Osobowość - w jaki sposób zależy od struktury mózgu?

Czy osobowość może być związana ze strukturą mózgu? Dowiedz się, co nauka ujawnia na ten temat.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Isabel Ortega.

Ostatnia aktualizacja: 16 czerwca, 2023

Badanie opublikowane w czasopiśmie Social Cognitive and Affective Neuroscience wskazuje, że struktura mózgu może wpływać na naszą osobowość. Co ciekawe, może również wpływać na rozwój zaburzeń psychicznych.

W tym badaniu naukowcy zbadali anatomię mózgu 507 osób. Chcieli wiedzieć, jak to się ma do wielkiej piątki cech osobowości.

Osobowość a struktura mózgu – wyniki badań

Zgodnie z modelem pięcioczynnikowym pięć cech osobowości to neurotyzm, ekstrawersja, otwartość, ugodowość i sumienność.

We wspomnianym badaniu wszyscy uczestnicy byli młodymi dorosłymi w wieku 22-36 lat, bez problemów fizycznych i psychicznych. Naukowcy przeanalizowali grubość kory, pole powierzchni, objętość i fałdowanie mózgu. Powiązali te miary z głównymi cechami osobowości.

Neurotyzm

Uczestnicy z wysokimi wynikami w zakresie neurotyzmu (łatwo wywołujący niepokój, zmartwienie lub irytację) mieli grubszą warstwę kory w obszarach czołowo-ciemieniowych. Jednak ich kora czołowa, ciemieniowa, skroniowa i potyliczna były mniejsze pod względem powierzchni i objętości. Sugerowało to, że osoby te były predysponowane do rozwoju zaburzeń psychicznych związanych z dominującą emocjonalnością negatywną, która objawia się depresją czy lękiem.

Inne badanie wykazało, że cechą osobowości najbardziej związaną ze strukturą mózgu jest neurotyczność. Wiązało się to z mniejszą objętością mózgu, spadkiem istoty białej i mniejszą powierzchnią obszaru czołowo-skroniowego. Sugerowałoby to, że struktura mózgu ma wpływ na to, czy dana osoba ma skłonność do niestabilności emocjonalnej, martwienia się, drażliwości, smutku i częstych wahań nastroju.

Ekstrawersja

Wyższe wyniki w ekstrawersji (większa łatwość w nawiązywaniu relacji i wyrażaniu uczuć) były związane z grubszą korą przedklinkową. Wykazują też mniejszą objętość w korze śródwęchowej i większe fałdowanie korowe w zakręcie wrzecionowatym.

W przeciwieństwie do wyników dla cechy nerwicowej większa ekstrawersja wiązała się z większym stężeniem istoty szarej. Sugeruje to, że istota szara jest związana z dobrostanem społecznym.

Otwartość

Otwartość była powiązana ze zmniejszoną grubością kory w zakręcie postcentralnym, dziobowym przednim zakręcie obręczy, dolnej korze ciemieniowej i bocznym zakręcie potylicznym. Natomiast obszary ciemieniowe, skroniowe i czołowe wykazywały tendencję do zajmowania większego obszaru i większej objętości korowej.

Osoby z wysokimi wynikami w zakresie otwartości na doświadczenia są zwykle kreatywne, ciekawe i mają bogatą wyobraźnię. Ponadto zazwyczaj są chętne do wypróbowania nowych doświadczeń.

Ugodowość

U osób z wyższymi wynikami ugodowości stwierdzono mniejszą grubość, powierzchnię i objętość kory w obszarach czołowo-skroniowych. Sugeruje to, że struktura mózgu może wpływać – wraz z innymi czynnikami – na stopień życzliwości jednostki dla innych.

Osoby z wyższymi wynikami tej cechy osobowości mają również większą skłonność do pomagania innym, a także są bardziej ufne. Ponadto cecha ta charakteryzuje się innymi cechami, takimi jak szacunek i empatia.

Sumienność

Bardziej sumienne osoby miały grubszą boczną korę przedczołową. Wykazywały również zmniejszoną powierzchnię i objętość kory w środkowym-dolnym zakręcie skroniowym i bocznym zakręcie potylicznym. Wyniki te wskazują, że czynniki genetyczne są ważne w zrozumieniu osobowości.

Czy więc istnieje związek między osobowością a strukturą mózgu? Odpowiedź brzmi tak. Jednak ważne jest, aby zrozumieć te ustalenia zgodnie z kontekstem. Chociaż istnieją dowody potwierdzające istnienie związku między osobowością a strukturą mózgu, nie jest to czynnik decydujący. W rzeczywistości doświadczenia każdej osoby, jej środowisko, genetyka i struktura oraz oczywiście plastyczność neuronów wpływają na jej osobowość i wchodzą z nią w różne interakcje.