Czy dbasz o siebie? Czy podejmujesz działania i praktyki mające na celu utrzymanie i poprawę swojego zdrowia fizycznego, psychicznego i emocjonalnego? Samoopieka obejmuje branie odpowiedzialności za siebie i przyjmowanie zdrowych nawyków, które sprzyjają ogólnemu samopoczuciu.
Samoopieka to proces unikalny dla każdej osoby. Polega na eksperymentowaniu z różnymi technikami i znajdowaniu tych, które działają najlepiej w Twoim przypadku. Badania opublikowane w Informes Psicológicos donoszą, że promowanie zachowań, które pomagają zachować równowagę fizyczną, psychiczną i emocjonalną, to przydatne strategie samoopieki. Dowiedzmy się więcej na ten temat poniżej.
Samoopieka i jej rodzaje
Kiedy dbasz o siebie, stosujesz w praktyce techniki stawiania czoła codziennym wyzwaniom z większą odpornością i satysfakcją. Co więcej, kiedy dbanie o siebie staje się integralną częścią rutyny, Twoje życie jest bardziej spełnione i sensowne. Istnieją różne rodzaje dbania o siebie. Opowiemy o nich więcej.
1. Samoopieka fizyczna
Regularne ćwiczenia i zbilansowana dieta zwiększają wydzielanie endorfin. Są to neuroprzekaźniki związane z dobrym samopoczuciem, jak wyjaśniono w artykule opublikowanym w CuidArte. Pomagają one zmniejszyć objawy depresji, lęku i stresu, poprawiając ogólny nastrój.
W ten sam sposób sport i zdrowe odżywianie wpływają na obniżenie poziomu kortyzolu, hormonu stresu, a także na poprawę ukrwienia i dotlenienia mózgu. Zwiększa to energię, koncentrację i jasność umysłu (Bonet i in., 2017). Oto kilka zaleceń:
- Wysypiaj się i ustal regularną rutynę snu.
- Praktykuj chodzenie, bieganie, jogę lub inną aktywność fizyczną, którą lubisz.
- Jeśli masz siedzącą pracę, rób przerwy w ciągu dnia, aby się rozciągnąć i poruszać.
- Włącz do swojej diety owoce, warzywa, białka i produkty pełnoziarniste. Ogranicz spożycie przetworzonej żywności i cukrów.
2. Samoopieka emocjonalna
Według książki Zasady i praktyka zarządzania stresem (2021) strategie radzenia sobie ze stresem, takie jak medytacja i głębokie oddychanie, są również potężnymi narzędziami do samoopieki i promowania zdrowia psychicznego i emocjonalnego.
Praktyki te pomagają uspokoić umysł i poprawić reakcję organizmu na stres, pozytywnie wpływając na samopoczucie emocjonalne. Przyczyniają się również do rozwijania większej świadomości swoich emocji, myśli i potrzeb, promując współczucie i troskę o siebie. Oto kilka wskazówek:
- Praktykuj techniki relaksacyjne.
- Ustaw zdrowe granice w swoich związkach i naucz się odmawiać, kiedy to konieczne.
- Identyfikuj i wyrażaj swoje emocje w zdrowy sposób. Na przykład poprzez pisanie, sztukę lub rozmowy z zaufanymi osobami.
- Wykonuj czynności, które przynoszą Ci radość i osobistą satysfakcję, na przykład słuchanie muzyki, czytanie książki, oglądanie filmów lub praktykowanie hobby.
3. Samoopieka psychiczna
Jak już wspomniano, dbanie o siebie obejmuje nie tylko dobre zdrowie fizyczne. Istotne jest również dobre samopoczucie psychiczne. Aby zadbać o swój umysł, zwróć uwagę na następujące wskazówki:
- Praktykuj wdzięczność i skupiaj się na pozytywach.
- Codziennie wyznaczaj sobie realistyczne i dostosowane cele.
- Unikaj przepracowania i znajdź czas na odpoczynek i relaks.
- Dbaj o higienę snu i miej stały harmonogram snu.
- Zorganizuj się i zaplanuj zmniejszenie stresu i zwiększenie wydajności.
- Stymuluj swój umysł, rozwiązując zagadki, grając w gry planszowe lub ucząc się czegoś nowego.
- Ogranicz swoją ekspozycję na wiadomości i media społecznościowe, jeśli czujesz, że wpływają one na Ciebie w negatywny sposób.
4. Samoopieka społeczna
Relacje międzyludzkie i aktywność społeczna odgrywają fundamentalną rolę, jeśli chodzi o dbanie o siebie. Posiadanie kogoś, kto dzieli się swoimi doświadczeniami, zmartwieniami i osiągnięciami, zapewnia poczucie przynależności i dobre samopoczucie emocjonalne.
Ponadto uczestnictwo w zajęciach społecznościowych pomaga łączyć się z innymi i unikać izolacji. Rzeczywiście, interakcje społeczne zwalczają samotność i pielęgnują poczucie radości, zadowolenia i sensu.
Zacznij od włączenia do swojej rutyny drobnych czynności i dostosuj je do swoich osobistych potrzeb i preferencji. Oto kilka wskazówek:
- Znajdź grupy wsparcia lub społeczności internetowe, które podzielają Twoje zainteresowania lub doświadczenia.
- Wyznacz granice w swoich relacjach, aby zachować równowagę między czasem dla siebie a czasem spędzonym z innymi.
- Weź udział w działaniach społeczności lub wolontariacie, które umożliwiają interakcję z innymi i pomoc.
- Utrzymuj zdrowe więzi społeczne. Na przykład przez rozmowy telefoniczne, rozmowy wideo lub osobiste spotkania z przyjaciółmi i bliskimi.
Dbanie o siebie nie oznacza robienia wszystkiego naraz. Chodzi o znalezienie równowagi, która będzie dobrze na Ciebie działać.
Co zrobić, aby zadbać o siebie w pracy?
Jednym ze środowisk, w których samoopieka jest niezbędna, jest miejsce pracy. W końcu w pracy spędzasz dużą część swojego czasu, dlatego ważne jest wdrażanie strategii, które utrzymują dobre samopoczucie i zapobiegają wypaleniu.
Aby zadbać o siebie w miejscu pracy, musisz wyznaczyć granice, zarówno jeśli chodzi o czas, jak i zakres obowiązków. Nie bój się odmówić, jeśli jesteś przeciążony i upewnij się, że masz dużo czasu na odpoczynek i naładowanie baterii. Musisz także organizować i zarządzać swoim czasem, ustalając priorytety zadań. Wkrótce przekonasz się, że zwiększa to Twoją produktywność.
Dobrym pomysłem jest również nawiązanie jasnej i otwartej komunikacji ze współpracownikami, w której wyrażasz swoje potrzeby, obawy lub pomysły z konstruktywnej perspektywy. Zmniejsza to stres i dobrze wpływa na środowisko pracy.
Pielęgnuj także zdrowe i pozytywne relacje ze współpracownikami, upewniając się, że uczestniczysz w działaniach społecznych i wspólnych. I dodaj do tych zaleceń następujące:
- Rób regularne przerwy. Te krótkie chwile sprzyjają skupieniu i zmniejszają zmęczenie.
- Utrzymuj swoje miejsce pracy w czystości, porządku i komforcie. Spersonalizuj je za pomocą przedmiotów, które sprawiają, że czujesz się spokojny i zadowolony, takich jak rośliny, zdjęcia lub relaksująca muzyka.
- Stymuluj swój rozwój zawodowy. Szukaj możliwości rozwoju i satysfakcji w swojej karierze.
- Ćwicz rozłączanie. Pod koniec dnia pracy poświęć czas na czynności, które Cię odprężą i sprawią Ci przyjemność.
Każde środowisko pracy jest wyjątkowe, dlatego ważne jest, aby dostosować praktyki do konkretnej sytuacji.
Samoopieka w praktyce
Istnieją pewne techniki, które pozwalają ćwiczyć samoopiekę. Jednym z nich jest uważność. Polega na zwracaniu uwagi na chwilę obecną, bez osądzania. Spędzasz kilka minut dziennie medytując lub skupiając się na swoich odczuciach, myślach i emocjach.
Powinieneś także stworzyć codzienną lub cotygodniową rutynę, w której uwzględnisz spójne nawyki, takie jak ćwiczenia, czytanie lub relaksująca kąpiel. Spraw, aby dbanie o siebie było niepodlegającą negocjacjom częścią Twojego życia. Zautomatyzuj działania, takie jak przyjmowanie witamin, picie wystarczającej ilości wody lub głębokie oddychanie o określonych porach dnia.
Spróbuj prowadzić dziennik do refleksji nad swoimi myślami, emocjami i doświadczeniami. Zapisz swoje cele dotyczące samoopieki. Zapisuj też jak się czujesz po ich osiągnięciu. Przydatne są również przypomnienia wizualne lub alarmy w telefonie, które przypominają, kiedy należy zadbać o siebie.
Ponadto dzielenie się swoimi postanowieniami z przyjaciółmi, rodziną lub zaufanymi współpracownikami zmotywuje Cię i przypomni Ci, jak ważne jest dbanie o siebie. Wreszcie, nauczenie się delegowania zadań i proszenia o pomoc, zarówno w pracy, jak i w życiu osobistym, zmniejsza stres i uwalnia czas, który możesz poświęcić sobie.
Świętuj każde osiągnięcie w dbaniu o siebie. Doceniaj swoje wysiłki i nagradzaj się w znaczący sposób.
Wnioski dotyczące samoopieki
Pamiętaj, że to, co działa dla jednej osoby, może nie działać dla innej. Dlatego ważne jest, aby słuchać swojego ciała i jego potrzeb oraz dostosowywać praktyki samoopieki do swojej sytuacji i stylu życia. Zacznij od małych czynności w swojej rutynie i dostosuj je zgodnie z osobistymi wymaganiami i preferencjami.
Najważniejszą rzeczą jest zidentyfikowanie tego, co sprawia, że czujesz się dobrze, nadanie temu priorytetu i zobowiązanie się do uczynienia z tego integralnej części swojego życia.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Cancio-Bello Ayes, C., Lorenzo Ruiz, A., & Alarcó Estévez, G. (2020). Autocuidado: una aproximación teórica al concepto. Informes Psicológicos, 20(2), 119-138. https://revistas.upb.edu.co/index.php/informespsicologicos/article/view/200
- Cuevas Guajardo, L. (2015). Importancia de la producción de endorfinas para evitar estrés y síndrome metabólico. Revista CuidArte, 4(7), 6-13. https://www.revistas.unam.mx/index.php/cuidarte/article/view/69104
- Balbis Cabrera, M., Mur Villar, N., & Reyes Rivera, C. B. (2020). Perspectiva social del autocuidado en los pacientes con cáncer bucal. Humanidades Médicas, 20(1), 167-188. https://pesquisa.bvsalud.org/portal/resource/pt/biblio-1098278
- Bonet, J., Parrado, E., & Capdevila, L. (2017). Efectos agudos del ejercicio físico sobre el estado de ánimo y la HRV. International Journal of Medicine and Science of Physical Activity and Sport, 17(65),85-100. https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=54250121006
- Codella, Roberto. (2018). El ejercicio estimula la actividad del cerebro y desvía la atención por el azúcar. Salud(i)Ciencia, 23(1), 70-71. http://www.scielo.org.ar/scielo.php script=sci_arttext&pid=S166789902018000200011&lng=es&tlng=es.
- Lezcano, A. H., González, L. A., Torres, V. R., Largo, W. A. E., & Bustamante, A. R. (2020). El autocuidado como un componente de la salud mental del psicólogo desde una perspectiva biopsicosocial. Poiésis, (39), 149-167. https://revistas.ucatolicaluisamigo.edu.co//index.php/poiesis/article/view/3760
- Van den Bergh, O. (2021). Principles and practice of stress management. Guilford Publications.
- Vidal-Blanco, G., Oliver, A., Galiana, L., y Sansó, N. (2019). Calidad de vida laboral y autocuidado en enfermeras asistenciales con alta demanda emocional. Enfermería Clínica, 29(3), 186-194. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1130862118301116