Niepewność i niska samoocena: życie na napiętej linie

Niepewność i niska samoocena mają ze sobą bezpośredni związek. Jest wielu ludzi, którzy żyją na tej cienkiej linie, gdzie wszystko drży. Chodzą w strachu, bojąc się, że przy najmniejszym błędzie, upadku, w tle wybuchnie szyderczy śmiech.

Nie tylko brakuje umiaru. Kiedy człowiek czuje się omylny, a brak miłości własnej dominuje nad wszystkim, nie da się osiągnąć niczego. Nawet szczęścia.

Nathaniel Branden, kanadyjski psychoterapeuta jest autorem książki Siedem podstaw poczucia własnej wartości. Zwrócił kiedyś uwagę, że bez tego wewnętrznego bezpieczeństwa, które daje pewność siebie i autentyczna miłość własna, niemożliwe jest sprostanie najbardziej podstawowym wyzwaniom.

Relacje społeczne, praca, zdolność do osiągnięć, osobiste plany, a nawet miłość – wszystko zdaje się przekraczać możliwości.

Wszystkie te wymiary tracą stabilność również we wszechświecie osoby, którą dręczy niepewność i niska samoocena. Z drugiej strony istnieje pewien niezaprzeczalny aspekt. Dzisiejszy świat nie jest ani dobry, ani życzliwy dla tych, którzy tak się czują.

Niepewne dziecko jest często przedmiotem dokuczania i złego traktowania w szkole. Dorosły, który nie wie, jak bronić swoich praw, naraża się na ryzyko pozostawania w związkach zależnych, które dodatkowo niszczą poczucie własnej wartości.

Co można zrobić w takich przypadkach?

Niepewność i niska samoocena: życie na napiętej linie

Niska samoocena zawsze ma swój koszt. Cała nasza równowaga emocjonalna zależy od tego wsparcia, tego mięśnia psychicznego, który działa jako najważniejsza zmienna psychologiczna dla naszego dobrego samopoczucia.

Psychiatra Luis Rojas-Marcos mówi nam w swojej książce Poczucie własnej wartości, że jednym z czynników wyjaśniających taki stan byłby sposób, w jaki mówimy do samych siebie.

Obok wielu czynników, które zwykle stoją za związkiem między niepewnością a niską samooceną, często zaniedbujemy ogromne znaczenie dialogu wewnętrznego. Ten monolog prowadzony z samym sobą powinien być zawsze życzliwy, serdeczny i skupiony na naszych zaletach.

W przeciwnym razie będziemy karmić to postępujące wyczerpanie, które zawsze w końcu źle wpływa na nasze zdrowie psychiczne.

W końcu niska samoocena jest tym wymiarem, który w dużej mierze krąży wokół takich zaburzeń psychicznych, jak lęk i depresja. Poznajmy więcej danych, które się z tym wiążą.

Co tak naprawdę kryje za sobą niepewność i niska samoocena?

Wiemy, że to, co mówimy do siebie, podważa naszą samoocenę, ale… dlaczego to robimy? Dlaczego człowiek zachowuje się jak swój najgorszy wróg i nie ufa swoim umiejętnościom? Ważne jest, aby przede wszystkim pamiętać, że samoocena nie jest wymiarem stabilnym, może się zmieniać i podlegać wpływom naszych doświadczeń.

• W wielu przypadkach źródło niskiej samooceny jest w dzieciństwie i w odebranym wychowaniu. Niepewna więź przywiązania, braki emocjonalne, izolacja, złe traktowanie, a nawet nadmierne wymagania prowadzą do tak uderzającej niepewności i braku poczucia własnej wartości.
• Z drugiej strony ważne jest również podkreślenie traumatycznych wydarzeń: straty bliskich osób, wypadki, doświadczenia bullyingu lub mobbingu również mogą zniszczyć ten cenny wymiar.
• Nie możemy ponadto zapominać o wpływie, jaki mogą mieć szkodliwe relacje uczuciowe. Więź oparta na krytyce, upokorzeniu, szantażu emocjonalnym i zazdrości może całkowicie zniszczyć poczucie własnej wartości i osobistą pewność każdego z nas.

Czym się charakteryzuje niepewna osoba z niską samooceną?

Wydaje nam się, że brak poczucia pewności siebie i niska samoocena są przyczyną nieśmiałości, skłonności do unikania i niewielkiej determinacji. Jednak zapominamy, że te wymiary mogą czasami ukrywać agresywne, a nawet narcystyczne osobowości. Kiedy ktoś dostrzeże ich wady i słabości, mogą rozwinąć mechanizmy obronne, aby się kamuflować i próbować wypełnić te luki.

• Ktoś, kto nie kocha siebie, doświadcza frustracji, niepokoju i stresu psychicznego. Wszystko to może (czasami) przełożyć się na agresywny sposób bycia.
• W innych przypadkach może być odwrotnie. Zamiast przejawiać agresywne zachowania, w centrum manipulacji znajduje się ofiara. Ta osoba, która nie wie, jak się bronić, która nie ma odwagi dochodzić swoich praw.
• Niska samoocena osłabia potencjał, możliwości i obniża jakość samego życia. Brak pewności siebie stawia nas w tej strefie komfortu, w której nic się nie dzieje, gdzie nic się nie zmienia.
• Wreszcie niepewność i niska samoocena są związane z wieloma problemami psychicznymi i fizycznymi.

Na przykład, badania wykazały ścisły związek tych wymiarów z zaburzeniami odżywiania. na przykład w Szpitalu Uniwersyteckim Infanta Leonor w Madrycie w Hiszpanii przeprowadzono interesujące badanie, w którym wykazano, że niska samoocena jest czynnikiem ryzyka wystąpienia takich poważnych schorzeń, jak anoreksja czy bulimia.

Jak mogę przestać być swoim własnym wrogiem i obudzić wiarę w siebie?

Poczucie własnej wartości nie poprawia się z dnia na dzień. Nie, jeśli dźwigamy na przykład ciężar traumatycznego wychowania. Nie, jeśli wciąż czujemy ranę powstałą na skutek wielu lat mobbingu w pracy. Albo gdy odczuwamy czy cierpienie związane z wpływem zależnej relacji uczuciowej. Co możemy zrobić w takich sytuacjach?

• Terapia psychologiczna jest najlepszym sposobem, aby przepracować przyczyny tego stanu, jakim jest niepewność i niska samoocena. Bez wątpienia najlepszą strategią jest zajęcie się wyzwalaczami tych uwarunkowań. Zapewni to osobie umiejętności i narzędzia do poprawy jej wewnętrznego dialogu.
• Podobnie, zaleca się prowadzenie dziennika w celu zidentyfikowania niezdrowych wzorców myślowych. Wykrywanie negatywności, irracjonalnych myśli i tego wewnętrznego głosu, który ciągle wymierza karę, zamiast wydobywać potencjał, to kolejny istotny krok.
• Interesujące może być również codzienne wyznaczanie celów i prostych planów, tak, aby je osiągnąć. Te niewielkie kroki naprzód wzmacniają naszą pewność siebie

Podobnie byłoby wysoce zalecane rozpoczęcie nowych projektów. Czasami zmiany umieszczają nas w nowych scenariuszach, w których prawie nie wiedząc jak, wyłania się nowe „ja”. Ktoś, kto jest podekscytowany życiem, a przede wszystkim samym sobą.

I to jest klucz.