Różne rodzaje komunikacji niewerbalnej

Kiedy mówimy o komunikacji, zazwyczaj myślimy o mowie. Jednak komunikacja może odbywać się na wiele innych sposobów. W tym artykule przyjrzymy się różnym rodzajom komunikacji niewerbalnej, które istnieją.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog José Padilla.

Ostatnia aktualizacja: 23 października, 2023

Czy znasz różne rodzaje komunikacji niewerbalnej? Pierwszym aksjomatem komunikacji jest to, że wszystko coś komunikuje (Watzlawick, 1993). Za pomocą każdej codziennej interakcji z innymi przekazujesz jakąś wiadomość. Nawet cisza coś mówi. Spojrzenie, gest, postawa ciała, ruch, wygląd – wszystko, absolutnie wszystko, coś komunikuje.

Masz tendencję do komunikowania się na dwa sposoby. Po pierwsze, komunikacja werbalna – nad którą masz większą kontrolę – i niewerbalna – nad którą masz mniejszą kontrolę.

Różne rodzaje komunikacji niewerbalnej odnoszą się do zestawu znaków i niejęzykowych systemów znaków, które komunikują coś lub są używane do komunikowania się (Cestero i Penadés, 2017 ). Z jednej strony obejmuje to zwyczaje i tradycje kulturowe (znaki i systemy kulturowe), z drugiej zaś system komunikacji niewerbalnej. Oba elementy mają uniwersalne i szczególne właściwości każdego języka i kultury.

Komunikacja niewerbalna pełni różne funkcje. Celem tych funkcji jest:

• Podkreślenie języka niewerbalnego. W tym celu wykorzystuje się ilustracje. Ich funkcją jest wzmacnianie Twojego przesłania. Ilustrowanie jest zwykle wykonywane rękami, chociaż dla podkreślenia uczestniczą w tym również brwi i górne powieki (Ekman, 2009).
• Wyrażanie uczuć i emocji. Możesz komunikować, że jesteś smutny, szczęśliwy lub przygnębiony. W tym celu używasz głównie twarzy.
• Zastąpienie słów. Kiedy wykonujesz gest kciukiem, aby wyrazić, że coś jest dobre lub złe.
• Wskazanie sposobu, w jaki należy interpretować przekaz słowny. Twoja wiadomość może być zrozumiana w taki czy inny sposób w zależności od tonu głosu, którego używasz, ekspresji lub wykonywanych gestów.
• Regulacja komunikacji. Kiedy używasz gestów lub mimiki, aby regulować przekaz słowny, który przekazujesz.

Różne rodzaje komunikacji niewerbalnej

Według Pattersona (2011) komunikacja niewerbalna składa się z dwóch elementów. Po pierwsze, stałe cechy, które są związane z designem, aranżacją przestrzeni i wyglądem fizycznym. Fakt, że są opisane jako stałe, nie oznacza, że nie mogą się zmienić, tylko że dokładnie w momencie komunikacji nie zmieniają się ciągle, jak robi to drugi składnik.

Drugim składnikiem są cechy dynamiczne, które skutkują „płynną wymianą między ludźmi w różnych sytuacjach społecznych” (Patterson, 2011). Obejmują one dystans i orientację, wygląd, wyraz twarzy, postawę, ruch, kontakt cielesny, zachowania głosowe i sygnały węchowe. (https://www.dipprofit.com/)

Wszystkie te formy komunikacji niewerbalnej można podzielić na trzy szerokie kategorie: paralingwistyczną, kinezyjną i proksemiczną.

1. Paralingwistyka

Paralingwistyka bada niesemantyczne aspekty języka. Generalnie zależą one od emocji i intencji emitenta. Wśród nich są:

Ton głosu

To jest stopień podniesienia Twojego głosu. Na przykład może być poważny lub wysoki. Wiąże się to z uczuciami i treścią tego, co mówisz. Wysokie tony głosu kojarzą się, w zależności od kontekstu, z niezdecydowaniem lub wątpliwościami. Natomiast ton basowy jest powiązany z pewnością siebie.

Rytm

Obejmuje to płynność werbalną lub liczbę słów, które wypowiadasz na minutę. Jeśli mówisz bardzo szybko, określa się to jako skrót. Z drugiej strony, jeśli mówisz bardzo wolno, jest to znane jako bradylalia. Jeśli jesteś zdesperowany lub niespokojny, możesz mówić bardzo szybko, podczas gdy jesteś spokojny i zrelaksowany, mówisz wolniej.

Głośność

Odnosi się to do intensywności głośności, z jaką mówisz. Niska głośność jest związana z nieśmiałością, smutkiem lub uległością. Z drugiej strony wyższa oznacza bezpieczeństwo, autorytet i dominację.

Barwa głosu

To jest spektrum lub specyficzny rejestr Twojego głosu. Pozwala to rozpoznać daną osobę. To pojedyncza cecha głosu każdego z nas.

2. Kinezja

Kinezja to nauka o tym, co wyrażasz poprzez ruchy ciała, gesty i postawy. W tej formie komunikacji uwzględnia się:

Wyraz twarzy

Są to sygnały, które przekazujesz swoją twarzą. Uśmiech to rodzaj wyrazu twarzy. Zidentyfikowano kilka powszechnych rodzajów uśmiechów. Na przykład uśmiech z zaciśniętymi ustami, uśmiech skrzywiony, uśmiech opadającej szczęki i uśmiech patrzący z boku do góry (Allan i Barbara, 2006).

Spojrzenie

Poprzez swoje oczy przekazujesz wiele informacji. Na przykład długie patrzenie na osobę może być znakiem, że jesteś nią zainteresowany. Z drugiej strony może to być również oznaką wrogości. Wszystko zależy od kontekstu. Jeśli spuszczasz wzrok, może to być oznaką niepewności lub tego, że nie podoba Ci się to, co widzisz.

W ten sam sposób, w jaki ruchy oczu wyrażają Twoje nastawienie i uczucia, mogą również wyrażać Twoją osobowość. Niektórzy obserwują więcej niż inni. Ci, którzy są z natury bardziej uczuciowi, mają tendencję do gapienia się, podobnie jak osoby, które najbardziej potrzebują uczucia (Davis, 1998).

Postawa

Jest to pozycja, którą przyjmuje Twoje ciało, kiedy chodzisz, siedzisz, leżysz lub stoisz. Zwykle odzwierciedla Twój stan emocjonalny, zwłaszcza jeśli jesteś spięty. Kiedy jesteś niespokojny lub zdenerwowany, masz tendencję do przyjmowania sztywnych pozycji lub ciągle przemieszczasz się z jednej strony na drugą. Części ciała, które są najczęściej analizowane, to ramiona, ręce i nogi.

Gesty

Gest to kolejna forma komunikacji niewerbalnej, która przekazuje pewną wiadomość zamiast lub w połączeniu z mową. Dzięki nim możesz komunikować swoje uczucia pogardy, wrogości, aprobaty i sympatii. Mogą również wskazywać na Twoje momenty niestabilności poznawczej i odzwierciedlać Twoje myślenie, którego nie umieściłeś w słowach (Goldin-Meadow, 2014).

Najczęstsze gesty to machanie, pokazywanie i używanie palców do wskazywania wielkości liczbowych. Inne typowe gesty to ściskanie dłoni, pocieranie podbródka, uszu lub oczu.

3. Proksemika

Proksemika odnosi się do przestrzeni i dystansu, które zachowujesz, kiedy się komunikujesz. Każdy z nas ma minimalną przestrzeń życiową, którą chroni. Czasami czujesz, że ktoś atakuje Twoją przestrzeć, gdy za bardzo się do Ciebie zbliża. Obszary, które wyznaczają odległość, na jaką pozwalasz danej osobie, to:

• Odległość intymna (do 45 cm). To dystans zarezerwowany dla bliskich przyjaciół i rodziny.
• Odległość osobista (45 cm – 120 cm). Ta odległość dotyczy znajomych nam osób. Na przykład koledzy z pracy lub szkoły czy sąsiedzi. Nie są to jednak intymne spotkania.
• Odległość społeczna (120 cm – 360 cm). Jest to dystans, który utrzymujesz z nieznajomymi jako sposób na ochronę siebie.
• Odległość publiczna (ponad 360 cm). Służy do konferencji, przemówień lub wydarzeń publicznych.

Różne rodzaje komunikacji niewerbalnej i ich znaczenie są niezrozumiałe w oderwaniu od kontekstu. Znaczenie gestu może się różnić w zależności od kultury, a nawet sytuacji. Nie można ich też rozumieć w oderwaniu od innych wskaźników niewerbalnych i werbalnych. Dlatego wszystkie interpretacje należy powiązać z kontekstem społecznym i komunikacyjnym, w którym pojawiają się wyrażenia niewerbalne.

Przeczytaj na Piękno umysłu

Mściwi ludzie: jacy są i jak sobie z nimi radzić

Mściwi ludzie mają trudności z kontrolowaniem swoich impulsów i regulowaniem emocji. Dowiedzmy się, jak sobie z nimi radzić.