Skutki stresu w pracy - które są najgroźniejsze z nich?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Julia Marquez Arrico.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Wszyscy mamy wiele codziennych wymagań wynikających z pracy, którą wykonujemy. Kiedy te żądania są większe niż nasze osobiste możliwości – lub przynajmniej tak nam się wydaje – zaczynamy doświadczać skutki stresu związanego z pracą.

Sam stres nie ma negatywnego wpływu na nasze zdrowie psychiczne, o ile jest on krótkotrwały. Dzieje się tak ponieważ ludzie mają mechanizmy adaptacyjne. Są to strategie radzenia sobie, które pozwalają nam stawić czoła wyzwaniom i wymaganiom. Skutki stresu zaczyna się jednak odczuwać z czasem.

Jeśli wymagania, którym musimy sprostać rozciągają się w czasie, pojawia się efekt wyczerpania spowodowanego stresem. Wtedy właśnie zasoby, które mieliśmy do naszej dyspozycji przestają działać, ponieważ nie są już adaptacyjne.

Innymi słowy, umysł wchodzi w fazę wyczerpania, która prowadzi do pojawienia się objawów stresu w pracy. Dana osoba się blokuje i nie jest w stanie uruchomić swoich strategii radzenia sobie, ponieważ jej system psychologiczny nie działa poprawnie.

Należy zauważyć, że stan psychicznego wyczerpania z powodu stresu związanego z pracą jest bardzo częsty w naszym społeczeństwie. Około 60% przypadków leczonych w trakcie terapii to ofiary bardzo wysokiego napięcia w pracy. Oto dowód, jak daleko mogą zajść skutki stresu. Wraz z postępem terapii i poprawą stanu pacjenta, konieczna jest praca ze strategiami zarządzania i kontroli stresu.

Jeśli nie pracujesz nad wpływem stresu na Twoje życie, zmiany nie będą trwałe, ponieważ powrócą skutki stresu związanego z pracą. Zatem obraz kliniczny pacjenta będzie znowu negatywny. Bardzo ważne jest, aby zwiększyć świadomość dotyczącą tego problemu i próbować mu zapobiec. W tym artykule wyjaśniamy, jakie są 3 najbardziej niebezpieczne skutki stresu w pracy.

Skutki stresu to problemy z koncentracją i pamięcią

Wśród najczęstszych skutków stresu związanego z pracą należy wymienić problemy neuropsychologiczne. Chodzi mianowicie o pewien stopień upośledzenia funkcji poznawczych, takich jak uwaga, rozumowanie, pamięć i podejmowanie decyzji wynikających ze stresu.

Dlaczego stres wpływa na funkcje umysłowe? Przyczyna leży w ciągłym nadzorowaniu i monitorowaniu działań przez nasz umysł wynikającej z ciągłej potrzeby kontroli, co prowadzi do przeciążenia.

W jaki sposób skutki stresu związanego z pracą wpływają na procesy umysłowe?

Innym skutkiem stresu w pracy jest obniżenie zdolności do bezpośredniego zatrzymywania uwagi (koncentracji). Najczęściej, gdy dana osoba cierpi z powodu stresu w pracy, ma nawyk wykonywania kilku zadań naraz, czyli stosuje tzw. multitasking.

Multitasking jest bardzo szkodliwy dla naszej zdolności koncentracji. Uczy nas funkcjonować pod wpływem wielu bodźców. Kiedy chcemy skupić uwagę na pojedynczym bodźcu, umysł ma zwyczaj “przeskakiwać” z jednego zadania do drugiego.

Dlatego właśnie tak trudne jest skupienie się tylko na jednym zadaniu. Siła nawyku wygrywa, co sprawia, że jesteśmy ciągle roztargnieni i nie kończymy rozpoczętych zadań.

Należy zrozumieć, że koncentracja jest procesem wprowadzania informacji do naszego systemu psychologicznego. Jeśli mamy problemy z koncentracją, będziemy mieć również problemy z pamięcią. Innymi słowy, aby coś zapamiętać, musimy najpierw na to zwrócić uwagę. Jeśli nie potrafimy się skoncentrować, są to prawdopodobnie pierwsze skutki stresu.

Jeśli informacja nie została poprawnie zakodowana w naszym umyśle trudne będzie właściwe jej przechowanie (zapamiętanie). Dlatego stres w pracy szkodzi naszej pamięci poprzez ciągłe zużycie i trudności z koncentracją.

Napady lękowe

Stres powoduje, że nasz sympatyczny układ nerwowy nieustannie przygotowuje nas do ucieczki lub walki. Nawet jeśli przedmiotem stresu nie jest kwestia życia lub śmierci, nasze ciało wydziela hormony stresu. Należą do nich jak kortyzol (nazywany też hormonem stresu), adrenalina i noradrenalina. Są to hormony odpowiedzialne za podwyższenie rytmu serca i poziomu czujności, pocenie się, oddychanie oraz wiele innych funkcji.

Dlatego też, jeśli nasze ciało jest stale aktywowane, rezultatem tej nagromadzonej aktywacji będzie niepokój. Niepokój ten związany z wieloma oczekiwaniami co do przyszłości sprawia, że uczucie spowodowane stresem w pracy utrzymuje się przez długi czas. Towarzyszy mu uczucie niepewności i dyskomfortu, które może się przerodzić w takie skutki stresu jak ucisk w klatce piersiowej, ból brzucha, ból żołądka i tachykardia.

Zły nastrój i objawy depresyjne

Objawy depresyjne są wynikiem prostej reguły arytmetycznej: momenty pozytywne – momenty negatywne = nastrój (radość lub smutek). Stres w pracy obciąża nas negatywnymi chwilami. Jeśli nie mamy lub nie możemy przechylić szali w stronę pozytywów mamy następujące wrażenie: “Wysilam się, ciężko pracuję, stresuję się i nic z tego nie mam”.

Ponadto stres powoduje, że wydziela się kortyzol, a wysoki poziom tego hormonu jest bezpośrednio związany z depresją. Nie wiadomo dokładnie, co powoduje co, ale wiadomo, że depresja i kortyzol są bezpośrednio ze sobą powiązane.

Dlatego, jeśli dodamy do siebie wysokie wymagania w pracy, poczucie, że wszystko jest pilne i potrzebę wypełniania zadań, które są dla nas nie do wykonania, brak czasu na naładowanie naszych baterii i wysoki poziom kortyzolu, otrzymamy idealną mieszankę dla depresji.

Na koniec bardzo ważne jest, aby pamiętać, że najbardziej niebezpieczne skutki stresu związanego z pracą, które wyjaśniliśmy w tym artykule, pojawiają się w kolejności, w jakiej je wymienialiśmy. Oznacza to, że najpierw pojawiają się problemy z koncentracją i pamięcią, następnie napady lękowe, a na końcu objawy depresji.

Dlatego bardzo ważne jest, aby nauczyć się radzić sobie ze stresem w pracy. Jeśli próbujesz i sobie nie radzisz lub nie wiesz jak, udaj się do psychologa. Psycholodzy mają wiele narzędzi, dzięki którym możesz zmaksymalizować wydajność i zminimalizować stres.