Zmiana nie jest łatwa. W rzeczywistości istnieją pewne aspekty, w których nie jest ona możliwe. Czasami nie jest też konieczna. Nie ma modelu istoty ludzkiej, do którego wszyscy powinniśmy się upodobnić. Pojęcie “normalności” jest bardzo względne. Ci, którzy odstają od normy, często są tymi, którzy mają największy wkład w historię ludzkości.
Istnieją jednak aspekty, w których może i powinna pojawić się zmiana. Problemy, które ograniczają nasze życie lub sprawiają, że cierpimy. Tu nie chodzi o bycie inną osobą. Rozsądnym jest po prostu szukanie sposobów bycia i działania, które przyniosą nam możliwie jak najwięcej korzyści.
“Wszystkie zmiany, nawet te najbardziej pożądane, przynoszą ze sobą pewną melancholię.”
-Anatole France-
Nie chodzi też o całkowitą zmianę naszej osobowości. Powinniśmy raczej spróbować zakwalifikować te aspekty, które powodują nasze złe samopoczucie. Chociaż zmiana nie jest łatwa, jeśli postawimy sobie realistyczny cel, staje się możliwa. Ważne jest również wyeliminowanie niektórych czynników, które stanowią przeszkodę we wprowadzeniu zmian.
Zmiana nie jest łatwa, gdy nie ma informacji zwrotnej
Wiele razy zdajemy sobie sprawę, że pewne zachowanie nie jest właściwe. Na przykład impulsywna reakcja, palenie lub prowadzenie siedzącego trybu życia. W takim przypadku istnieje świadomość, ale nie ma odpowiedzialności. Dlatego zmiana nie jest łatwa.
Dobrym sposobem na zmotywowanie do zmiany jest pokazanie konsekwencji niewłaściwych zachowań. Ludzie wiedzą na przykład, że powinni myć ręce przed jedzeniem. Wielu jednak tego nie robi. Jeśli zastosowalibyśmy barwnik, który pozwoliłby im zobaczyć bakterie na swoich dłoniach, na pewno by to robili.
Powinniśmy zrobić właśnie coś takiego. Myśleć o skutkach naszego negatywnego zachowania. Zrobić listę i nie szczędzić słów. Sprawdzać tę listę co jakiś czas. Nie przestawać szukać nowych szkodliwych skutków danego zachowania. Krótko mówiąc, w pełni zmierzyć się z konsekwencjami tych aspektów, które chcemy zmienić.
Brak motywacji lub wsparcia
Niezależnie od tego, jak negatywne jest dane zachowanie, jeśli je powtarzamy, prawdopodobnie przynosi nam jakieś korzyści. Problem polega na tym, że występują one zazwyczaj na krótką metę, podczas gdy negatywne konsekwencje są widoczne dopiero po dłuższym czasie. Bardzo często nasz umysł ignoruje szkodliwość naszego zachowania.
Dlatego przy wielu okazjach potrzebujemy motywacji i wsparcia, aby utrzymać nasze zainteresowanie zmianą. Dobrze jest opowiedzieć naszym bliskim o chęci zmiany. Poproś ich, aby przypominali nam o jej znaczeniu. Nie po to, aby wywierali na nas presję, ale by nas zachęcali.
Dobrze jest też ćwiczyć motywowanie samego siebie. Stara sztuczka nagradzania zawsze działa. Zrobienie sobie prezentu za każdym razem, gdy osiągamy jakiś cel. Uznanie dla włożonego wysiłku. Zmiana nie jest łatwa, ale niewiele rzeczy daje tyle satysfakcji, co jej osiągnięcie.
Zidentyfikowanie wyzwalaczy i alternatyw
Wszyscy mamy nasze zwyczaje i nawyki, które czasem utrudniają zmianę. Wiążą się z zachowaniem, które chcemy zmienić, co oznacza, że zmiana staje się jeszcze bardziej skomplikowana. To właśnie rutyna popycha nas do powrotu do zwyczajowego, negatywnego zachowania. Na przykład, czasami zakładamy, że zrobimy godzinę ćwiczeń każdego ranka, ale mamy zwyczaj chodzenia późno spać. Już na początku utrudniamy sobie osiągnięcie celu.
Są przypadki, w których “wyzwalacze” negatywnych zachowań są bardziej subtelne. Na przykład wszędzie zostawiamy bałagan. To denerwuje ludzi, z którymi żyjemy. Jest źródłem konfliktu i prowadzi do zaciekłych kłótni. Jednocześnie nie dbamy o porządek, ponieważ mamy problemy z lękiem i zawsze wydaje nam się, że nie mamy czasu.
W tym ostatnim przykładzie “wyzwalaczem” w tle jest poczucie pośpiechu. Prowadzi nas do przekonania, że nie mamy dwóch minut, aby pozostawić coś na swoim miejscu. W tym i innych przypadkach ważne jest zidentyfikowanie problemu i możliwych alternatywnych rozwiązań. Jak można wyeliminować ten lęk? Jak możemy być bardziej uporządkowani bez poczucia, że tracimy cenny czas?
Zmiana nie jest łatwa, głównie dlatego, że zawsze musimy zmierzyć się z oporem, świadomym lub nieświadomym.
Może stawiamy opór, ponieważ nie oceniliśmy dokładnie korzyści wynikających ze zmiany naszego zachowania. Lub dlatego, że jesteśmy ofiarami zbyt sztywnego programowania mentalnego. Nie znajdujemy innych zachowań, które mogłyby zastąpić te, które chcemy zmienić.
Nic nie gwarantuje, że zostanie to osiągnięte, ale jeśli będziemy pracować nad naszym sumieniem, zwiększymy szanse na wprowadzenie zmiany, której w głębi duszy pragniemy.