Opieka nad osobami niesamodzielnymi – dlaczego jest aż tak ważna?

Opieka nad osobami niesamodzielnymi może być poważnym wyzwaniem rozkładającym się na wiele różnych poziomów. Począwszy od całego społeczeństwa, poprzez bliską rodzinę, na Tobie jako jednostce skończywszy. Dzisiaj skupimy się właśnie na tych ludziach, którzy pomagają w opiece nad osobami najbardziej potrzebującymi pomocy.

Ale co to dokładnie znaczy „troszczyć się o kogoś”? Jakie są rodzaje opiekunów? Zanim jednak przejdziemy do tego, czym jest opieka nad osobami niesamodzielnymi, na początek musimy podkreślić to, jak ważne jest rozróżnienie dwóch podstawowych kwestii. Chodzi nam tutaj o opiekę formalną i nieformalną.

Opiekun formalny to osoba posiadająca płatne stanowisko i doświadczenie w opiece socjosanitarnej i pielęgniarstwie. Nieformalni opiekunowie to zwykle członkowie najbliższej rodziny danej osoby, przyjaciele lub w niektórych przypadkach sąsiedzi.

Psycholog Paul Rogero definiuje opiekę nieformalną jako:

„opiekę i uwagę zapewniane przede wszystkim przez rodzinę i przyjaciół oraz każdą inną osobę, która może poświęcić swój czas na pomoc komuś z wysokim stopniem uzależnienia lub niepełnosprawności”.
-dr Paul Rogero-

Według Światowej Organizacji Zdrowia (oryg. World Health Organization, WHO) opieka nad osobami niesamodzielnymi w ujęciu długoterminowym jest zwykle realizowana przez opiekunów nieformalnych (na przykład rodzinę, przyjaciół i sąsiadów) lub opiekunów formalnych. Mogą także występować obie te opcje naraz.

Niezależnie od tego ich celem jest zawsze to, aby wynikowa opieka nad osobami niesamodzielnymi zapewniała jak najlepszą jakość życia, traktując ją jako ważną jednostkę, ale jednocześnie zachowując jej autonomię i godność.

Dlaczego opieka nad osobami niesamodzielnymi jest tak ważna?

Podstawowym celem opiekuna jest poprawa jakości życia ludzi, którzy potrzebują opieki. Opiekunowie tacy pomagają upewnić się, że podstawowe potrzeby danej osoby są zawsze zaspokojone.

Opiekunowie pomagają im wykonywać codzienne czynności

Kiedy myślisz o zadaniach opiekuna, to będzie to prawdopodobnie jedna z pierwszych rzeczy, które przyjdą Ci na myśl. Opieka nad osobami niesamodzielnymi często polega na trywialnych z naszego punktu widzenia czynnościach. Na przykład na pomaganiu im w wykonywaniu podstawowych rzeczy każdego dnia, takich jak jedzenie, chodzenie do łazienki, kąpiel i ubieranie się.

Dlatego też wielu opiekunów tworzy spersonalizowane plany opieki i uwagi na podstawie potrzeb konkretnej osoby. Stopień ich niesamodzielności, zależności od innych i inne indywidualne okoliczności mogą znacząco wpłynąć na charakter pracy takiego opiekuna.

Opiekunowie tworzą i zapewniają takim osobom poczucie bezpieczeństwa

Zaufanie to poczucie bezpieczeństwa, jakie pokładasz wobec innej osoby. Szczególnie jeśli chodzi o to, jak ta osoba zachowa się w określonych, potencjalnie niebezpiecznych sytuacjach. Oznacza to także pewność siebie co do tego, jak ten ktoś postąpi i co zrobi. Zatem osoba zależna od kogoś, która czuje, że w pełni ufa opiekunowi, uzyskuje w ten sposób poczucie spokoju.

To kluczowy element zapewnienia im możliwie najlepszej opieki. W ten sposób możesz pomóc nie tylko osobie niesamodzielniej, ale także i jej rodzinie.

Dobry opiekun stwarza takie poczucie zaufania i bezpieczeństwa zarówno dla osoby będącej celem opieki, jak i dla jej pozostałej rodziny (lub całej rodziny, w przypadku opiekunów nieformalnych). Powinien być on w stanie myśleć z wyprzedzeniem, a także pozwolić pozostałym członkom rodziny uważać, że na przykład: „Mój ojciec lub matka są w dobrych rękach” lub „Jeśli coś pójdzie nie tak, natychmiast opiekun to zauważy i coś zrobi”.

„Każde miejsce, w którym czujemy się bezpiecznie, jest prawdziwym skarbem”.
-Jan Jansen-

Zapewniają wsparcie i uczucie

Opiekun zapewnia towarzystwo i wsparcie emocjonalne osobie, którą się opiekuje. Teraz, gdy praca zajmuje nam tak dużo czasu, obecność kogoś, kto się nimi zaopiekuje, może sprawić, że osoby zależne od kogoś nie będą czuły się samotne, gdy ich bliskich nie będzie przy nich.

W wielu przypadkach opieka nad osobami niesamodzielnymi oznacza zapewnienie towarzystwa takim ludziom zawsze wtedy, gdy ich rodzina nie może tego zrobić na własną rękę.

„Zaufanie, profesjonalizm, przywiązanie, empatia i chęć zapewnienia opieki są kluczowymi elementami bycia dobrym opiekunem”.

Zapewniają maksymalny poziom autonomii, jaki możliwy jest w przypadku danej osoby

I chociaż wciąż mówimy tutaj o osobach niesamodzielnych, to musimy pamiętać zawsze o tym, że odpowiednia opieka nad nimi nadal może zapewnić im wiele dobrego. Przede wszystkim jest to istotne zawsze wtedy, gdy chodzi o zapewnienie im poczucia autonomii. Możemy uzyskać ten efekt na przykład pomagając im w drobnych codziennych czynnościach.

Opiekun takiej osoby zachęci ją i zmotywuje do robienia rzeczy, do których jest ona zdolna. Oczywiście zrozumie również, że taki może potrzebować wiele wysiłku do wykonania tej z pozoru drobnej czynności.

Opieka nad osobami niesamodzielnymi pomaga im pozostać w kontakcie ze światem zewnętrznym

W zależności od stopnia niesamodzielności opiekun może pomóc takim ludziom w utrzymaniu relacji z osobami spoza rodziny. Jest to ważna kwestia, ponieważ pomaga im nie czuć się tak bardzo samotnym i odciętym od świata zewnętrznego.

Dzięki niektórym nowym technologiom opiekunowie mogą utrzymywać ich aktywność w najbliższej okolicy, pomagać im brać udział w niektórych rodzajach aktywności i wchodzić nawet w interakcje z rodziną, przyjaciółmi lub sąsiadami.

Opieka nad osobami niesamodzielnymi poprawia jakość życia takich osób

Na koniec chcemy wrócić do tego, w jaki sposób opieka nad osobami niesamodzielnymi może pomóc zachować ich godność. A także poczucie własnej wartości, dając im jednocześnie pewien zakres autonomii. Opiekunowie wykonują niezbędną pracę każdego dnia, ale nasze społeczeństwo nie zawsze uznaje pracę, którą oni wykonują, za odpowiednio istotną.

Dlatego właśnie chcieliśmy poświęcić nasz dzisiejszy artykuł temu, jak ważna jest opieka nad osobami niesamodzielnymi. Nie ma tutaj żadnego znaczenia, czy zajmujesz się tym w ramach swojej pracy zawodowej, czy też działasz jako członek rodziny takiej osoby. Opiekunowie stają się filarami wsparcia dla ludzi, którzy potrzebują ich pomocy. Poprawiają w ten sposób jakość życia nie tylko swoich pacjentów, ale także bliskich im osób.