Jak działa ludzki umysł?

Jedną z największych tajemnic, jakie filozofia, psychologia i neuronauka próbują rozwiązać, jest to, jak działa ludzki umysł. Filozof John Locke powiedział kiedyś, że umysł dziecka jest jak czysta tablica. Zygmunt Freud porównał go natomiast do niewidzialnego mechanizmu układów hydraulicznych i elektromagnetycznych.

Dzisiaj psychologowie poznawczy, tacy jak Steven Pinker, mówią nam, że umysł jest komputerem neuronowym. Stworzenie tego pomysłu pozwala nam oddzielić go od mózgu i postrzegać go jako byt, który powoduje przepływ informacji i definiuje osobę, którą jesteś. Można powiedzieć, że jest to „energia”, którą czerpiemy z samego mózgu, ciała i środowiska, aby wyciągać wnioski i przetrwać.

Mówimy o temacie równie interesującym, co złożonym i wartym zgłębienia. W tym artykule znajdziesz wszystkie potrzebne informacje na temat tego, jak działa ludzki umysł.

„Umysł jest jak góra lodowa. W jednej siódmej swojej masy unosi się nad wodą”.

– Zygmunt Freud –

Umysł i mózg to nie to samo

Umysł jest jednostką, która realizuje wszystkie nasze procesy psychologiczne. Działają w nim złożone i wspaniałe systemy motywacyjne, emocjonalne, behawioralne i percepcyjne, żeby wymienić tylko kilka, które są nam niezbędne, abyśmy mogli działać, uczyć się i rozumieć to, co nas otacza.

Teraz ważne jest, aby wyjaśnić, że umysł i mózg nie są tą samą jednostką. Jednak jedno nie mogłoby istnieć bez drugiego.

Umysł ujawnia swoje istnienie w momencie, gdy mózg osiąga wystarczający stopień zaawansowania biologicznego. Jak wyjaśnia praca opublikowana w Perspectives on Psychological Science, sama przyszłość psychologii potrzebuje wizji, w której umysł i mózg są rozumiane jako połączone, ale umysł realizuje swoje własne funkcje. Na czym polegają te subtelne różnice?

• Umysł jest abstrakcyjnym bytem, który obejmuje świadomość i nieskończoną liczbę procesów poznawczych.
• Mózg jest jego biologicznym wsparciem, obszarem centralnego układu nerwowego, który jest wynikiem naszej ewolucji.
• Umysł nie znajduje się w fizycznym i konkretnym miejscu, ale manifestuje się poprzez sieci neurologiczne i rozwija się poprzez nasze doświadczenie i wzajemne powiązania z otaczającym nas kontekstem.
• W mózgu może rozwinąć się choroba i można doznać traumy, nie można w nim jednak zaobserwować zaburzeń umysłu. To wyjaśnia, dlaczego nazywamy je „zaburzeniami psychicznymi”, a psychologia jest dziedziną zajmującą się tymi schorzeniami.
• Umysł modyfikuje mózg. To, co myślimy i czujemy, może zmienić anatomię i wpłynąć na łączność w mózgu. Sama psychoterapia jest tego przykładem. Jak stwierdza artykuł w Indian Journal of Psychiatry, procesy terapeutyczne mają zdolność modyfikowania naszego neurologicznego wszechświata, co jest powszechne w przypadku radzenia sobie z traumą.

Przeczytaj także: Plastyczny umysł: obudź swoją transformacyjną moc

Umysł świadomy i nieświadomy: dwa tryby działania

Jeśli kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak działa ludzki umysł, zainteresuje Cię informacja, że robi to zasadniczo na dwa sposoby: świadomie i nieświadomie. A najbardziej fascynujący jest umysł nieświadomy, ponieważ większość tego, co robisz każdego dnia, jest przez niego wykonywana automatycznie.

Journal of the Association for Psychological Science wskazuje, że może Cię to nieco zaskoczyć, ponieważ wciąż mamy pewne uprzedzenia co do tego konstruktu psychologicznego. Myślenie o określeniu „nieświadomy” niemal natychmiast przywodzi na myśl teorie Zygmunta Freuda.

Prawda jest taka, że ta warstwa mentalna skupia w sobie wszystkie automatyczne zadania, które często wykonujemy i które nie wymagają aktywnego i świadomego przetwarzania informacji. Co więcej, Neuroscience of Consciousness wskazuje, że dzięki temu mechanizmowi włączamy nawet bardzo proste uczenie się. Poniżej przedstawiono różnice pomiędzy umysłem świadomym i nieświadomym:

Funkcje świadomego umysłu:

• Samoświadomość
• Pamięć robocza
• Sterowanie impulsowe
• Podejmowanie decyzji
• Samokontrola emocjonalna
• Wyobraźnia i kreatywność
• Rozwiązywanie problemów
• Logiczne rozumowanie i refleksja

Intuicja to proces, który nasz nieświadomy umysł realizuje, przechowując wszystkie nasze doświadczenia. Dzięki niemu w określonych momentach podejmujemy szybkie decyzje.

Funkcje nieświadomego umysłu

• Intuicja.
• Przechowywanie wspomnień.
• Niektóre metody uczenia się, na przykład oparte na skojarzeniu bodźców.
• Automatyczne przetwarzanie informacji, takich jak rozpoznawanie twarzy i wzorców, a także odbieranych bodźców.
• Przetwarzanie nawyków i zdolności motoryczne. Przykładem może być nauka pisania lub jazda na rowerze. Kiedy już wystarczająco dużo ćwiczymy, czynności te są wykonywane automatycznie i nieświadomie.

Odkryj także: 1899: podróż w głąb ludzkiego umysłu

Jak działa ludzki umysł – teorie

Nauka wciąż nie wie dokładnie, jak działa ludzki umysł. W dalszym ciągu debatujemy nad tą kwestią, stosując różnorodne podejścia i perspektywy, a ekspertom nie udaje się osiągnąć jasnego i rygorystycznego konsensusu. Na przykład możemy przypomnieć sobie, co wydarzyło się w związku z książką Stevena Pinkera Jak działa umysł.

Tezy tego psychologa eksperymentalnego, kognitywisty, wzbudziły poruszenie wielu kolegów po fachu. Nie ma jednomyślności co do tego, czym jest umysł i jak działa. Dlatego, aby mieć mniej lub bardziej ogólne pojęcie na ten temat, przyjrzymy się różnym teoriom, które go otaczają.

Teoria obliczeniowa

Obliczeniowy model umysłu rozpoczął się od teorii Noama Chomsky’ego i jego gramatyki generatywnej. Według tego znanego lingwisty istnieją wrodzone zasady, które wyjaśniają łatwość, z jaką wszyscy uczymy się języka od najmłodszych lat. Zasady te zaczynałyby się od naszej naturalnej i automatycznej zdolności rozpoznawania symboli.

W tym wymiarze umysł nie jest postrzegany jako komputer, ale jako system manipulujący złożonymi symbolami. Można go porównać z maszyną zbudowaną wówczas przez Alana Turinga.

• Obliczenia to zbiór reguł, które artykułują i przetwarzają każdy otrzymany bodziec, nadając mu znaczenie.
• W tym modelu sposób działania ludzkiego umysłu przypomina urządzenie, które nieustannie tworzy symbole. Dzięki nim rozumiemy świat i poruszamy się po nim.

Teoria przetwarzania informacji i działanie umysłu

Teoria przetwarzania informacji opisuje ludzki umysł jako komputer, w którym wszystkie informacje są rejestrowane, kodowane i przechowywane. Książki takie jak Human Information Processing (1972) Petera H. Lindsaya i Donalda A. Normana położyły podwaliny pod psychologię poznawczą, postrzegając ludzi jako istoty zasadniczo ograniczone do przetwarzania informacji.

• Zgodnie z tą teorią umysł to oprogramowanie, a mózg to hardware.
• Zgodnie z tą perspektywą najbardziej decydująca faza przypada pomiędzy momentem otrzymania bodźca a momentem udzielenia odpowiedzi. Decydujący jest sposób, w jaki opracowujemy i obchodzimy się z każdą informacją, doznaniem lub doświadczeniem.

Jak działa ludzki umysł – odułowa teoria umysłu

Jeszcze jedna hipoteza dotycząca działania ludzkiego umysłu to ta, którą ujawnił w swojej książce Steven Pinker i która ma długą tradycję w psychologii. Według teorii modułowej umysł jest zorganizowany w moduły w różnych wyspecjalizowanych strukturach.

Model ten czerpie z psychologii ewolucyjnej i mówi, że podobnie jak nasze ciało, umysł jest wynikiem ewolucji. Z biegiem czasu integrujemy nowe zbiory domen i zdolności mentalnych, aby lepiej dostosować się do środowiska.

To, o czym myślimy, determinuje to, co się z nami dzieje. Dlatego jeśli chcemy zmienić swoje życie, musimy wytężać umysły.

– Wayne Dyer –

Dużo wiemy o tym, jak działa ludzki umysł, ale wciąż jest wiele do odkrycia

Chociaż badania naukowe rzuciły światło na wiele tajemnic dotyczących mózgu i umysłu, to, co pozostaje do poznania, przekracza dostępną wiedzę. We wszechświecie mentalnym brakuje materii. To nie jest sieć neuronów wewnątrz jamy czaszki. To wymiar, który jest bezkształtny, a jednocześnie tak potężny, że definiuje, kim jesteśmy i sposób, w jaki przetwarzamy rzeczywistość.

Bardzo możliwe, że w nadchodzących latach wyjaśni się więcej danych, a środowisko ekspertów osiągnie większą zgodność i udzieli nam dokładniejszych wyjaśnień.