Dekonstrukcja w terapii narracyjnej

Jedną z rzeczy, która zawsze definiowała nas jako istoty ludzkie, jest opowiadanie historii. Od wieków robili to nasi przodkowie, gromadząc się przy ognisku i opowiadając mity, legendy i historie swoich poprzedników. To przekazywane z ust do ust dziedzictwo pielęgnowało ich więzi i jednoczyło jako wspólnotę społeczną. Obecnie jedną z popularnych metod leczenia problemów psychologicznych jest terapia narracyjna. Dziś omówimy jeden z jej elementów, jakim jest dekonstrukcja.

W dzisiejszych czasach wciąż opowiadamy historie. Robimy to, aby nadać sens naszym doświadczeniom i ustalić, gdzie pasujemy na świecie. Każda z tych wewnętrznych narracji tworzy określone znaczenia dotyczące naszej rzeczywistości. Mogą się w nich pojawiać problemy, wypaczenia, a nawet nieszczęścia.

Czasami wewnętrzny dialog, który prowadzimy ze sobą, może być zdominowany przez ciężar uprzedzeń i lęków. Niemal nie zdając sobie z tego sprawy, możemy tworzyć historie, w których przestajemy być głównymi bohaterami, a stajemy się smutnymi aktorami drugoplanowymi. Ludźmi, którzy dają się ponieść emocjom, nie reagują i czują, że nie mają nad niczym kontroli.

Jednym ze sposobów radzenia sobie z tego typu podejściami mentalnymi jest terapia narracyjna. Ten model terapeutyczny proponuje strategię o wielkiej wartości, którą warto poznać. Tym istotnym elementem jest właśnie dekonstrukcja.

Według terapii narracyjnej jednostka nie jest problemem. Problem jest problemem, jednostka jest jednostką.

Terapia narracyjna

Terapia narracyjna ułatwia nam stanie się bohaterami własnego życia. Pomaga nam wykrywać możliwości rozwoju i zapewnia zdrowsze znaczenie naszej egzystencji. Ten rodzaj pomocy psychologicznej został opracowany przez nowozelandzkich terapeutów, Michaela White’a i Davida Epstona w latach 80. Obecnie jest stosowany w różnych dziedzinach psychospołecznych.

Główną cechą terapii narracyjnej jest podkreślenie, że w człowieku nie ma nic zepsutego ani wadliwego. Jako taka, jednostka nie jest problemem. Problem musi być od niej oddzielony, aby można go było przeanalizować, podzielić i rozwiązać. Jest to wzmacniający model terapeutyczny, dzięki któremu dostrzeżemy, że nawet jeśli jesteśmy uwięzieni we własnych bolesnych historiach, możemy napisać nowe, bardziej pozytywne i pełne nadziei.

Badanie przeprowadzone przez lekarzy Daniela D. Hutto i S. Gallaghera wykazało, że ta praktyka terapeutyczna ma widoczny potencjał w zakresie samozarządzania dobrostanem. Chociaż jest to stosunkowo nowa metoda, jej techniki są źródłem inspiracji w dziedzinach wykraczających poza naukę psychologii. Są to na przykład praca socjalna lub medycyna.

Przyjrzyjmy się filarom wspierającym terapię narracyjną.

Rozmowy o przepisywaniu życia

Michael White i David Epston napisali w 1990 roku książkę Narrative Means to Therapeutic Purposes, która stała się bestsellerem. W pracy tej twierdzili, że pierwszym krokiem dla pacjenta powinno być opowiedzenie historii swojego życia i stanie się jego zewnętrznym obserwatorem.

Z tej zdystansowanej pozycji, z pomocą profesjonalisty, pacjenci analizują problemy, które wzmacniają ich poczucie dyskomfortu. Stawiając się w roli obserwatora, mogą dostrzec wyniszczające schematy, uprzedzenia i irracjonalne przekonania, które zniekształcają wiele ich wewnętrznych narracji. Ten proces uwalnia ich od poczucia winy i oferuje narzędzia do zostania ekspertem w tej kwestii.

Model opiera się na rozmowie terapeutycznej. Stopniowo pomaga pacjentom kształtować zdrowsze narracje i scenariusze. W konsekwencji uzyskują oni większe poczucie kontroli nad swoim życiem. Oznacza to „ponowną autoryzację”, aby stali się jedynymi aktorami w ich teraźniejszości i przyszłości.

Terapia narracyjna łączy nas z naszymi wartościami i celami, abyśmy mogli przepisać nasze życie, prowadząc się ku nadziei.

Dekonstrukcja rozwiązuje problemy i wyzwania

Dekonstrukcja jest jedną z najbardziej niezwykłych technik terapii narracyjnej. Terapeuci używają jej, gdy wykryją, że pacjent wykazuje istotny problem, który determinuje jego samopoczucie. Ludzie często przyjmują niezwykle wyniszczające role z powodu zintegrowania serii irracjonalnych myśli i idei. Pogarszają i komplikują wszelkie wyzwania i trudności, które stają się jeszcze bardziej uciążliwe.

Dekonstrukcja problemów ułatwia ich rozbicie lub podzielenie na mniejsze części. Kiedy są one podzielone na bardziej elementarne segmenty, łatwiej jest zobaczyć, co je wzmacnia, skąd pochodzą i od czego zacząć, aby stawić im czoła.

Jeśli chcesz zastosować ten zasób w praktyce, musisz wykonać następujące kroki:

1. Opowiedz swoją historię i opisz problem

Pierwszym krokiem jest szczegółowe opisanie problemu, który powoduje niepokój, stres i dyskomfort. Zrób to w szczery sposób. Wyraź swoje emocje i myśli towarzyszące trudnym doświadczeniom, z którymi nie możesz sobie poradzić.

2. Podziel go na mniejsze części

Dekonstrukcja zmienia Cię w analityka własnych historii. Wcielasz się w detektywa próbującego rozszyfrować części, które składają się na każdą Twoją historię. Aby podzielić istotny problem na mniejsze elementy, postępuj zgodnie z poniższymi wskazówkami:

• Co wywołało daną sytuację?
• Jaką rolę odegrałeś w tym doświadczeniu? Byłeś za nie odpowiedzialny, czy byłeś ofiarą?
• Jak się czułeś i jak się czujesz teraz?
• Co sądzisz o tym doświadczeniu?
• Jak myślisz, jakie masz zasoby, aby zaradzić tej sytuacji?
• Jak Twój strach przed sytuacją wpłynie na Ciebie podczas rozwiązywania problemu?

3. Dekonstrukcja z alternatywnymi myślami

Aby uzdrowić wyniszczającą mentalną narrację, nie musisz jej usuwać, po prostu musisz ją przepisać w jaśniejszy i bardziej pełen nadziei sposób. Ale nikt nie może ci powiedzieć, jak to zrobić. Musisz być tym, który stosuje dekonstrukcję, aby przeformułować zdrowsze skrypty mentalne.

Te pytania mogą ci pomóc:

• Czy mógłbyś spojrzeć na sytuację z innej perspektywy?
• Co by się stało, gdybyś przestał obwiniać się za to doświadczenie?
• Jakie sprzeczności możesz znaleźć w swojej historii?
• Jak podszedłbyś do tego wyzwania teraz, gdy rozumiesz jego części?

Podsumowując, wszyscy przeszliśmy przez złożone doświadczenia. Jeśli jednak nadal próbujesz przezwyciężyć tego rodzaju problemy, dekonstrukcja może Ci w tym pomóc. Polega ona po prostu na rozłożeniu różnych części problemu w celu wytyczenia jego dwuznaczności i przeformułowania go w inny sposób. Dlaczego nie spróbować?