolnienie procesu degeneracji i poprawę stanu emocjonalnego pacjenta. Bez wątpienia poprawia jakość życia osób starszych.

Warto jednak zauważyć, że wciąż jest wiele do zbadania w tej kwestii. Społeczeństwo potrzebuje więcej podejść i strategii, aby stawić czoła zdrowiu psychicznemu osób starszych. Miejmy nadzieję, że przyszła populacja świata będzie miała na ten temat znacznie szerszą perspektywę.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • González-Arévalo KA. Terapia de reminiscencia y sus efectos en los pacientes mayores con demencia. Psicogeriatría 2015; 5: 101-11.
  • Subramaniam, P., & Woods, B. (2012). The impact of individual reminiscence therapy for people with dementia: systematic review. Expert Review of Neurotherapeutics12(5), 545–555. https://doi.org/10.1586/ern.12.35

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.