Dyskomfort psychiczny pracowników – firmy muszą się nim zająć

Wykrywanie problemów psychologicznych i reagowanie na dyskomfort psychiczny pracowników powinno być kolejnym celem każdej organizacji. Zagrożenia psychospołeczne wynikające na przykład ze stresu, lęku lub depresji pracownika związanej z mobbingiem wiążą się z wysokimi kosztami, zarówno ludzkimi, jak i ekonomicznymi.

Idą za tym: poczucie niezadowolenia, zwolnienia chorobowe, większe ryzyko wypadków, niska produktywność…

Wydaje się, że aż do dziś dzień aspekt psychologiczny wykonywanej pracy pozostaje na drugim planie. Większe znaczenie ma produkcja i osiąganie celów. Aspekty technologiczne stoją znacznie wyżej niż potrzeby człowieka.

Dlatego wiele osób dostrzega, że ​​czasami życie zawodowe nie zawsze idzie w parze ze zdrowiem. Dlatego dyskomfort psychiczny pracowników z roku na rok rośnie.

Na szczęście jednak wiele z tych rzeczywistości się zmienia. Inspektorzy pracy mają ocenić czynniki psychologiczne, mają na względzie, że „ryzyko psychospołeczne” to także „ryzyko zawodowe”.

Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy zastrzegła, że ​​od teraz firmy będą musiały zajmować się tym aspektem. W przeciwnym razie będą nakładane wysokie kary.

To rewolucyjna zmiana, która może oznaczać wielki postęp w naszej tkance społecznej.

Dyskomfort psychiczny pracowników i jego wykrywanie prawie nigdy nie stanowi priorytetu w strategiach firm

Wielu przyjmie jednak tę wiadomość ze sceptycyzmem. Jak niektórzy spojrzą na fakt, że specjaliści od ryzyka zawodowego są obecnie zobowiązani do wykrywania problemów, takich jak stres lub lęk? Mają ponadto im zapobiegać i  się nimi zajmować.

Z pewnością wiele osób uzna to za coś niemożliwego lub za swoistą entelechię. Do tej pory ryzyko zawodowe rozumieliśmy przecież jako czynniki związane z zagrożeniami elektrycznymi, pożarami i wybuchami, zanieczyszczeniami, upadkami, ekstremalnymi temperaturami…

Zapomnieliśmy jednak (lub świadomie zignorowaliśmy), że przepisy regulujące zagrożenia zawodowe obejmują również zmienne psychologiczne. Nie wystarczy bowiem zadbać o to, aby dany dział posiadał określoną liczbę gaśnic z ich aktualnymi rewizjami.

Środowisko pracy wpływa również na zdrowie psychiczne pracownika i może to również stanowić zagrożenie zawodowe.

Czynniki psychospołeczne od dawna powodują dyskomfort psychiczny pracowników

Wykrywanie dyskomfortu psychicznego pracowników odbywa się poprzez analizę psychospołecznych czynników organizacji. Oznacza to, że konieczne jest zajęcie się wszystkimi warunkami występującymi w pracy danej osoby, które mogą wpływać na jej samopoczucie psychiczne.

Przeciętnie należy wziąć pod uwagę następujące obszary:

• Stres
• Obciążenie psychiczne i zmęczenie.
• Niezadowolenie z pracy z powodu harmonogramów, organizacji, wynagrodzeń itp.
• Brak motywacji związany z własnym niezadowoleniem.
• Sprzeczne wymagania i brak jasności co do odpowiedzialności i zadań na stanowisku.
• Zła organizacja, która generuje niepewność pracownika.
• Problemy interpersonalne (mobbing, kłótnie, dyskryminacja, konflikty…)

Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa i Zdrowia Pracowników zwraca uwagę na coś interesującego. Ponad połowa Europejczyków uważa stres za główny problem w każdym środowisku pracy. Przekłada się to na długotrwałe choroby fizyczne i psychiczne; jednak ten czynnik ciągle pozostaje stygmatyczny.

Według badań przeprowadzonych na Uniwersytecie w Albany przez dr Michaela T. Forda, w obliczu takich sytuacji wielu pracowników odczuwa pewne poczucie niesprawiedliwości i porzucenia.

Podobnie jak wiele innych kwestii związanych z chorobami psychicznymi, stres i lęk nie są brane pod uwagę. Są piętnowane i organizacje nie widzą w nich problemu. Jeśli pracownik cierpi z powodu stresu psychicznego, uznaje się, że problem należy do niego. Nigdy nie dostrzega się łańcucha przyczynowo-skutkowego w samej firmie.

Nie wystarczy wykryć dyskomfort psychiczny pracowników, trzeba działać

Europejska inicjatywa mająca na celu zmuszenie firm do wykrywania stresu psychicznego u pracowników to dobra wiadomość. Trzeba jednak dodać coś oczywistego. W przypadku zagrożeń zawodowych nie ma sensu stosowanie testów u pracowników w celu oceny aspektów psychospołecznych, jeśli później nie nastąpią żadne zmiany.

Oznacza to, że jeśli wykryje się, że 70% siły roboczej wykazuje wysoki poziom stresu, sama wiedza o tym nie wystarczy. Trzeba działać. Ponieważ środowisko mocno obciążone psychicznym wyczerpaniem przekłada się na słabą wydajność.

Prowadzi to również do poważniejszych konsekwencji: możliwych wypadków, problemów sercowo-naczyniowych lub mięśniowo-szkieletowych oraz kolejnych problemów psychicznych.

Stres jest zawsze podłożem każdego problemu psychospołecznego. Pojawia się, gdy stawiane nam wymagania są większe niż nasza zdolność do radzenia sobie z nimi. I to jest odwieczny leivmotiv w wielu organizacjach. Nie wszyscy jednak są skłonni dostosowywać warunki pracy do zasobów i warunków pracowników.

Jak zapobiegać problemom psychospołecznym?

Stres w pracy to coś więcej niż piętno. Jeśli ktoś cierpi stres, jest to problem osoby, która nie wie, jak dostosować się do warunków swojej pracy.

Należy jednak pamiętać o jednym szczególe: dbałość firmy o stres związany z pracą to nie tylko obowiązek moralny. Obecnie to już imperatyw prawny, którego musi przestrzegać pracodawca i który reguluje Dyrektywa Ramowa 89/391/EWG .

Dlatego, jeśli chodzi o zapobieganie problemom psychospołecznym, nie wystarczy wykryć dyskomfort psychiczny u pracowników. Należy wdrożyć mechanizmy, aby nie doprowadzać do tej skrajności.

Oczywiście wiemy, że to pracodawcy są zobowiązani do zagwarantowania właściwych warunków pracy, w których dba się również o zdrowie psychiczne. Jednak należy również wziąć pod uwagę inny wymiar.

Jako pracownicy, my również musimy nauczyć się technik i strategii, które pomogą nam w osiągnięciu dobrego samopoczucia psychicznego w pracy. Elastyczne stawianie czoła wyzwaniom, dobre umiejętności w zakresie inteligencji emocjonalnej i radzenia sobie z codziennym stresem mają tu decydujące znaczenie.

Stoimy przed wyzwaniem, za które wszyscy jesteśmy odpowiedzialni. Dyskomfort psychiczny pracowników to problem, który trzeba rozwiązać na wielu płaszczyznach.