Dla niektórych osób mit o Meduzie i Perseuszu jest metaforą horroru i tego, jak można się przed nim uratować dzięki sztuce. Dla innych natomiast przedstawia typowo kobiecą opowieść, w której źle traktowane kobiety stają się potworami.
Niezależnie od własnego odbioru, mit o Meduzie i Perseuszu to obraz, który bez wątpienia przeraża i ogłusza każdego, kto ma z nim do czynienia.
Na początek musisz wiedzieć o tym, że mit o Meduzie i Perseuszu ma tak naprawdę kilka wersji różniących się nieco przebiegiem wydarzeń. Jednak najbardziej klasyczna jego wersja mówi, że każdy z jego bohaterów miał za sobą naznaczoną tragediami przeszłość.
Meduza była jedną z trzech gorgon, czyli córek Forkosa i Keto. Spośród tych trzech to Meduza była tą najpiękniejszą, a także jedyną śmiertelną istotną. Jej uroda wywołała podziw zarówno wśród bogów, jak i ludzi.
Niektórzy twierdzą, że Meduza tak mocno zachwyciła swoją urodą samego Posejdona, że dopuścił się on na niej nawet gwałtu na marmurowej posadzce w świątyni Ateny. Atena jednak nie tolerowała takiego bezczeszczenia swoich włości i w rezultacie postanowiła przekształcić Meduzę w strasznego potwora, podobnego do jej sióstr.
Spowodowała, że wyrosły u niej dłonie ze spiżu i ostre kły. Ponadto znienacka piękne i bujne włosy Meduzy zamieniły się w wijące się węże.
Ponadto bogini spojrzała w oczy dziewczyny, z których następnie wyszło straszne światło. Od tego momentu, którzy spojrzą na jej twarz, zamieniają się w kamień. I na koniec Atena przeniosła ją do świata żywych ludzi.
Mit o Meduzie i Perseuszu mówi także, że dziewczyna była w ciąży. Od tego momentu stała się jednym z najbardziej przerażających potworów znanych ludziom.
Mit o Meduzie i Perseuszu – pochodzenie drugiego z bohaterów
Mit o Meduzie i Perseuszu mówi nam także, że dzięki wyroczni król Argos – Akrizjos dowiedział się, że syn jego córki go zabije. Aby uniknąć spełnienia tego proroctwa, zamknął swoją córkę Danae w szczelnej komorze z brązu, którą umieścił w podziemnym miejscu.
Jednak Zeus był w niej szczerze zakochany. Zapłodnił ją tworząc złoty deszcz, który przedostał się do komory, w której przetrzymywana była Danae.
W efekcie tego urodził się Perseusz. Jego płacz zaalarmował dziadka o tym, co się stało. Król postanowił następnie zamknąć Danae i Perseusza w drewnianej skrzyni i wrzucić ją do morza. Jednak oboje zostali uratowani po tym, gdy skrzynia osiadła na brzegu jednej z wysp.
Perseusz dorósł i stał się przystojnym młodym mężczyzną, który jednak chciał zostać ze swoją matką. Wkrótce później obiecał on zabić Meduzę, która stała mu na przeszkodzie w zrealizowaniu tego zamiaru.
Atena, która od dawna odczuwała niechęć do Meduzy, zaoferowała mu pomoc, podobnie jak Hermes. Oboje poradzili mu, by najpierw udał się spotkać Graje (Forkidy). Były to trzy córki Forkosa zajmujące się proroctwami. Oczywiście były także krewnymi Meduzy. Ich cechą szczególną było tylko jedno oko i jeden ząb.
W pewnej chwili, gdy Graje nie zwracały na niego uwagi, Perseusz pozbawił ich tego jedynego oka i zęba. W zamian za ich zwrot Forkidy musiały wskazać Perseuszowi drogę prowadzącą do nimf stygijskich.
Perseusz i jego moce
Mit o Meduzie i Perseuszu mówi nam następnie, że kiedy ten dzielny młody człowiek dotarł do nimf, otrzymał od nich w podarunku skrzydlate sandały, aby mógł latać w powietrzu. Wręczyły mu również hełm Hadesa, który był zrobiony ze skóry psa. Ktokolwiek go nosił, stałby się niewidzialny.
I na koniec Perseusz otrzymał od nimf także sakwę kibisis. Tymczasem Hermes sprezentował naszemu bohaterowi mu ostry sierp i lśniącą tarczę.
Perseusz był więc całkowicie uzbrojony i gotowy do poszukiwań gorgon. Po drodze napotkał wiele kamiennych posągów. Co ciekawe, były to ciała tych śmiałków, którzy odwiedzili to miejsce przed nim i spojrzeli Meduzie prosto w twarz. Perseusz wiedział zatem, że musi być ostrożny i postanowił poczekać po prostu na odpowiedni moment.
Gdy gorgony zasnęły, Perseusz umieścił swoją lśniącą tarczę w strategicznej pozycji tak, aby Meduza znalazła w niej swoje odbicie. W ten sposób mógł uniknąć patrzenia jej prosto w twarz. Kiedy się tylko pojawiła na widoku, złapał swój sierp i jednym zamachem odciął jej głowę. Z szyi potwora wydostał się uskrzydlony koń Pegaz i olbrzym Chryzaor. Były to dzieci, które narodziły się z krwi Meduzy i morskiej piany.
Mit o Meduzie i Perseuszu – historia pełna prawdziwego uroku
Kolejne akapity składające się na mit o Meduzie i Perseuszu mówią nam, że od tego czasu młody bohater używał głowy Meduzy, by pokonać swoich wrogów. Zaskakujące było bowiem to, że mimo wcześniejszych wydarzeń głowa potwora wcale nie straciła swojej mocy.
Perseusz więc włożył ją do torby, którą nosił zawsze przy sobie. Dzięki temu był zawsze w stanie zmierzyć się z potworami i innymi wrogami. Wystarczyło mu wyjąć tylko głowę Meduzy, aby zmienić tego, kto ją ujrzał, w kamień.
Specjaliści twierdzą, że mit o Meduzie i Perseuszu jest związany ze sztuką w sposób symboliczny. W szczególności tarcza Perseusza reprezentuje sposób na pośrednie zmierzenie się z horrorem, co jest w zasadzie tym, co robi sztuka.
Czyli odzwierciedla rzeczywistość. Pozwala spojrzeć na wszelkiego rodzaju horrory i tragedie naszymi własnymi oczami, ale jednocześnie nie pozwala nam zostać sparaliżowanymi ze strachu.
Analogicznie można podejść do tego, że głowa Meduzy staje się główną bronią Perseusza. To również można ujrzeć w symboliczny sposób. Dzięki sztuce udaje nam się stawić czoła demonom i wewnętrznym wrogom, które mamy w swoim własnym umyśle. Głowa Meduzy byłaby wtedy dziełem, rezultatem, czyli produktem stworzenia.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
Hoys, A. M. V. (2004). La Gorgona Medusa¿ Un posible mito tartésico?. Huelva arqueológica, (20), 195-214.