Wkład jaki wniósł William James zarówno w filozofię, jak i psychologię dał światło wielu teoriom i modelom objaśniającym dla obu dyscyplin. Uważany jest za ojca psychologii amerykańskiej ze względu na swoje pragmatyczne i funkcjonalne podejście. Poniższe jakie pozostawił za sobą William James podsumowują jego koncepcję psychologii.
Urodził się w Stanach Zjednoczonych w zamożnej rodzinie. Dekada lat 70. była przełomowym momentem w jego życiu. Przeszedł głęboki kryzys emocjonalny, ożenił się i rozpoczął pracę jako profesor na Uniwersytecie Harvarda w 1872 roku. Od tego czasu poświęcił się dogłębnemu zbadaniu związku między stanami świadomymi i emocjonalnymi.
Jego pierwsza książka “The Principles of Psychology” sprawiła, że stał się bardzo wpływowym myślicielem. Stała się także jego największym wkładem w badania psychologiczne. Autor pozostawił po sobie serię wspaniałych cytatów, które mają wielkie znaczenie a także mądrość.
“Wszystko, co trzymasz mocno w wyobraźni, może należeć do Ciebie”.
William James: umysł jako przedmiot wiedzy
William James założył laboratorium psychologii Harvard, gdzie z kolei założył Szkołę Psychologii Funkcjonalnej. Model ten skupił się na badaniu umysłu jako funkcjonalnej i zasadniczo użytecznej części ciała.
“Największym odkryciem mojego pokolenia jest to, że człowiek może zmienić swoje życie, zmieniając swoje nastawienie.”
Widział świadomość jako rzekę, ciągły strumień myśli, idei i obrazów mentalnych. Z tego powodu nie ma w umyśle nic, co można by wyizolować lub zapisać do badań, biorąc pod uwagę to, że wszystko można zrozumieć tylko w pewnym kontekście.
“Najbardziej niezmienna bariera w naturze jest między myślami jednego człowieka i drugiego.”
Z tymi cytatami Williama Jamesa jest jasne, jak funkcjonalizm obejmuje zasady psychologii behawioralnej, ponieważ rozumieją świadomość jako cały system, a nie sumę jego części.
“Wiara tworzy rzeczywisty fakt.”
Nasze niedostępne myśli
William James uważał, że nasze własne przekonania, idee i myśli należą do każdego z nas, co czyni nas niedostępnymi dla innych. Ta idea prywatyzacji lub nieprzepuszczalności miała ogromny wpływ na naszą filozoficzną koncepcję psychologii.
“Za każdym razem gdy spotykają się dwie osoby, tak naprawdę jest tam sześć osób. Jest tam człowiek, jakiego widzi on siebie; człowiek, jakiego widzi druga osoba i człowiek jakim jest naprawdę.”
W pewnym sensie chodziło o uznanie ograniczenia: przyznanie, że psychologia eksperymentalna nigdy nie będzie w stanie w pełni zrozumieć, jak działa ludzka myśl. Zakłada się, że studiując ludzki umysł, badamy abstrakcyjną konstrukcję “ja”.
“Nasz pogląd na świat jest naprawdę kształtowany przez to, co decydujemy się aby usłyszeć.”
Pragmatyczne zainteresowanie: funkcja umysłu
Główną ideą tego modelu jest to, że prawda jest tym, co faktycznie funkcjonuje. Tutaj jego koncepcja “prawdy” opierała się na użyteczności. To znaczy, w sensie pragmatycznym, to, co jest prawdziwe, jest użyteczne. Konsekwencje, reperkusje i to, co dostajemy od czegoś, pozwalają nam kategoryzować je jako prawdziwe lub fałszywe.
“Ponieważ nie ma gorszego kłamstwa niż prawda źle zrozumiana przez tych, którzy ją słyszą.”
Jest to jeden z jego najgłośniejszych cytatów, który, choć imponujący, bardzo wyraźnie wyjaśnia jego idee dotyczące prawdy. Dla niego nie ma absolutnej prawdy, a jedynie punkty widzenia.
“Nie ma punktu widzenia absolutnie publicznego i uniwersalnego.”
Ten następny cytat mówi o tym, jak tworzymy własne znaczenie dotyczące doświadczeń lub zachowań w oparciu o wyniki. Oznacza to, że osądzamy rzeczy po fakcie i może to być bardzo względny sposób na odnalezienie znaczenia.
“Jeśli uważasz, że czucie się źle lub bycie zmartwionym wystarczająco długo, zmieni przeszłe lub przyszłe wydarzenie, to rezydujesz na innej planecie z innym systemem rzeczywistości.”
William James zaproponował jedną z głównych teorii psychofizjologicznych dotyczących emocji
Jest ona znana jako teoria Jamesa-Lange’a. Zaproponował ją w tym samym czasie co – choć niezależnie od – Carla Lange w 1884 roku. Opiera się na idei, że emocje są wynikiem wewnętrznego postrzegania zmian fizjologicznych. Oznacza to, że nie płaczemy, ponieważ jesteśmy smutni, jesteśmy smutni, ponieważ widzimy, że płaczemy.
“Działanie wydaje się podążać za uczuciem, ale tak naprawdę działanie i uczucie idą w parze; a regulując działanie, które jest pod bezpośrednią kontrolą woli, możemy pośrednio regulować to uczucie.”
Ta teoria jest “psychofizjologiczna”, ponieważ mówi o związku między zmianami cielesnymi a postrzeganiem bodźców wywołujących emocje.
Te cytaty symbolizują najbardziej niezwykłe rzeczy i sposoby w jakich William myślał; myśli, które dla wielu uczyniły go ojcem psychologii.