Dlaczego masz wrażenie, że wszyscy Cię obserwują?

Poczucie bycia obserwowanym może zwiększyć poziom aktywacji. W niektórych przypadkach sytuacja może stać się naprawdę niekomfortowa i wpłynąć na Twoje zachowanie.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 15 stycznia, 2023

Kiedy idziesz ulicą, podróżujesz komunikacją miejską lub jesz w restauracji, zawsze dzieje się to samo: czujesz, że wszyscy Cię obserwują. Kiedy podnosisz wzrok, zauważasz, że dziwni i nieznani Ci ludzie rzeczywiście patrzą się na Ciebie. Sprawia to, że czujesz się niekomfortowo. Dlaczego jednak tak się dzieje i co możesz z tym zrobić?

Jeśli powyższe sytuacje są Ci znane, nie jesteś sam. Każdy z nas miał kiedyś wrażenie, że jest obserwowany. Wszyscy byliśmy też obserwowani, ponieważ ludzie są z natury ciekawi. Jeśli jednak uczucie to zdarza się zbyt często, może to być subiektywne błędne postrzeganie, nad którym należy pracować.

Dlaczego masz wrażenie, że wszyscy Cię obserwują?

Przede wszystkim należy zauważyć, że to naturalne, że czasami czujesz się obserwowany. W końcu nikt z nas nie może uniknąć patrzenia na otaczających nas ludzi, gdy się nudzimy lub nie mamy nic innego do robienia. Obserwowanie innych w przestrzeni publicznej nie tylko dostarcza nam rozrywki, ale także uczy. Wszyscy jesteśmy w końcu zwierzętami społecznymi.

Ponadto, jako istota ludzka potrafisz szybko zauważyć, że inni Cię obserwują. Nawet gdy jesteś odwrócony plecami, możesz wyczuć, czy ktoś na Ciebie patrzy. Zjawisko to znane jest jako skopestezja. Pełni funkcję ewolucyjną, ponieważ utrzymuje w nas czujność na otoczenie.

U większości ludzi proces ten przebiega tak, jak powinien. Jeśli jednak doświadczasz tego uczucia naprawdę często, może to wynikać z jednego z następujących powodów:

1. Wygląd fizyczny

Nie ulega wątpliwości, że osoby niezwykle atrakcyjne są częściej obserwowane na ulicy. Wynika to nie tylko z ich wyglądu czy kształtu ciała, ale także z ich charyzmy, postawy i języka niewerbalnego. Możliwe, że inni ludzie patrzą się na tego typu osoby, ponieważ są one dla nich atrakcyjne lub czują do nich pociąg.

To samo dotyczy ekstrawaganckich ludzi, którzy noszą krzykliwe ubrania lub mają niezwykłe fryzury. Wszystko, co inne i odmienne, zwykle przyciąga uwagę, a czasami nie jesteśmy szczególnie subtelni, gdy patrzymy na tego rodzaju ludzi.

2. Fobia społeczna lub skrajna nieśmiałość

Nawet jeśli od czasu do czasu ktoś się na Ciebie patrzy, prawdopodobnie Twoje poczucie, że wszyscy Cię obserwują, wynika z subiektywnego błędnego postrzegania. Może cierpisz na fobię społeczną lub jesteś wyjątkowo nieśmiały? Jeśli tak, prawdopodobnie czujesz, że łatwo możesz się ośmieszyć i jest w Tobie ogromny strach przed oceną lub odrzuceniem przez innych.

Prowadzi to do bycia świadomym ocen, które inni Ci przypisują. Stale obserwujesz ich reakcje. Z tego powodu możesz czuć się obserwowany w większym stopniu niż inni ludzie.

3. Zwiększona świadomość siebie

Nawet jeśli nie cierpisz na fobię społeczną, możesz mieć wysoką samoświadomość. Jest to coś, czego każdy doświadcza w pewnych sytuacjach. Na przykład, gdy musisz przemawiać przed publicznością.

W takich momentach jesteś naprawdę świadomy tego, jaki obraz tworzysz i co inni mogą o nim pomyśleć. W jakiś sposób stajesz się zewnętrznym obserwatorem siebie i przywiązujesz dużą wagę do swoich działań i gestów.

Dla niektórych osób jest to stała sytuacja. Ich uwaga jest nadmiernie skupiona na sobie i monitorują oni wszystko, co mówią i robią, jak się poruszają i gestykulują. Ta podwyższona samoświadomość może prowadzić ich do myślenia, że inni są tak samo świadomi ich jak oni sami, podczas gdy tak nie jest.

4. Niepewność i niska samoocena

Niektórzy ludzie lubią czuć się obserwowani. Większość z nas czuła się kiedyś w ten sposób. Zwykle jest jednak odwrotnie, a spojrzenia innych ludzi mają tendencję do powodowania dyskomfortu i pogarszania naszej wydajności. Na przykład, jeśli masz plamę na ubraniu, możesz czuć się zawstydzony i w efekcie przypisujesz spojrzenia innych różnym swoim wadom.

Dlatego jeśli często czujesz się obserwowany, możesz cierpieć z powodu niskiej samooceny. To również sprawia, że czujesz się niepewnie. Mając negatywny obraz siebie, możesz czuć, że inni go podzielają i że nieznajomi na ulicy mogą Cię krytykować lub oceniać negatywnie.

5. Cechy paranoiczne

Nie możemy też wykluczyć możliwości leżącego u podstaw takiego zachowania zaburzenia psychicznego. Na przykład osoby z paranoicznym zaburzeniem osobowości są wyjątkowo podejrzliwe i nieufne wobec innych i twierdzą, że obcy ludzie zawsze mają wobec nich złe zamiary. Może to odzwierciedlać się w poczuciu, że są stale obserwowani.

Coś podobnego może się zdarzyć z zaburzeniem urojeniowym. W takim przypadku osoba cierpiąca może pomyśleć, że inni patrzą na nią, ponieważ jest kimś ważnym lub, alternatywnie, aby ją prześladować. W każdym razie chory jest przekonany, że jest obserwowany i to z jakiegoś konkretnego powodu.

Co możesz zrobić, jeśli czujesz, że wszyscy Cię obserwują?

Jeśli czujesz, że wszyscy Cię obserwują, a sytuacja ta wpływa na Twoje codzienne życie, ważne jest, aby szukać profesjonalnej pomocy. Jak widzimy, przyczyny mogą być różne, od niskiej samooceny do problemu lękowego, a nawet poważniejszego zaburzenia. W każdym razie ważne jest, aby otrzymać wsparcie w leczeniu i uzyskać narzędzia do radzenia sobie z tym, co czujesz.

Być może wystarczające będzie wzmocnienie swojej samooceny i pewności siebie. A może będziesz musiał zająć się swoim strachem przed byciem ocenianym lub zmniejszyć nadmierne skupienie się na sobie. Z drugiej strony konieczna może też być głębsza i bardziej kompleksowa interwencja.

Tylko specjalista może pomóc Ci znaleźć przyczynę i ukrócić nękającą Cię sytuację, dlatego nie wahaj się umówić na wizytę.