Ambiwalencja emocjonalna - mózg, który kocha i nienawidzi jednocześnie

Czy kiedykolwiek doświadczyłeś uczucia nienawiści do osoby, którą kochasz? To sprzeczne doświadczenie jest bardziej powszechne, niż mogłoby się wydawać. W rzeczywistości ma to neurologiczne wyjaśnienie. W tym artykule wyjaśnimy.
Ambiwalencja emocjonalna - mózg, który kocha i nienawidzi jednocześnie
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 10 listopada, 2023

Czy kiedykolwiek przeżyłeś burzliwy związek? Większość z nas była stroną niezwykle namiętnych związków, które w pewnym momencie, choć tak naprawdę nie wiadomo dlaczego, doprowadziły do nienawiści. Istnieją również relacje między rodzeństwem, które wahają się między doskonałym współdzianiem a kłótniami. Podobnie dzieje się czasem w przyjaźni.

Bywają chwile, kiedy nienawidzisz swoich najbliższych przyjaciół. Jednak wkrótce potem myślisz, że to najlepsi ludzie na świecie. Jako istota ludzka jesteś w stanie doświadczać naprawdę złożonych stanów emocjonalnych, w których obecne są sprzeczne emocje, których nijak nie da się pogodzić. Dlaczego tak się dzieje? Czy w ludzkim mózgu jest jakiś błąd?

Między miłością a nienawiścią jest więcej niż jeden krok. W rzeczywistości przypomina to drogę z dwoma pasami ruchu. Najpotężniejsze i najbardziej definiujące emocje człowieka są również najlepiej znane neuronauce. Dlatego ta dziedzina może dostarczyć kilku interesujących wyjaśnień, dlaczego doświadczamy niepokojącego uczucia kochania i nienawidzenia kogoś w tym samym czasie.

Literatura i kino pokazały, że im bardziej intensywna jest miłość, tym bardziej intensywna może być nienawiść. Dziś nauka dowiodła słuszności tego założenia.

Kora wyspowa
Wyspa to obszar mózgu, który koordynuje ambiwalentne emocje.

Ambiwalencja emocjonalna – miłość i nienawiść w mózgu

Miłość może zamienić się w nienawiść w ciągu kilku sekund. Rzeczywiście, w czasie krótszym niż pstryknięcie palcami, twój świat na poziomie emocjonalnym może się całkowicie zmienić. Ta dziwna alchemia od dawna przyciąga uwagę kina, telewizji i literatury. I oczywiście nauki. Wystarczy, że dojdzie do braku zgody, aby natychmiast pojawiła się wybuchowa i niepokojąca emocja nienawiści.

Często mówi się, że nienawidzić można tylko tych, których się kocha. Chociaż to zdanie jest niezwykle poetyckie, w rzeczywistości możesz także nienawidzić tych, z którymi nie masz żadnego związku. Jednak nienawiść, którą czujesz do kogoś bliskiego, może być wyjątkowym, a czasem nawet niebezpiecznym doświadczeniem.

Nienawiść często prowadzi do agresji. Jest to częste zjawisko w kontekstach emocjonalnych i rodzinnych. Jednym z przykładów jest przemoc, która pojawia się w parach lub w relacjach rodzic-dziecko. W związku z tym naprawdę są chwile, kiedy ranisz tych, których kochasz najbardziej.

„Wiesz, że kiedy cię nienawidzę, to dlatego, że kocham cię do punktu namiętności, która wytrąca z równowagi moją duszę”.

-Julie de Lespinasse-

Wyspa: terytorium sprzecznych emocji

Postępy w technikach neuroobrazowania oznaczają, że obecnie rozumiemy wiele tajemnic w świecie neuronauki. Na przykład miłość i nienawiść w mózgu były badane od dłuższego czasu za pomocą rezonansu magnetycznego. Jedno z najbardziej znaczących badań zostało przeprowadzone przez University College of London (Wielka Brytania) w 2008 roku.

Naukowcy odkryli, że wyspa to obszar mózgu, który moduluje intensywność i wartość emocjonalną (niezależnie od tego, czy doświadczana emocja jest pozytywna, czy negatywna). Odkryli, że to w tym obszarze powstaje efekt pobudzenia emocji.

Jest to zjawisko, w którym stan emocjonalny zmienia się z pozytywnego (miłość) na negatywny (nienawiść) w ciągu kilku sekund. Kora wyspowa poddaje cię takim stanom absolutnej ambiwalencji, w których przechodzisz od najbardziej intensywnego uczucia do najbardziej niszczycielskiej pogardy.

Miłość i nienawiść dzielą ten sam obszar mózgu

Miłość i nienawiść w mózgu mają te same ścieżki i obejmują te same struktury mózgu. Neurolog Semir Zeki, jeden z autorów cytowanej pracy, zwraca uwagę, że podczas odczuwania tych dwóch emocji aktywuje się zarówno sama wyspa, jak i skorupa. Nie ma różnicy. Dlatego doświadczasz zakochania się w tych samych obszarach nerwowych, w których czujesz nienawiść, pogardę i całkowity brak uczucia do kogoś.

W rzeczywistości agresywność i gwałtowne zachowania mogą być aktywowane w skorupie i w skorupie. Dość zaskakujące jest myślenie, że zdarzenia takie jak pragnienie zemsty i wyrządzanie krzywdy są przetwarzane w tych samych strukturach, które pośredniczą w miłości romantycznej.

To wyjaśnia wiele brutalnych zachowań w związkach. Są tacy, którzy powodowani zazdrością, chwilową nienawiścią lub brakiem uczuć, przekształcają emocję w agresję. I robią to pomimo miłości do osoby, którą ranią. Oczywiście istnieje również wiele innych zmiennych, które pośredniczą w tego typu reakcjach, takich jak kontrola impulsów lub modele edukacyjne, w których zostaliśmy wychowani.

Jednoczesne doświadczanie miłości i nienawiści wydaje się sprzeczne i może prowadzić do wyczerpania. Niemniej jednak emocjonalna ambiwalencja spełnia swój cel. Służy zwiększeniu samoświadomości.

Mężczyzna z kobietą
W sytuacjach emocjonalnej ambiwalencji walczymy o to, by zatriumfowała miłość.

Ambiwalencja emocjonalna ma swój cel

Może być niepokojąca myśl, że miłość i nienawiść w mózgu są jak dwukierunkowa autostrada, która u niektórych ludzi może być mechanizmem wyzwalającym przemoc. Z drugiej strony jest jeszcze jedna kwestia do przemyślenia.

Chodzi o to, że ambiwalencja emocjonalna, rozumiana jako jednoczesne doświadczanie dwóch przeciwstawnych uczuć, ma swój koniec i znaczenie. W tym  badaniu autorzy wskazują, że to nieprzyjemne uczucie popycha nas ku samoświadomości. Sprawia też, że czujemy się zobowiązani do wydania wyroku lub podjęcia decyzji.

Dyskomfort psychiczny wynikający ze sprzecznych uczuć skutkuje dyskomfortem. Sugeruje, że w związku dzieje się coś niedobrego, co należy rozwiązać. W tym miejscu wchodzą w grę procesy takie jak refleksja i inteligencja emocjonalna.

Dlatego, zanim dasz się ponieść krzykom i nieporozumieniom, spróbuj zaangażować się w rozmowę, która pomoże rozwiązać różnice zdań. Ważne jest, aby zawsze pozwalać miłości przezwyciężyć nienawiść.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


    • Brogaard, B. (2017). “The Rise and Fall of the Romantic Ideal,” In R. Grossi & D. West (eds.), The Radicalism of Romantic Love: Critical Perspectives (pp. 47-63). Taylor and Francis.
    • Sincoff, J. B. (1990). The psychological characteristics of ambivalent people. Clinical Psychology Review10(1), 43–68. https://doi.org/10.1016/0272-7358(90)90106-K
    • Van Harreveld, F., Nohlen, H. U., & Schneider, I. K. (2015). The ABC of Ambivalence: Affective, Behavioral, and Cognitive Consequences of Attitudinal Conflict. In Advances in Experimental Social Psychology (Vol. 52, pp. 285–324). Academic Press Inc. https://doi.org/10.1016/bs.aesp.2015.01.002
    • Zeki S, Romaya JP (2008). “Neural Correlates of Hate”, PLoS ONE 3: e3556

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.