Porażka - jak pomóc dziecku sobie z nią poradzić?

Porażka - jak pomóc dziecku sobie z nią poradzić?
Gema Sánchez Cuevas

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Ostatnia aktualizacja: 11 stycznia, 2020

Dziecko, które czuje, że odniosło porażkę, rezygnuje z walki o to, czego chce. Czuje się pokonane, zanim jeszcze spróbuje. Jego rodzice muszą zmienić to podejście w stosunku do samego siebie i do życia, i pomóc dziecku poradzić sobie z tą sytuacją.

Większość rodziców chce, aby ich dzieci były szczęśliwe, znalazły swoją ścieżkę w życiu i osiągnęły sukces. Nie zawsze jednak tak się dzieje. Czasami ojciec, matka lub oboje muszą poradzić sobie z dzieckiem, które czuje, że odniosło porażkę, ponieważ nie spełniło oczekiwań. Własnych lub innych.

Zazwyczaj poczucie porażki zaczyna się we wczesnym wieku. Rodzice mogą mieć problemy z radzeniem sobie z nią.

Dziecko, które czuje się nieudacznikiem budzi w rodzicach różne reakcje. W prawie wszystkich przypadkach pojawiają się uczucia niepokoju i poczucie winy. Przekładają się one na zachowania, które obejmują zaprzeczanie problemowi, jak i ważne zmiany w rodzinie.

Gdy do sytuacji podchodzimy poprawnie i w odpowiednim momencie, jest ona zazwyczaj świetną okazją, aby poprawić to, co nie działa. W przeciwnym razie może to stać się zalążkiem poważniejszych problemów.

Do tego dochodzi fakt, że rodzice często nie wykrywają tego poczucia porażki. Zatem z uwagi na brak identyfikacji nikt nie zajmuje się problemem. W innych przypadkach rodzice dowiadują się o istnieniu problemu długo po tym, jak zaczyna on niszczyć ich dziecko. W tym przypadku praca nad problemem staje się jeszcze bardziej skomplikowana.

“Każdy rodzic powinien pamiętać, że pewnego dnia ich dziecko pójdzie za jego przykładem, a nie za jego radą.

-Charles Kettering-

Jak zachowuje się dziecko, które czuje, że odniosło porażkę? Jak pomóc mu sobie z nią poradzić?

Czasami stosunkowo łatwo jest uświadomić sobie, że dziecko czuje się nieudacznikiem. Ono samo wyraża to głośno lub prosi o pomoc, ponieważ w pewnym momencie zatrzymuje się i nie posuwa się do przodu. Jednak zdarza się również, że poczucie porażki pozostaje niezauważone lub rodzice zaprzeczają jego istnieniu.

Często zdarza się również, że poczucie porażki objawia się pośrednio: poprzez sprzeczne relacje z innymi, brak dyscypliny lub nietypowe zachowania. Dziecko, które chce tylko oglądać telewizję może czuć się zniewolone przez silne uczucie niepokoju, ponieważ czuje, że nie osiąga zamierzonych celów.

Chłopiec przy oknie
Z drugiej strony pamiętajmy też, że u dzieci smutek lub dyskomfort objawiają się jako złość. Czasami dziecko, które czuje się nieudacznikiem dorasta w domu, w którym to uczucie już było, więc musiało je tylko zinternalizować. Być może również jego rodzice lub opiekunowie mogą do pewnego stopnia czuć się tak samo.

To jest właśnie jeden z powodów, dla których środowisko dorosłych może zaprzeczać temu problemowi. Rozpoznanie go i zastanowienie się nad jego przyczynami i konsekwencjami może zakończyć się introspekcją i autoanalizą, która, choć w większości przypadków daje pozytywne wyniki, jest również kosztowna.

Analiza porażki – jak sobie z nią poradzić?

W rzeczywistości porażka nie jest stanem, lecz postawą. Porażka pojawia się, gdy człowiek czuje się pokonany i uważa, że nie warto nic z tym zrobić. Nie jest to postawa wrodzona. Ale uczymy się je na podstawie przeżywanych doświadczeń i otrzymywanego wychowania.

To normalne, że czasami dziecko czuje się nieudacznikiem, ponieważ jego niedojrzałość może uniemożliwić mu obiektywną ocenę swoich błędów. Problem pojawia się, kiedy staje się to nawykiem.

Jeśli dziecko czuje się nieudacznikiem, istnieje duże prawdopodobieństwo, że problem znajduje się w jego wychowaniu. Być może nie otrzymuje wystarczającej ilości bodźców emocjonalnych lub nie otrzymuje odpowiedniej pomocy w procesie edukacji. Dlatego nie ufa swoim umiejętnościom i nie jest w stanie pozostawić za sobą błędów, które popełnia.

Dziecko, które ma problemy w nauce lub z zachowaniem w szkole być może bardziej potrzebuje pomocy niż kary. Jego trudności mogą być oznaką wrażliwości lub dezorientacji. W takim przypadku i w wielu innych dziecko potrzebuje zrozumienia, bliskości i wsparcia.

Matka rozmawiająca z córką

 

Nie można tego rozwiązać zabierając dziecko do psychologa, aby je „naprawił”. Nawet mimo tego, że wizyty u tego specjalisty na pewno pomogą poradzić sobie z porażką. Dziecko woła o uwagę, kontrolę i miłość. Tak czy siak istotną rolą w tej sytuacji spełniają bezpośrednio rodzice. W tym przypadku nikt nie może ich zastąpić.

Zanim rodzic zabierze swoją pociechę do specjalisty sugerując mu, że jest dzieckiem z problemami, powinien przeanalizować również swoje zachowanie. Ważne jest, aby ocenił swoje sukcesy i porażki jako mentora. Powinien również spróbować znaleźć najlepszy sposób rozwiązania tej sytuacji.

Jeśli dana trudność zostanie wykryta na czas i podejdzie się do niej z odpowiedzialnością, prawdopodobieństwo jej rozwiązania będzie znacznie większe. I nie pozostawi ona śladów, które zaszkodzą rozwojowi dziecka.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Marina, J. A. (2010). La inteligencia fracasada: teoría y práctica de la estupidez. Anagrama.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.