Czy Twój mózg kiedykolwiek zasypia? Zastanawiałeś się nad tym kiedyś?

Dowiedz się, czy mózg kiedykolwiek zasypia czytając ten artykuł. Gwarantujemy, że z pewnością jego treść Cię zainteresuje!
Czy Twój mózg kiedykolwiek zasypia? Zastanawiałeś się nad tym kiedyś?
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Czy zastanawiałeś się kiedykolwiek nad tym, czy Twój mózg śpi? Często ludzie mówią o tym, że muszą na pewien „wyłączyć” go i ograniczyć jego aktywność. Czasami także możesz usłyszeć takie określenie, jak „reset mózgu”.

Musisz jednak wiedzieć, że nawet w stanie całkowitego spokoju, na przykład podczas medytacji lub nawet snu w nocy, ten niesamowity organ, jakim jest Twój mózg nigdy nie przestaje działać. Jednak jego fale elektryczne i połączenia neuronowe są różne na poszczególnych etapach doby.

Każdy żywy organizm funkcjonuje w sposób dosłownie nieprzerwany. Każda komórka dokonuje ciągłych zmian wskutek realizowania procesów metabolicznych. A to oznacza, że słowo „sen” z pewnością nie dotyczy wszystkich bez wyjątku narządów żyjącego organizmu. W pewnym uproszczeniu, jeśli jego komórki przestaną działać, organizm umiera. Mimo tego możesz czasem zadać sobie pytanie, czy Twój mózg kiedykolwiek sobie robi choćby coś na kształt przerwy?

To pytanie może Ci się nasuwać z wielu różnych powodów. Jednym z nich jest to, że ludzie zwykle myślą, że mają absolutną kontrolę nad swoim ciałem, czyli także i mózgiem. Traktują ten organ jako zależny od nich byt, w którym manifestują się ich myśli, projekty, pragnienia i decyzje. Jeśli myślisz podobnie, to też możesz mieć skłonność do żywienia przekonania, że ​masz pewną władzę nad swoim mózgiem. Tak jednak nie jest.

Co robi Twój mózg podczas snu?

Kiedy Ty śpisz, Twój mózg robi coś wręcz przeciwnego. W rzeczywistości pozostaje bowiem niezwykle aktywny podczas tej części doby. I choć może Ci się to wydawać raczej dziwne, to prawda jest taka, że mózg najczęściej się „wyłącza” (czy też raczej obniża najmocniej swoją aktywność) w okresach największego Twojego stresu i niepokoju.

Ten pozorny paradoks wynika po prostu z tego, że nie on jest w stanie odpowiedzieć na tak dużą dawkę bodźców stymulujących. Dlatego też w takiej sytuacji mogą u Ciebie na przykład wystąpić problemy z pamięcią.

Dowiedz się więc, czy Twój mózg kiedykolwiek zasypia. Wystarczy, że poświęcisz kilka minut na przeczytanie naszego dzisiejszego artykułu. Gwarantujemy Ci, że z pewnością jego treść Cię zainteresuje!

„Gdyby nasze mózgi były wystarczająco proste, abyśmy mogli zrozumieć ich funkcjonowanie, bylibyśmy tak prostymi organizmami, że nie moglibyśmy tego zrobić”.
-Ian Stewart-

Czy Twój mózg kiedykolwiek zasypia?

Jak zapewne nie trzeba Ci mówić, Twój mózg pełni mnóstwo naprawdę istotnych funkcji życiowych. Podobnie zresztą jak wszystkie komórki Twojego organizmu, a także tkanki, narządy i układy. Oprócz prostych zadań związanych z funkcjonowaniem procesów metabolicznych, produkcji białka, zużycia tlenu i innych podstawowych funkcji, mózg realizuje i reguluje także wiele innych aspektów odpowiadających za Twoją egzystencję.

Czy mózg śpi?

Mózg steruje nieustannie funkcjonowaniem wszystkich tych „centrów mocy”, w których rodzą się funkcje poznawcze, świadomość i ogólnie rzecz biorąc wszystkie nieświadome procesy, nad którymi nie masz żadnej kontroli. Twój mózg jest ciągle zajęty, zarówno wtedy, gdy nie śpisz, jak i kiedy śpisz. A kiedy dojdziesz w trakcie snu do fazy REM, aktywność elektryczna tego organu nasila się, co jest kolejnym przypomnieniem, że tak naprawdę on nigdy nie śpi.

Ciemna energia Twojego mózgu i jego aktywność w stanie nieświadomości

Dr Marcus E. Raichle z waszyngtońskiej uniwersyteckiej szkoły medycznej (oryg. Washington University School of Medicine) znajdującej się w Saint Louis w stanie Missouri określił mianem „ciemnej energii” wszystkie procesy i decyzje, które często podejmujemy nie mając przy tym pełnej świadomości.

Na przykład kiedy drzemiesz i nagle mucha siada na Twoim nosie. Nawet o tym nie myśląc ani przez ułamek sekundy wcześniej, instynktownie podnosisz dłoń i odganiasz natrętnego owada. Cały ten proces stanowi właśnie automatyczną reakcję Twojego organizmu zasilaną przez „ciemną energię” Twojego mózgu.

Podobnie do tego tematu podszedł naukowiec David Eagleman. Wyjaśnił on w swojej książce zatytułowanej „Mózg incognito. Wojna domowa w Twojej głowie” (tytuł oryginalny: Incognito: The Secret Lives of the Brain), że aby wiedzieć, czy Twój mózg kiedykolwiek odpoczywa, musisz najpierw zrozumieć prostą rzecz. Gdyby tak faktycznie było, przestałbyś być tym, kim jesteś.

W rzeczywistości jesteś zmuszony założyć, że rzeczywiście istnieje ciemna strona Twojego mózgu. Czyli inny jego wymiar, nad którym nie masz absolutnie żadnej kontroli.

Co robi Twój mózg podczas snu, czyli sortowanie synaps na poszczególne kategorie

Teraz, gdy już wiesz dobrze o tym, że Twój mózg nigdy nie śpi, nawet w nocy, nadszedł najwyższy czas, abyś dowiedział się czegoś więcej na temat tego, jak to wszystko naprawdę funkcjonuje. Prawda jest bowiem taka, że w rzeczywistości mózg jak najbardziej „pozwala” niektórym komórkom Twojego organizmu, także i swoim, na odpoczynek i regenerację.

Śpiąca kobieta

Dr Giulio Tononi, specjalista zajmujący się zagadnieniami dotyczącymi świadomości i zaburzeń snu, pracujący na Uniwersytecie Wisconsin w Madison, przeprowadził swego czasu ciekawe badanie. Uzyskane przez niego wyniki pozwoliły udowodnić niezbicie naprawdę interesujący fakt:

  • Twój mózg nigdy nie śpi w nocy. Zamiast tego jest wciąż elektrycznie aktywny. Za to regularnie wysyła „polecenie” zatrzymania pracy przez niektóre komórki i całe swoje obszary.
  • Proces ten jest znany jako sortowanie synaps, albo też ich podział. Dzięki temu badaniu naukowcy wyjaśnili, że mózg z premedytacją „wyłącza” (czy też lepiej byłoby stwierdzić „zawiesza działanie”) niektóre synapsy. Oczywiście chodzi tutaj tylko o te komórki, które nie są przydatne w trakcie nocnego wypoczynku. Następnego dnia ponownie aktywuje je w bardziej intensywny i zdrowy sposób.
  • Wspomniany proces sortowania synaps ułatwia aktywację innych obszarów mózgu, które w tym okresie zajmują się na przykład integrowaniem informacji z obszaru pamięci krótkoterminowej z naszą pamięcią długoterminową.

Wprawdzie Twój mózg nigdy nie śpi, ale możesz pomóc mu nieco lepiej i łatwiej funkcjonować

Oprócz klasycznego pytania o to, czy Twój mózg śpi, czy też nie, powinieneś też zacząć zastanawiać się nad tym, jak mu pomóc w realizacji jego zadań. W końcu to przecież będzie dla Waszego wspólnego dobra.

Pierwszą rzeczą, którą musisz wiedzieć, jest to, że Twoim największym wrogiem jest nadmierna stymulacja bodźcami zewnętrznymi. Ciągły stres lub niepokój, czy też przebywanie przed ekranem przez długi czas może znacznie wpłynąć na zdrowie mózgu. Oczywiście w negatywnym tego słowa znaczeniu

Dlatego też powinieneś znaleźć w swoim planie dnia czas na wykonywanie drobnych z pozoru czynności, które zwiększają stan harmonii Twojego mózgu. Oto kilka rzeczy, które mogą zrównoważyć jego stan, wpłynąć stymulująco na jego funkcjonowanie i ogólnie pomóc mu w lepszej realizacji spoczywających na nim zadań. Są to na przykład:

  • Regularna, codzienna medytacja.
  • Spacerowanie codziennie przez co najmniej 30 minut.
  • Spanie na jawie lub snucie marzeń
  • Drzemki trwające po około 20 minut
  • Wykonywanie przyjemnych czynności, takich jak czytanie książek, rysowanie i prowadzenie ciekawych rozmów ze znajomymi.

Fakt, że Twój mózg nigdy nie śpi, nie oznacza, że nie powinieneś zapewnić mu okazji do odpoczynku. Postępuj zgodnie ze starannie opracowaną procedurą działania na każdy kolejny dzień. Ponadto dbaj także o higienę swojego snu i zarządzaj swoimi emocjami. W ten sposób będziesz w stanie zapewnić sobie zarówno zdrowy mózg, jak i całe ciało.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Eagleman, David (2015). El cerebro. Madrid: Anagrama

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.