Model witaminowy Warra

Zmienne środowiskowe, które wpływają na samopoczucie psychiczne w pracy, układają się w określony wzór. Istnieją pewne cechy, które nawet w nadmiarze nie są szkodliwe dla pracownika, a wręcz wspierają jego rozwój. Inne mogą nam bardzo zaszkodzić. Model witaminowy Warra mówi nam, jak codzienne aspekty miejsca pracy wpływają na zdrowie psychiczne pracowników.

Dobrostan pracowników wpływa na ich zachowanie (bezpośrednio i pośrednio), podejmowane przez nich decyzje, ich relacje ze współpracownikami oraz ich produktywność. Warr twierdzi, że praca i zdrowie psychiczne są ze sobą powiązane dwukierunkowo.

Dobre samopoczucie psychiczne w pracy

Jeśli chodzi o lepszą jakość życia w pracy, jednym z najważniejszych aspektów psychospołecznych jest dobrostan psychiczny. Peter Warr rozróżnia dwa rodzaje dobrobytu w miejscu pracy:

• Dobre samopoczucie związane z pracą. Odnosi się to do uczuć, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych, jakie pracownicy mają na swój temat w związku z pracą, którą wykonują.
• Bezkontekstowe dobre samopoczucie. Ma to szerszy charakter. Wpływają na to wszystkie uczucia jednostki.

„Dobrostan zawodowy oznacza posiadanie bezpieczeństwa osobistego i środowiskowego, dostęp do dóbr materialnych umożliwiających godne życie, dobre zdrowie i dobre relacje społeczne, które to elementy są ściśle ze sobą związane i leżą u podstaw wolności podejmowania decyzji i działania”.

-Sen-

Komponenty dobrostanu zawodowego

Powyższe dwa rodzaje dobrostanu zawodowego stanowią część zdrowia psychicznego pracownika. Poziom dobrego samopoczucia oscyluje nie tylko między dyskomfortem a dobrym samopoczuciem, ale ma też więcej elementów:

• Afektywne samopoczucie. Odnosi się do różnych klas przeżyć afektywnych, na przykład niepokój-komfort, nuda-entuzjazm i depresja-przyjemność. W kontekście dobrostanu zawodowego dowody sugerują, że oś przyjemność-niezadowolenie odpowiada za większość kowariancji w aspektach dobrostanu afektywnego.
• Aspiracja. Stopień, w jakim pracownik jest zmotywowany do swojej pracy. Ponadto, jak otwarty jest na nowe możliwości, które go otaczają, i czy dąży do osiągnięcia celów, które uważa za ważne.
• Autonomia. Zakres, w jakim pracownicy mogą przeciwstawić się wymaganiom środowiskowym i postępować zgodnie z własnymi opiniami i działaniami. Zbyt duża lub zbyt mała autonomia może negatywnie wpłynąć na ich samopoczucie.
• Kompetencja. Stopień, w jakim pracownik ma odpowiednie zasoby emocjonalne i poznawcze, aby stawić czoła presji i wymaganiom wynikającym z jego pracy.
• Zintegrowana funkcja. Komponent odnoszący się do jednostki jako całości. Obejmuje powyższe cztery komponenty zdrowia psychicznego w miejscu pracy.

Warr sformułował swój model witaminowy, publikując go w 1987 roku w swojej książce Praca, bezrobocie i zdrowie psychiczne.

Model witaminowy Warra

Model witaminowy Warra zakłada, że istnieje dziewięć cech miejsca pracy, które działają jak witaminy w osiąganiu powyższych pięciu składników dobrego samopoczucia. Są one następujące:

• Możliwość autonomicznej kontroli pracy.
• Możliwość wykorzystania i rozwijania umiejętności. Stopień, w jakim środowisko pracy sprzyja lub hamuje rozwój i wykorzystanie umiejętności, które czynią pracownika wyjątkowym i niepowtarzalnym.
• Jasność celów i zasad. To czynnik powiązany z postrzeganiem osiągnięć przez pracownika. Na przykład, jeśli uda mu się osiągnąć cel w pracy, poczuje się efektywny, a jego poczucie spełnienia wzrośnie.
• Różnorodność zadań. Przy niewielkiej różnorodności praca staje się monotonna.
• Wymagania dotyczące wydajności i informacje zwrotne. Odnosi się do informacji zwrotnej od szefów. Chodzi o to, aby wiedzieć, czego szefowie oczekują od pracy pracownika i jak ją cenią, aby wiedzieć, czy to, co robimy, ma sens.
• Wsparcie społeczne i kontakty. Stopień, w jakim praca ułatwia lub utrudnia kontakty międzyludzkie. Istnienie odpowiednich kontaktów społecznych w miejscu pracy jest ważne dla zdrowia psychicznego pracownika, ponieważ redukują one emocje takie jak samotność.
• Nagrody finansowe
• Komfort fizyczny i bezpieczeństwo.
• Stanowisko i status.

Połączenie witamin

Wszystkie powyższe czynniki działają inaczej, w zależności od ich “dawki”. Warr identyfikuje dwie duże grupy i klasyfikuje je na podstawie sposobu, w jaki prawdziwe witaminy działają w organizmie. Wiemy na przykład, że niedobory witamin B i C powodują negatywne skutki zdrowotne, ale ich podwyższony poziom nie wpływa na organizm. Dlatego cechy, które zachowują się jak witaminy B i C, obejmują bezpieczeństwo fizyczne, perspektywy zawodowe, wynagrodzenie lub wspierający nadzór.

Istnieją również pewne cechy, które zachowują się jak witaminy A i D. Witaminy te charakteryzują się tym, że zarówno ich niedobory, jak i nadmiar negatywnie wpływają na zdrowie i samopoczucie. W związku z tym w tej grupie znajdziemy m.in. różnorodność zadań na stanowisku, kontakt ze współpracownikami czy liczbę celów.

„Cnota oznacza robienie właściwych rzeczy, w stosunku do właściwej osoby, we właściwym czasie, we właściwym zakresie, we właściwy sposób i we właściwym celu”.

-Arystoteles-

Możemy stwierdzić, że model witaminowy Warra zawiera dużą część wkładu psychologii w badanie dobrostanu psychicznego w pracy. Ujawnia, w jaki sposób zmienne środowiska i sama praca wpływają na zdrowie psychiczne pracowników.