Edukacja społeczna w środowisku więziennym - czy wiesz, dlaczego jest tak ważna?
Więzienna edukacja społeczna nie jest zwykłym wyzwaniem. Jest to również podstawowe prawo i zasada deontologiczna, która powinna dążyć do rozwoju autonomii każdej osoby pomimo więziennych krat.
W dzisiejszych czasach debata na temat edukacji społecznej w zamkniętych kontekstach, takich jak więzienia jest bardzo żywa. Czy to utopia? Czy możemy zaobserwować pozytywne zmiany? Chociaż istnieją różne opinie w tym temacie, to więzienna edukacja społeczna, ta specyficzna gałąź edukacji społecznej, może odpowiedzieć na wiele pytań.
«Trwa dyskusja, czy możliwa jest edukacja w kontekście więziennym. Wiara w wyzwalającą praktykę edukacyjną lub społeczno-edukacyjną w zamkniętym i brutalnym środowisku jest utopią? Paradoksem? Sprzecznością?
-José del Pozo i Fanny T. Añaños-
Scarfó (2002) wyjaśnia, że edukacja jest podstawą tożsamości obywatela: „ten, kto nie otrzymuje lub nie korzysta z tego prawa traci możliwość przynależności do społeczeństwa, rzeczywistego uczestnictwa i zostania obywatelem, który korzysta ze swoich praw i wypełnia obowiązki na rzecz rozwoju społeczeństwa”.
W przypadku więziennej edukacji społecznej edukacja nie jest zwykłym wyzwaniem. Jest to również podstawowe prawo i zasada deontologiczna, która powinna dążyć do rozwoju autonomii każdej osoby pomimo więziennych krat.
Więzienna edukacja społeczna i jej teorie
Na poziomie ogólnym i w celu zrozumienia podstaw tej gałęzi edukacji społecznej przedstawiamy poniżej kilka teorii, na których się ona opiera.
Teorie psychopatologiczne
W więziennej edukacji społecznej tego typu teorie interpretują czyn przestępczy z perspektywy indywidualnych czynników psychopatologicznych i biologicznych. Były one bardzo istotne w historii przestępczości i leczenia więziennego. Autorzy tacy jak Eysenck są świetnymi przykładami zwolenników tych teorii. (1)
Ponadto warto wspomnieć, że czerpiąc z dziedziny psychologii społecznej inni autorzy tworzą podejścia, które uwzględniają nie tylko indywidualne czynniki osobowości. (3, 4)
Teorie socjologiczne
Tego typu teorie obejmują czynniki wielowymiarowe i strukturalne. Opierają się one na fakcie, że systemy i relacje społeczne, edukacyjne, kulturowe lub rodzinne zawierają w sobie składniki, które wpływają na etiologię kryminalną. Niektóre z nich to teoria nierówności szans lub teoria dewiacji społecznej.
Edukacja społeczna, a teorie społeczno-edukacyjne
Profesor Miguel Melendro wyjaśnia, że w ciągu ostatniego stulecia opracowano podejścia i modele, które znacznie wzbogaciły i ulepszyły metody interwencji społeczno-edukacyjnej u osób społecznie upośledzonych.
Niektóre dyscypliny, które odegrały rolę w tworzeniu modeli społeczno-edukacyjnych w więziennej edukacji społecznej to:
- Głównie podejścia behawioralne.
- Dynamiczne podejścia.
- Konstruktywizm.
- Systemowa terapia rodzin.
- Model kompetencji.
- Pedagogika popularna.
Programy społeczno-edukacyjne w środowisku więziennym
Interwencja więzienna, według Garrido i Gómeza (1995), tradycyjnie koncentruje się na modelach naukowo-technologicznych (skupia się na medycznych podejściach tradycji behawioralnej, w których poszukuje się dopasowania tematu i obecności w pedagogice pozytywistycznej).
Zatem poszukiwanie zachowań, od klasycznego leczenia w więzieniach, dążyło do odtworzenia programów społecznych zaczynając od edukacji, która nie uwzględniała zmiennych kontekstualnych lub społeczno-kulturowych.
Programy najczęściej stosowane w więzieniach to na ogół programy poprawiające. Skupiają się one na behawioralnych modelach nagrody lub kary. Dla twórców modele te wydają się być najlepsze. Zostały one podzielone na cztery grupy:
- Model psychologiczny i psychoanalityczny.
- Model biologiczno-behawioralny.
- Modele czynnikowe.
- Modele humanistyczne.
Edukacja społeczna i jej model partycypacyjny
W modelu partycypacyjnym leczenie więzienne musi zawierać w akcji społeczno-edukacyjnej udział całej społeczności, głównie więźniów.
Chodzi w nim o to, aby przeprowadzić cały proces przy dobrowolności więźniów i przyjąć programy leczenia.
Model autonomii
Są to indywidualne i grupowe programy edukacyjne. (10)
Model wzmocnienia i/lub płci
Można je zaproponować przy pomocy dwóch różnych podejść. Po pierwsze, zajmując się społeczno-kulturowym i strukturalnym przezwyciężaniem kryminalizacji wśród kobiet.
Modele poznania ludzi i działania pedagogiczne, którymi charakteryzuje się edukacja społeczna
W tych modelach ważny jest zbiorowa zgodność pracy. Ważna jest również radość z tego, co się robi i relacje edukacyjne między więźniem a wychowawcą.
Modele wyzwolenia
Modele wyzwolenia uważają, że resocjalizacja odnawia interwencję więzienną w wymiarze zawodowym i strukturalnym. Dlatego bierze się pod uwagę wyzwanie przekształcenia przestrzeni i koncepcji więziennych w możliwości wolności.
Jak widzimy więzienna edukacja społeczna wykorzystuje wiele alternatywnych modeli, takich jak te opisane powyżej. Wydaje się jednak, że modele behawioralne oparte na czynnikach indywidualnych to te, które dominują w leczeniu więziennym. Czy możliwe jest rozwinięcie tych modeli w przyszłości?
To może Cię zainteresować ...
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
-
del Pozo Serrano, F. J., & Añaños-Bedriñana, F. T. (2013). La Educación Social Penitenciaria:¿ De dónde venimos y hacia dónde vamos?. Revista complutense de educación, 24(1), 47-68.
- AYUSO, A. (2003). Visión crítica de la reeducación penitenciaria en España. Valencia: Nau Llibres.
- GLASER, R. (1984). Education and thinking: The role of knowledge. American Psychologist, 13, p.p.145-182.
-
Vygotsky, L. S. (1980). Mind in society: The development of higher psychological processes. Harvard university press.
-
Cloward, R., & Ohlin, L. (1960). Delinquency and Opportunity: A Theory of Delinquent Gangs. New York, NY: FreePress.
-
Wilklins, L. T. (1965). Social Deviance: Social Policy, Action, and Research. Prentice Hall.
-
Garrido, V., & Gómez, A. M. (1995). La educación social en el ámbito penitenciario. Comunicación, lenguaje y educación, 7(3), 53-60.
-
Morris, E. K., & Braukmann, C. J. (1987). The dimensions of applied behavior analysis for crime and delinquency. In Behavioral Approaches to Crime and Delinquency (pp. 27-59). Springer, Boston, MA.
-
Ayuso, A. (2000). La intervención socioeducativa en el tratamiento penitenciario. Pedagogía social: revista interuniversitaria, (6), 73-99.
-
Pantoja, L. (2010). Actuación socioeducativa con mujeres presas: el papel de los educadores social. Las mujeres en las prisiones. La educación Social en contextos de riesgo y conflicto, T. Fanny Añaños (coord.). Barcelona: Gedisa, 101-122.
-
Juliano, D. (2010). La criminalización de las mujeres. Estigmatización de las estrategias femeninas para no delinquir. Las mujeres en las prisiones. La educación social en contextos de riesgo y conflicto, 25-44.
-
Almeda, E. (2010). Privación de libertad y mujeres extranjeras. Viejos pre.
- YAGÜE, C. (2008). Mujeres y madres en prisión. Intervención basada en necesidades y demandas. enFanny AÑAÑOS, Francisco J. DEL POZO, e Iosifina MAVROU (coords.), Educación social en el ámbito penitenciario: mujeres, infancia y familia Natívola SL, Granada.
-
Yagüe, C. (2010). Panorama actual de la situación de las mujeres y madres en los centros penitenciarios españoles. El programa de igualdad. Las mujeres en las prisiones. La educación Social en contextos de riesgo y conflicto. Barcelona, 183-200.
