Filofobia: strach przed zakochaniem się w drugiej osobie

Filofobia, czyli strach przed zakochaniem się, może być przytłaczający dla niektórych osób. Boją się one tego, że zostaną zranione lub zdradzone. W efekcie tego bardzo się martwią na samą tylko myśl o budowaniu emocjonalnego związku z kimś drugim i byciu bezbronnym. Niektóre osoby boją się również utraty niezależności związanej z relacją uczuciową.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Filofobia, a raczej jej cechy charakterystyczne, sprawiają, że jest to bardzo specyficzny, niepowtarzalny strach. To paraliżująca wręcz obawa przed utworzeniem silnej więzi emocjonalnej z drugą osobą.

Niektórzy ludzie twierdzą, że dzieje się tak zazwyczaj z powodu jakiejś formy wykorzystywania w dzieciństwie, rozwodu rodziców i tym podobnych czynników. Ale nie zawsze tak jest. Istnieje wiele przypadków, dla których filofobia nie ma tak naprawdę żadnego oczywistego powodu.

Filofobia nie jest jedynie współczesnym wymysłem!

Jak to możliwe? Co może doprowadzić do prawdziwego strachu przed emocjami, które według prawie wszystkich ludzi są tak fantastyczne? To kwestia odpowiedniej perspektywy. Podczas gdy niektórzy uważają zakochanie się za najbardziej cudowną i intensywną rzecz, jaka może się nam przytrafić w życiu, to z kolei inni uważają to samo zjawisko za naprawdę przerażające.

Są też osoby, które hołdują przekonaniu, że ta konkretna fobia mówi coś nam więcej o współczesnym społeczeństwie. Ale prawda jest taka, że wydaje się nam, że filofobia po prostu zawsze była gdzieś koło nas.

Na przykład niektórzy uważają, że historyczna wielka postać, jaką była bez wątpienia Elżbieta I Tudor jest zapewne najbardziej znaną osobą, która prawdopodobnie cierpiała na filofobię.

Niektórzy mówią, że jej odmowa zawarcia małżeństwa była „konsekwencją” tego, co przydarzyło się jej matce, Annie Boleyn. Została ona stracona przez swojego męża, Henryka VIII, za samo tylko zakochanie się w innym mężczyźnie.

I chociaż prawdą jest, że Elżbieta I miała w swoim życiu kilku kochanków, to jednak ona sama powiedziała wyraźnie, że wolała ukrywać miłość w swoim życiu. Była stanowcza do tego stopnia, że nawet wyraźnie stwierdziła, że nigdy nie wyjdzie za mąż. Nie wyobrażała sobie tego, by mogła dzielić swoje życie z kimś innym.

Filofobia odcisnęła po prostu piętno na jej panowaniu w taki sam sposób, jak czyni w przypadku codziennego życia zwykłych ludzi, którzy zmagają się z tym samym problemem.

Filofobia i jej cechy charakterystyczne

Filofobia, czyli strach przed zakochaniem się, może być przytłaczający dla niektórych osób. Boją się one tego, że zostaną zranione lub zdradzone. W efekcie tego bardzo się martwią na samą tylko myśl o budowaniu emocjonalnego związku z kimś drugim i byciu bezbronnym. Niektóre osoby boją się również utraty niezależności związanej z relacją uczuciową.

Filofobia może przybierać różne kształty. Żadne dwie osoby nie doświadczają tego zjawiska w ten sam sposób i nie ma wzorca, który pozwalałby na postawienie łatwej diagnozy. W rzeczywistości, jeśli szukasz tego stanu psychicznego w DSM-5, zobaczysz tylko, że jest to po prostu jeden z podzbiorów fobii społecznej.

Eksperci w tym temacie, tacy jak dr Scott Dehort z Delphi Behavioural Health Group w Maryland, twierdzą, że filofobia występuje tak samo u mężczyzn, jak u kobiet. Nie determinują tego stanu żadne czynniki biologiczne ani genetyczne. Samo to zjawisko psychiczne może rozwinąć się po złym doświadczeniu z partnerem w ramach relacji uczuciowej.

To takie złe doświadczenie, że budzi ono strach u osoby chorej, że gdy to samo się powtórzy w jej życiu, wywoła silne cierpienie i zrani tę osobę. Z biegiem czasu strach ten zamienia się w pełną fobię.

Ale jak wszyscy doskonale wiemy, większość problemów związanych z fobią polega na tym, że może ona prowadzić do innych sytuacji, takich jak lęk, depresja, izolacja społeczna i nadużywanie narkotyków, a także wiele innych problemów tego typu.

Filofobia dotycząca uczuć

Kiedy myślisz o tym problemie, to pierwszą rzeczą, która przychodzi Ci na myśl, są prawdopodobnie ludzie, którzy za wszelką cenę starają się unikać zaangażowania i utworzenia więzi emocjonalnych.

Ale innym osobom udaje się przecież zrobić ten odpowiedni krok i nawiązać z kimś innym relację uczuciową. Problem jednak polega na tym, że taki związek może być w wielu przypadkach bardzo toksyczny.

W przypadku tej ostatniej grupy należący do niej ludzie są często zimni, surowi, niedostępni i stale potrzebują kontroli nad drugą osobą. Są również zazdrośni i pełni zaborczości. Wszystko to jest wyraźnym znakiem leżącego u podstaw ich zachowania strachu i niepewności.

Ci ludzie mają również niskie poczucie własnej wartości. Nie wiedzą, jak się komunikować z innymi. Nigdy się nie poddają, nie wczuwają się w sytuację drugiej osoby. Filofobiczni ludzie wiążący się z innymi osobami są z reguły skrajnymi emocjonalnymi sabotażystami.

Ich niepewność tworzy niszczącą dziurę w ich więzi emocjonalnej. Ten strach przed zaangażowaniem i wrażliwością powoduje, że ich relacja przypomina z zewnątrz typową kolejkę górską (roller coaster).

Ludzie, którzy unikają jakichkolwiek związków

Są też ludzie, którzy za wszelką cenę unikają jakiegokolwiek związku. Nie tylko unikają idei zaangażowania, partnerstwa lub uczucia, pasji i zauroczenia. Ci ludzie naprawdę boją się budować jakąkolwiek więź emocjonalną, w tym także o charakterze platonicznym.

Pomyśl o tym w następujący sposób. Filofobia jest po prostu formą fobii społecznej, która prawie nieuchronnie doprowadzi takie osoby do poczucia izolacji, lęku, ataków paniki i kilku innych zaburzeń osobowości.

Ta forma filofobii charakteryzuje się występowaniem fizycznych objawów strachu. Kiedy ktoś próbuje się do nich zbliżyć i nawiązać z nimi kontakt, taka osoba może zacząć się pocić, zacznie czuć się niekomfortowo i będzie mieć przyspieszone tętno.

Jak można uporać się z filofobią?

Opcje leczenia osób z niektórymi objawami wymienionymi powyżej mogą się bardzo różnić. W zależności od intensywności fobii może wystarczyć sama tylko zmiana stylu życia. Lub ludzie tacy mogą po prostu potrzebować bardzo specyficznej formy terapii.

Będzie to terapia oparta o ekspozycję (narażenie na odpowiednie bodźce). Oznacza to, że osoby takie przezwyciężyłyby swój niepokój, odgrywając odpowiednie scenki sytuacyjne ze swoim terapeutą.

W cięższych przypadkach mogą być konieczne leki. Dzieje się tak szczególnie w przypadku, gdy osoba z filofobią przechodzi między innymi przez izolację społeczną, depresję lub stany lękowe. W takich przypadkach ktoś taki zdecydowanie ma do czynienia z prawdziwym przypadkiem fobii.

Oznacza to, że takie rzeczy, jak terapia poznawczo-behawioralna, mogą okazać się być bardzo pomocne w takim przypadku.

Ta forma terapii może pomóc osobom chorym zidentyfikować ich obawy. A następnie zmienić ich przekonania, myśli i negatywne reakcje związane z początkami fobii. Chodzi o to, że istnieje dobry i skuteczny sposób na pozbycie się tego problemu. Wystarczy zaangażowanie ze strony pacjenta. Pokonanie filofobii może doprowadzić do utworzenia znacznie lepszych relacji z innymi osobami.