Osoby wykształcone i ich 8 zalet według Chejova

Anton Chejov był jednym z największych pisarzy literatury rosyjskiej. Zwłaszcza jego powieści stały się swoistym kamieniem milowym literatury krajów wschodniej Europy. Jednym z jego największych osiągnięć było to, jak zdołał zarysować w umysłach czytelników osoby wykształcone.

Postaci malował barwnie, umieszczając je na kanwie tworzonych przez siebie historii. Chejov był doskonałym wręcz obserwatorem i znawcą psychiki ludzkiej. Umiał słowami zarysować w swoich powieściach atmosferę wyjątkową, eksponując cechy osobowości, które innym osobom przeszłyby niezauważone.

Nie chciał on jako tako umoralniać społeczeństwa, jego celem było raczej otworzyć oczy poszczególnym jego członkom tak, by osoby wykształcone wyciągnęły odpowiednie wnioski. Na szczególną uwagę zasługuje list, jaki napisał do swojego starszego brata. Udziela on w nim garści bezcennych wskazówek.

Wspomniany list został napisany podczas jednego z pobytów Chejova w Moskwie. Opisuje on w nim cechy charakterystyczne, jakimi emanują osoby wykształcone. Dzieło to jest bardzo wartościowe, ponieważ pozwala nam jeszcze głębiej wniknąć w istotę człowieczeństwa i przeanalizować ludzką osobowość.

W dalszej części artykułu podzielimy się z Tobą tym, jakie cechy zdaniem Chejova charakteryzują osoby wykształcone. Przeczytasz również kilka cytatów.

1. Osoby wykształcone i ich cechy według Chejova: przyjazne nastawienie

Zdaniem Chejova, osoby wykształcone “szanują osobowość człowieka i – w związku z tym – są zawsze przyjazne, uprzejme, dobrze wychowane i chętne do tego, by ustępować i iść na kompromis (…). Jeżeli żyją z kimś, z kim ciężko jest wytrzymać i postanawiają opuścić tę osobę, nigdy nie mówią: ‘Nikt nie będzie w stanie z Tobą żyć'”.

Cechą charakterystyczną osób o wysokim poziomie kultury osobistej i o dobrych manierach jest przyjazne traktowanie innych ludzi. Nawet największe różnice kulturowe i społeczne nigdy nie powinny bowiem stanowić wymówki, by traktować kogoś źle lub obraźliwie.

W rzeczywistości, unikanie konfliktów i oddalenie się, zamiast popadanie w konflikty to zazwyczaj najlepsze wyjście z kłopotliwej sytuacji.

2. Empatia w stosunku do osób, które cierpią

Zdaniem Chejova osoby wykształcone “współczują nie tylko żebrakom i ulicznym kotom. Ich serce krwawi również z powodu tego wszystkiego, czego nie widzą ich oczy.“ Oznacza to, że ludzie Ci są wysoce wrażliwi na cierpienie drugich, nawet jeśli tego nie wyrażają.

Wysoki poziom kultury osobistej oznacza, że okazujemy wyrozumiałość i empatię wszystkim tym, którzy cierpią. Słowo “kultura” pochodzi z łacińskiego słowa “cultus” i oznacza “kultywowanie ludzkiego ducha”. Człowiek, który kultywuje swoją duchowość nigdy nie przechodzi obojętnie nad cierpieniem bliźnich.

3. Skrupulatność w kwestiach finansowych

W kwestii dóbr materialnych, Chejov wskazuje, że “osoby wykształcone szanują cudzą własność i – skutkiem tego – spłacają swoje długi.” Gdy się temu bliżej przyjrzeć, kryje to w sobie głęboki sens. Sam fakt udzielenia pożyczki kryje w sobie bowiem pewnego rodzaju pakt zaufania.

Osoba, która udziela pożyczki robi tak, ponieważ ufa, że pieniądze zostaną zwrócone w ustalonym czasie i na ustalonych uprzednio zasadach. Sposób, w jaki dany człowiek “radzi sobie” ze swoimi długami, dużo ujawnia na temat jego osobowości.

Za wyjątek można uznać sytuację, w której występuje rzeczywista potrzeba finansowa, a dług spłaca się przynajmniej stopniowo. W gruncie rzeczy bowiem chodzi o to, by dotrzymać danego słowa.

4. Odrzucenie kłamstw i udawania

W kwestii kłamstwa i udawania, osoby światłe zdaniem Chejova wykazują następujące cechy charakterystyczne: “są szczere i boją się kłamstwa jak ognia. Nie kłamią nawet w najmniejszych kwestiach. Kłamstwo oznacza obrażanie tych, którzy słuchają i świadczy o patrzeniu na nich z góry”.

Ludzie światli nikogo nie udają: na ulicy zachowują się tak samo, jak w domu. Nigdy nie wynoszą się ponad swoich podwładnych. Z szacunku dla cudzych uszu, częściej milczą niż mówią”.

Kłamstwa i symulacje to formy oszukiwania innych ludzi. Szczerość z kolei oznacza szacunek dla drugiej osoby. Autentyczność jest oznaką wartościowania siebie samego i swojej godności. 

Wiedząc o tym, będziemy unikać plotek i oczerniania drugich, gdyż – będąc światłym człowiekiem – tym, co mówimy, chcemy okazywać drugim szacunek.

5. Zaniechanie bycia ofiarą

Według Chejova, osoby wykształcone oddalają się od pozycji ofiary, ponieważ postawa taka jest oszukańcza. Pisarz wypowiada się: “Ludzie tacy nie umniejszają swojej wartości tylko po to, by wzbudzić w drugich współczucie. Nie poruszają strun serc drugich, aby ci wysilali się i starali się ich pocieszyć”.

Wzbudzanie w drugich współczucia może przynieść nam pewne natychmiastowe korzyści. Jednak na dłuższą metę, okazuje się to być zwodniczą strategią, która ujawnia jedynie brak szacunku w stosunku do samego siebie. To z kolei może wzbudzić w innych nieufność.

6. Odrzucenie próżności i zarozumiałości

Chejov zachęca do refleksji nad postawami, jakie zazwyczaj obieramy, gdy mamy więcej pieniędzy lub władzy, niż inni. W tej kwestii doradza: “Nie wykazuj się zbytnią próżnością (…). Jeżeli zarabiasz kilka centów, nie obnoś się z tym jak gdyby były warte setki rubli. Nie szczyć się też, że zdołałeś dotrzeć tam, gdzie inni nie zdołali”.

Jeżeli pozwalamy, by wykiełkowało w nas uczucie wyższości nad drugimi, z powodów tak przyziemnych jak pieniądze czy przywileje społeczne, okażemy jedynie marne oznaki prostego postępu.

Tego typu osoby nadają większą wartość temu, by mieć, niż temu, by być. Tym samym stają się całkowicie zależne od czynników zewnętrznych na drodze do uzyskania poczucia własnej wartości.

7. Szacunek do własnego talentu

Każdy człowiek na tym świecie ma jakiś własny, niepowtarzalny talent. Istotnym elementem naszego życia jest odkrycie go i pielęgnowanie. Chejov twierdzi, że “osoby wykształcone, jeżeli posiadają talent, szanują go. Poświęcają mu swoje godziny odpoczynku, kobiety, wino, próżności (…). Czują się dumni ze swojego talentu”.

Talent to jeden z największych skarbów, jaki może posiadać człowiek. Nie trzeba być sławnym artystą ani odnoszącym sukcesy biznesmenem, aby powiedzieć, że ma się talent.

Bywa, że dar ten jest ukryty w małych szczegółach, takich jak umieć docenić drugich, lub umiejętnie pomagać lub wspierać ludzi dookoła nas. Gdy już człowiek odkryje swój talent,  bardzo ważne, by przyznać mu należną wagę i walczyć, by go rozwijać.

8. Wyważenie i delikatność w działaniu

Chejov zaznacza, że osoby wykształcone i światłe “dbają o rozwijanie swojej intuicji estetycznej (…). Z powodzeniem poskramiają swój popęd płciowy i pożądanie (…). Zwłaszcza jeśli są artystami, cenią świeżość, lekkość, elegancję, wartości humanistyczne a także wielbią macierzyństwo (…) .”

“Nie piją oni nieustannie wódki, nie sięgają po nią dniem i nocą, by upijać się do nieprzytomności. Nie są bowiem wieprzami i dobrze o tym wiedzą.”

Mądrości, jakimi podzielił się w swoim dziele Chejov nawołują nas do umiaru w nawykach i do zdecydowanego odrzucania wszelkich skrajności. Jako istoty ludzkie nie jesteśmy jedynie organizmami, zbiorem części ciała.

Jesteśmy osobami, które mogą i powinny nadawać sens wszystkiemu temu, co robią, nieważne, jak przyziemna czynność by to była.