Jiddu Krishnamurti: prawda to kraina bez wytyczonych ścieżek

W tym artykule zaprezentujemy Ci postać jednego z najważniejszych duchowych przywódców XX wieku, jakim był Jiddu Krishnamurti. Głoszone przez niego nauki są tak samo aktualne w XXI wieku, jak i w latach minionych.
Jiddu Krishnamurti: prawda to kraina bez wytyczonych ścieżek
Sergio De Dios González

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Sergio De Dios González.

Napisany przez Sonia Budner

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Jiddu Krishnamurti był jednym z najwybitniejszych przywódców duchowych XX wieku. Przed jego 18. urodzinami amerykańskie Towarzystwo Teozoficzne (oryg. „Theosophical Society”) wybrało go, aby zaoferował społeczeństwom całego świata swoją mądrość. Przeszedł także ścieżkę niezbędną do uzyskania znaczącej pozycji w Zakonie Gwiazdy na Wschodzie (oryg. „Order of the Eastern Star”).

Jiddu Krishnamurti przez ponad 20 lat szkolił się Zakonie, ale odrzucił otrzymaną pod koniec ofertę zostania jego przywódcą. Następnie rozpoczął swoją podróż dookoła świata, aby głosić swoje nauki, wzywając jednocześnie ludzi do konieczności dokonania globalnej zmiany.

Co ciekawe, Jiddu Krishnamurti nigdy nie został członkiem żadnej grupy o charakterze religijnym. Skupiał się opn wyłącznie na próbie zrozumienia, dlaczego i w jaki sposób ludzkość powinna pozbyć się lęków, niepokoju, zazdrości, bólu i gniewu. Ostatecznie jego dziedzictwo wciąż żyje w postaci jego licznych przemówień i wykładów, napisanych książkach, wywiadach, listach i artykułach.

I to właśnie tę ważną dla duchowości XX wieku postać, jaką był Jiddu Krishnamurti, zaprezentujemy Ci nieco bliżej w naszym dzisiejszym artykule. Głoszone przez niego nauki są tak samo aktualne w XXI wieku, jak i w latach minionych. A to oznacza, że dzieło jego życia jest naprawdę czymś ponadczasowym. Poświęć więc kilka minut na lekturę!

Jiddu Krishnamurti – początkowy okres jego życia

Jiddu Krishnamurti urodził się w 1895 roku w hinduskiej rodzinie, w małym mieście Madanapalle leżącym na południu Indii. Był od początku bardzo chorowitym dzieckiem. Co więcej, uważano go także za lekko upośledzonego pod względem umysłowym. Niektóre źródła podają, że w latach dziecięcych był on źle traktowany przez ojca i niektórych nauczycieli.

Krishnamurti w wieku dorosłym

Kiedy Jiddu skończył 10 lat, jego mama i siostra zmarły. To było dla niego bardzo trudne momenty w życiu. Odnalazł jednak spokój obcując z naturą. W 1909 roku poznał Charlesa Webstera Leadbeatera, tak zwanego wróżbitę, który powiedział od razu, że był pod wrażeniem aury emanującej z tego chłopca. Dzięki jego staraniom Jiddu Krishnamurti został niedługo później ogłoszony przyszłym przewodnikiem ludzkości.

Charles Webster Leadbeater należał do Towarzystwa Teozoficznego (oryg. Theosophical Society) i pod jego czujnym okiem Jiddu Krishnamurti kształcił się najpierw w Adyar, a później za granicą. Został adoptowany przez innego członka tego Towarzystwa, dr Annie Besant. Stała się ona przybraną matką Krishnamurtiego.

Towarzystwo Teozoficzne i Jiddu Krishnamurti

W 1911 roku Towarzystwo Teozoficzne założyło Zakon Gwiazdy na Wschodzie specjalnie dla swojego nowego nauczyciela, którym rzecz jasna był Jiddu Krishnamurti. W tym samym roku przeprowadził się on do Londynu. Wygłosił tam swoje pierwsze przemówienie, a także opublikował swoje pierwsze pisma.

Przez następne trzy lata podróżował po Europie, a krok w krok podążali tuż za nim zwolennicy wygłaszanych przez niego nauk. Po II wojnie światowej Jiddu Krishnamurti odbył nawet światową trasę dając wykłady w każdym dosłownie zakątku świata.

Krishnamurti pod koniec życia

W 1922 roku wyjechał do Kalifornii, w której spotkał jedną z najbardziej wpływowych osób w swoim życiu. Była nią Amerykanka Rosalind Williams. Razem założyli szkołę o nazwie Happy Valley, ale ich romantyczna relacja nie przetrwała próby czasu.

W tym samym roku Jiddu Krishnamurti przeszedł przez to, co później opisał jako „intensywne przebudzenie duchowe”, w którym doświadczył wręcz mistycznego zjednoczenia. Jego brat, który towarzyszył mu przez te wszystkie lata, zmarł niestety wkrótce potem, stając się kolejną ofiarą gruźlicy.

Po śmierci brata Jiddu Krishnamurti przestał wierzyć już w teozofię. Udało mu się nawet rozwiązać Towarzystwo Teozoficzne. To rzecz jasna nie spotkało się z uznaniem wśród członków tej organizacji, czego efektem było sporo tarć pomiędzy Jiddu, a byłymi członkami Towarzystwa.

Wyprawy w formie jednoosobowej i inne zmartwienia

Przez następne 14 lat Jiddu Krishnamurti podróżował po świecie, wygłaszając kolejne przemówienia i pisząc liczne artykuły. Następnie w 1947 roku wrócił znów do Indii , aby odbyć specjalną trasę z wykładami dla tysięcy młodych intelektualistów.

Jiddu Krishnamurti wykluczył zarówno religię, jak i wszelkiego rodzaju ideologie polityczne ze swojego życia, ponieważ wierzył, że są to czynniki, które przede wszystkim odpowiedzialne są za podzielenie ludzkości na różne frakcje.

Jego nauki wykraczały poza systemy wierzeń ustanowione przez człowieka. Oddalając się od swego wizerunku guru, nie dyskutował o tradycjach ani szkołach myślenia na swoich konferencjach. Zamiast tego mówił o swojej wiedzy na temat ludzkiego umysłu i tego, co uważał za święte. Ogólnie rzecz biorąc starał się podejmować realizacji nowych wyzwań, także takich jakie stawiają przed sobą naukowcy i psychologowie.

Spuścizna Jiddu Krishnamurti

Jiddu Krishnamurti zmarł na raka trzustki w słusznym wieku 90 lat. Jego ciało zostało skremowane, a prochy rozrzucone w Indiach, Anglii i Stanach Zjednoczonych, czyli tych trzech krajach, w których wywarł on największy wpływ na społeczeństwo.

Jiddu Krishnamurti - portret

W trakcie swojego życia założył on kilka szkół na całym świecie, a także był twórcą Fundacji Krishnamurti (oryg. Krishnamurti Foundation), która nadal prowadzi kilka szkół filozoficznych. Jego naśladowcy utrzymują te organizacje non-profit w nieustannym działaniu, rozpowszechniając jego nauki.

Prawda to kraina bez wytyczonych ścieżek

Głównym elementem nauk głoszonych przez Krishnamurtiego jest jego deklaracja z 1929 r., w której określił on prawdę jako krainę bez wytyczonych dróg i ścieżek. Nauczył nas także wtedy, że człowiek nie jest w stanie dotrzeć do prawdy poprzez liczne organizacje, wierzenia, dogmaty, kapłanów, rytuały lub filozofię.

Dla niego prawdę można znaleźć tylko w naszych własnych umysłach. Otaczamy się symbolami, ideami i przekonaniami. To one dominują w naszych myślach, a tym samym pełnią rolę nadrzędną w całym naszym życiu i wszelkich relacjach. Nie należy zatem określać nazwy i kształtu naszych kultur. Są one bardzo powierzchowne z racji różnego rodzaju tradycji. Zamiast tego musimy po prostu uwolnić nasze umysły.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Krishnamurti, Jiddu (2009) Freedom from the Known. Edited by Mary Lutyens. HarperSanFrancisco. 978-0060648084.
  • Lutyens, Mary (2016) J. Krishnamurti. The Open Door (A Biography of J Krishnamurti). Krishnamurti Foundation Trust Ltd. B01HPZ9KZ8.
  • De Sousa A. (2012). Mind and consciousness as per j. Krishnamurti. Mens sana monographs, 10(1), 198–207. doi:10.4103/0973-1229.86145.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.