Stres rodzicielski i jego skutki dla naszej psychiki

Wychowanie dziecka jest obecnie coraz bardziej stresującym zajęciem, zwłaszcza ze względu na rosnące wymagania zarówno wobec dzieci, jak i ich rodziców. Lato spędzane w mieście, popołudnia w parku i mnóstwo zajęć dodatkowych powoli przeradzają się w trudne do pogodzenia zadania, które wywierają dodatkową presję nie tylko na dzieciach, ale także i na osobach dorosłych.
Stres rodzicielski i jego skutki dla naszej psychiki
Sergio De Dios González

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Sergio De Dios González.

Napisany przez Sonia Budner

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Nie ma wątpliwości, że posiadanie dziecka jest błogosławieństwem. Ale cena, z jaką wiąże się stres rodzicielski wynikający z konieczności zapewnieniu dziecku odpowiedniego poziomu wychowania i edukacji, to zupełnie inna sprawa. W rzeczywistości można nawet powiedzieć, że wychowanie dziecka jest prawie jak wzięcie udziału w maratonie.

Kiedy kobieta jest w ciąży, ludzie mówią jej, że stres rodzicielski jest po prostu jednym z czynników ryzyka. Oraz że może on wpływać w znaczący sposób na rozwój dziecka. Jednak życie kobiety bardzo się zmienia po urodzeniu dziecka i nie jest jej tak łatwo uniknąć dodatkowego stresu związanego z codziennością.

Duża część tego poziomu stresu wynika z panujących obecnie trendów. Mamy tutaj na myśli zmuszanie dzieci do brania udziału w wielu zajęciach pozalekcyjnych. W wielu przypadkach działania te zwiększają poczucie winy u rodziców, że nie spędzają wystarczająco dużo czasu ze swoimi dziećmi.

Tak, to prawda, że wychowanie dziecka jest obecnie coraz bardziej stresującym zajęciem, zwłaszcza ze względu na rosnące wymagania zarówno wobec dzieci, jak i ich rodziców. Lato spędzane w mieście, popołudnia w parku i mnóstwo zajęć dodatkowych powoli przeradzają się w trudne do pogodzenia zadania.

Wywierają one dodatkową presję nie tylko na dzieciach, ale także i na osobach dorosłych. Dziś postaramy się zająć nieco bliżej tym konkretnym tematem. Zapraszamy zatem do lektury naszego dzisiejszego artykułu!

Stres rodzicielski – kilka porad dla mam

Kiedy rodzi się dziecko, tylko nieliczni rodzice wiedzą, jak radzić sobie ze stresem lub jak uniknąć tworzenia stresującego środowiska w domu. W rzeczywistości w wielu przypadkach ludzie myślą sobie, że jako świeżo upieczony rodzic musisz „uczyć się na żywym organizmie”, więc zazwyczaj nikt nie chce wyjaśniać, jak sobie z tym poradzić, ani ułatwiać czekającego Cię zadania.

Z drugiej strony, jeśli matka chce kontynuować swoją własną karierę zawodową, dziecko w domu zwykle nie okazuje się być sytuacją będącą przysłowiową bułką z masłem.

Zmęczona kobieta w pracy

Już sam ten fakt jest stresujący. Ponadto wielu ekspertów zaleca inne nawyki, które mogą uczynić wszystko jeszcze bardziej wymagającym i stresującym. Typowym przykładem takiej rady jest na przykład konieczność spania noworodka w pokoju rodziców, ale nie w ich łóżku.

Co więcej, matka musi uważać na to, co je, jeśli karmi dziecko piersią. Istnieje również powszechnie popierana koncepcja, że jeśli kobieta wraca do pracy wkrótce po porodzie, to oznacza, że nie kocha wystarczająco mocno swojego dziecka. Ale jednocześnie jeśli nie wróci ona do pracy, nie będzie wystarczająco dobrze kochać samą siebie.

Nieustanne robienie różnych rzeczy dla swojego dziecka

Wszystkie te czynniki błyskawicznie zmieniają rodziców w zmęczonych i zestresowanych ludzi. Stres rodzicielski powoduje, że są to ludzie, którzy spoglądają nieustannie w każdy możliwy zakątek. Tylko po to, aby wygospodarować dla siebie jak najwięcej czasu.

Gdy tylko dzieci osiągną odpowiedni wiek, powinny rozpocząć pobieranie lekcji muzyki, dołączyć do drużyny sportowej lub nauczyć się innego języka… W efekcie stres rodzicielski może jeszcze wzrosnąć w takich okolicznościach. Zawożenie dzieci na zajęcia, odbieranie ich o odpowiedniej porze, dotrzymywanie terminów…

Wszystkie te działania te wymagają, oprócz czasu, także środków finansowych na pokrycie kosztów dodatkowej edukacji i opłat miesięcznych. Czasami rodzice mogą zadać sobie pytanie „Czy będę w stanie zapłacić za lepszą edukację dla moich dzieci?”.

To w efekcie prowadzi do bardziej napiętych budżetów rodzinnych. A także związanych z tym dodatkowych godzin spędzanych w pracy. Oczywiście w celu zarobienia pieniędzy na wspomniane zajęcia dodatkowe.

Stres rodzicielski i jego rzeczywisty koszt

Długotrwałe przebywanie w stanie stresu negatywnie wpływa na Twoje zdrowie. Mogą pojawić się w efekcie bóle brzucha, głowy i mięśni. Długoterminowe konsekwencje są jeszcze bardziej niebezpieczne dla zdrowia i obejmują między innymi wysokie ciśnienie krwi, choroby serca, lęk i depresję.

A to wszystko odnosi się do zdrowia rodziców. Ale prawda jest taka, że stres rodzicielski dotyczy także samych dzieci. Od momentu zajścia w ciążę stres odczuwany przez matkę może wpływać także na zdrowie dziecka.

Zestresowane dziecko

W rzeczywistości badania naukowe dotyczące tego aspektu pokazują niezbicie, że stres matczyny podczas ciąży może wpływać negatywnie na fizjologię i stabilność psychiczną dziecka.

Co więcej, w pierwszych latach życia dzieci, których rodzice cierpią na wysoki poziom stresu i niepokoju, przenoszą te zachowania i obawy na następne pokolenie. Wydaje się również, że wysoce kontrolujący styl wychowania preferowany przez niektórych dorosłych jeszcze bardziej zwiększa ten lęk.

Nie musisz znajdować się w nieustannym pośpiechu, aby być dobrym rodzicem

Według wyników badań nad tym zjawiskiem oczywistym wnioskiem jest to, że zestresowani rodzice stanowią w pewnym sensie zagrożenie zarówno dla siebie, jak i swoich dzieci. Zbyt wiele działań i możliwości odniesienia sukcesu przez dziecko może przynieść odwrotny skutek, jeśli często występuje towarzyszącym im stres.

Może nadszedł czas, aby zwolnić i dokonać ponownej oceny wszystkiego wokół siebie? Być może zbyt wiele zajęć dodatkowych nie jest potrzebnych Twojemu dziecku. A być może będziesz w stanie je zastąpić innymi, bardziej relaksującymi zajęciami?

Chociaż możesz myśleć, że zajęcia w pobliżu domu nie są najlepsze, pamiętaj, że zdrowie fizyczne i psychiczne Twojej rodziny jest z pewnością ważniejsze od wszystkiego innego.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • LoBue, Vanessa (2019) The Cost of Parental Stress. Does the push for hands-on, intensive parenting come at too high a cost? Psychology Today. Recuperado de https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-baby-scientist/201905/the-cost-parental-stress
  • Parkes, A., Sweeting, H., & Wight, D. (2015). Parenting stress and parent support among mothers with high and low education. Journal of family psychology : JFP : journal of the Division of Family Psychology of the American Psychological Association (Division 43), 29(6), 907–918. doi:10.1037/fam0000129
  • Kaplan, L. A., Evans, L., & Monk, C. (2008). Effects of mothers’ prenatal psychiatric status and postnatal caregiving on infant biobehavioral regulation: can prenatal programming be modified?. Early human development, 84(4), 249-256.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.