Najczęstsze źródła lęku w dzieciństwie
Lęk jest często uważany za coś, co dotyka tylko dorosłych. Jednak zaburzenie to może objawiać się również u dzieci. Rodzice nie zawsze wiedzą, jak je rozpoznać. Istnieje jednak wiele źródeł niepokoju w dzieciństwie. Wiedza o nich może być bardzo pomocna w zapobieganiu i uświadamianiu tego aż nazbyt rzeczywistego problemu. Dzisiaj omówimy najczęstsze źródła lęku w dzieciństwie.
Centers for Disease Control and Prevention (CDC) twierdzi, że lęk w dzieciństwie jest zupełnie inny niż typowe dziecięce lęki i zmartwienia. Nasilenie objawów i czas ich trwania są punktem wyjścia do rozpoznania zaburzenia. W poniższym artykule omówimy główne źródła lęku w dzieciństwie i samo zaburzenie.
Jak powszechny jest lęk w dzieciństwie?
Badania twierdzą, że częstość występowania lęku w dzieciństwie może dotyczyć nawet 20 procent światowej populacji. Jest to bardzo realny problem, który objawia się na wiele sposobów.
Fobie specyficzne, zespół stresu pourazowego, mutyzm wybiórczy, zespół lęku napadowego, zespół lęku uogólnionego, zespół obsesyjno-kompulsywny i zespół lęku społecznego to tylko niektóre z nich.
Lęk może pojawić się w bardzo młodym wieku, już w 14 miesiącu życia. Co więcej, większość zaburzeń lękowych, które pojawiają się w wieku dorosłym, ma swoje źródło w dzieciństwie. Dowody wskazują, że zachowania rodzinne i wzorce rodzicielskie są bezpośrednimi katalizatorami tych zaburzeń u dzieci.
W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat osiągnięto większą świadomość zaburzeń psychicznych. Niemniej jednak przed nami jeszcze długa droga. Rodzice muszą zdać sobie sprawę, że tego rodzaju epizody są niezwykle częste i wiedzieć, jak je rozpoznać.
Główne źródła lęku w dzieciństwie
Jak można się spodziewać, istnieje wiele źródeł niepokoju w dzieciństwie. Każdy epizod odpowiada konkretnym cechom. W konsekwencji nie zawsze musi istnieć transcendentny katalizator, aby zaburzenie to pojawiło się u dziecka.
Oto najważniejsze źródła lęku w dzieciństwie, poparte najnowszymi badaniami.
1. Konflikty rodzinne
Eksperci ostrzegają, że konflikty rodzinne są jednym z głównych źródeł lęku w dzieciństwie. Niektóre style rodzicielskie, kłótnie między rodzicami, postępowanie rozwodowe, relacje między rodzeństwem i stosowane modele kar mogą wywoływać lub nasilać epizody lęku w dzieciństwie.
Bezpośredni wpływ ma również stopień przywiązania, jaki istnieje w stosunku do rodziców lub opiekunów dziecka, ich autonomia, nadopiekuńczość i występowanie podobnych problemów u rodziców (stres, depresja i inne). Dynamika rodziny jest naprawdę ważna. Im bardziej stabilna rodzina, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że katalizator będzie pochodził z tego kontekstu.
2. Fobie lub patologiczne lęki
Strach jest obecny u wszystkich dzieci. Zaczynają budować własną wizję rzeczywistości i przyswajają to, co niebezpieczne, a co nieszkodliwe. Dlatego można śmiało powiedzieć, że do pewnego stopnia strach jest na tym etapie niezwykle powszechny. Jednak z kilku powodów pojedyncze epizody mogą przekształcić się w specyficzne fobie.
Najbardziej akceptowana teoria mówi, że między innymi lęk wysokości, lęk przed pająkami, lęk przed separacją i lęk przed wodą to pozostałości ewolucyjne. Innymi słowy, były bodźcami, które kiedyś były dla nas wyzwaniem. Pojawiają się spontanicznie w dzieciństwie i, w zależności od wielu zmiennych, albo znikną, albo pozostaną do dorosłości.
3. Znęcanie się
Znęcanie się jest kolejnym bezpośrednim źródłem lęku u dziecka. Dzieje się to na wiele sposobów, ponieważ, jak wiemy, fizyczna mediacja nie jest konieczna do wywołania traumy.
Eksperci odkryli, że konsekwencje znęcania się mogą utrzymywać się w wieku dorosłym. Epizody lęku i depresji są niezwykle częste u osób, które doświadczyły znęcania się w dzieciństwie.
Istnieje wiele sposobów zapobiegania temu problemowi. Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne (APA) zaleca rodzicom i nauczycielom stosowanie uważnej postawy, badanie nowych stylów zastraszania, tworzenie kanałów komunikacji z dziećmi i uczenie ich, jak sobie z tym radzić.
4. Doświadczenia ze śmiercią
Jak wspomnieliśmy wcześniej, dzieci budują i utrwalają swoją interpretację rzeczywistości. Dlatego każde doświadczenie związane z pewnego rodzaju traumą ma na nie większy wpływ. Prototypowym przykładem jest śmierć.
Utrata członka rodziny, przyjaciela, ukochanej osoby lub zwierzaka jest niewątpliwie jednym z głównych źródeł niepokoju w dzieciństwie.
Śmierć to naprawdę abstrakcyjne pojęcie. Z tego powodu maluchy nie rozumieją go w pełni, dopóki nie doświadczą tego w sposób realny. W zależności od relacji z osobą, która zmarła i tego, jak radzą sobie z tym rodzice dziecka, wydarzenie to może być czynnikiem stresu, niepokoju, a nawet dziecięcej depresji. Rodzice muszą być tego świadomi, aby uniknąć takich skutków.
5. Przeciążenie obowiązkami
W coraz bardziej konkurencyjnym świecie obowiązki i wymagania stawiane młodym ludziom czasami prowadzą do traumy. Może się to zdarzyć zarówno z powodu wysokich oczekiwań i wymagań na poziomie akademickim, jak i perfekcjonizmu, którego można od nich wymagać w domu.
Podobnie jak dorośli, dzieci potrzebują czasu wolnego. Jeśli mają go zbyt mało, prowadzi to do problemów, takich jak niepokój.
6. Niewłaściwe korzystanie z mediów społecznościowych
Nie jest tajemnicą, że uzależnienie od urządzeń, mediów społecznościowych i Internetu wiąże się z różnymi problemami fizycznymi i psychicznymi. Co więcej, obniża się wiek, w którym dzieci mają kontakt z mediami społecznościowymi. Dzieje się to do tego stopnia, że nawet kilkuletnie dzieci zaczynają zapuszczać się na to terytorium.
Niewłaściwe zarządzanie tymi platformami ma wiele konsekwencji. Aby wymienić tylko kilka, jest to dostęp do treści nieodpowiednich dla ich wieku, cyberprzemoc i zaburzenia snu wynikające z korzystania z urządzeń późno w nocy.
Dlatego niezwykle ważna jest kontrola rodzicielska, a także ograniczenie czasu spędzanego przez dzieci przy urządzeniach elektronicznych.
7. Niewłaściwe korzystanie z gier wideo
Z poprzednim czynnikiem wiąże się uzależnienie od gier wideo. Naukowcy odkryli, że niewłaściwe korzystanie z gier wideo może prowadzić do epizodów lęku, depresji i samotności. Gry wideo same w sobie nie są niebezpieczne, to ich nieodpowiedzialne użytkowanie powoduje problemy. Dlatego rodzice muszą działać jako mediatorzy i kontrolować sposób, w jaki ich dzieci ich używają.
Jeśli jesteś rodzicem, mamy nadzieję, że ujawnienie tych źródeł dziecięcego niepokoju było dla Ciebie przydatne i pomoże w podjęciu odpowiednich kroków. Jeśli jednak uważasz, że maluch już odczuwa lęk, nie wahaj się zaprowadzić go do specjalisty. Pamiętaj, że zaburzenia lękowe można leczyć i najlepiej zrobić to, zanim ulegną pogorszeniu przy braku terapii.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Bhatia, M. S., & Goyal, A. Anxiety disorders in children and adolescents: Need for early detection. Journal of postgraduate medicine. 2018; 64(2): 75.
- Bögels, S. M., & Brechman-Toussaint, M. L. Family issues in child anxiety: Attachment, family functioning, parental rearing and beliefs. Clinical psychology review. 2006; 26(7): 834-856.
- Ginsburg, G. S., Siqueland, L., Masia-Warner, C., & Hedtke, K. A. Anxiety disorders in children: Family matters. Cognitive and Behavioral Practice. 2004; 11(1): 28-43.
- Gladstone, G. L., Parker, G. B., & Malhi, G. S. Do bullied children become anxious and depressed adults?: A cross-sectional investigation of the correlates of bullying and anxious depression. The Journal of nervous and mental disease. 2006; 194(3): 201-208.
- Wang, J. L., Sheng, J. R., & Wang, H. Z. The association between mobile game addiction and depression, social anxiety, and loneliness. Frontiers in public health. 2019; 247.