Zespół unikania patologicznego (PDA)

W zespole unikania patologicznego (PDA) unika się wielu codziennych sytuacji, ponieważ są one postrzegane jako żądania lub zagrożenia. Tutaj możesz dowiedzieć się więcej o tym mało znanym profilu ze spektrum autyzmu.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 07 marca, 2023

Wszyscy unikamy pewnych sytuacji, ponieważ albo ich nie lubimy, albo dlatego, że nie mamy na nie ochoty. Na przykład odkładamy w czasie projekty, które uważamy za nudne lub odmawiamy wyświadczania przysług znajomym, którym nie mamy ochoty pomagać. To naturalne zachowanie. Jednak u niektórych osób to odrzucenie pojawia się często i jest nieuniknione w obliczu wszelkiego rodzaju żądań. Medyczna nazwa tego schorzenia to zespół unikania patologicznego (PDA).

W tym przypadku jednostka nie unika sytuacji z powodu zwykłego niezadowolenia lub dlatego, że tak zdecydowała, ale dlatego, że wysoki poziom niepokoju, jaki w niej ono wywołuje, nie daje jej innej opcji. W konsekwencji jej zachowanie może być postrzegane przez innych jako buntownicze lub niegrzeczne. Jednak w rzeczywistości jest to po prostu sposób radzenia sobie z wewnętrznym dyskomfortem.

Zespół unikania patologicznego

Zespół unikania patologicznego mieści się w spektrum autyzmu. Spektrum autyzmu obejmuje skrajnie różne rzeczywistości, o których wciąż nie posiadamy wystarczającej wiedzy. Dlatego też nie rozumiemy cech i potrzeb osób z PDA i często nie bierzemy ich pod uwagę.

Terminu tego po raz pierwszy użyła psycholog Elizabeth Newson. Jednak dopiero kilkadziesiąt lat temu zaczęto zwracać uwagę na ten aspekt. Potem termin ten zaczął pojawiać się w publikacjach naukowych i był wspominany na konferencjach.

Pojęcie zespołu unikania patologicznego odnosi się do ciągłego oporu lub unikania wymagań życia codziennego. W obliczu każdego codziennego żądania, jakkolwiek małe może się wydawać, jednostka reaguje odrzuceniem. Co więcej, stosuje różne strategie, aby uniknąć jakichkolwiek odpowiedzialności.

Jest to główna cecha PDA, która objawia się w dzieciństwie i zwykle trwa do dorosłości. Dlaczego jednak tak się dzieje? W obliczu określonej prośby lub żądania, jednostka doświadcza poczucia, że jest po przegranej stronie. Myśli, że w takiej sytuacji druga osoba ma władzę. Na przykład, gdy dorosły prosi dziecko, aby nie dotykało delikatnego przedmiotu.

Utrata autonomii

Z drugiej strony jednostka czuje również, że straciła autonomię, ponieważ ktoś nią kieruje. Chociaż dla większości z nas nie stanowi to problemu, osoba z PDA postrzega żądanie jako zagrożenie. Oznacza to, że jej układ nerwowy ulega rozregulowaniu. W jakiś sposób czuje, że traci kontrolę, co prowadzi ją do zrobienia wszystkiego, co możliwe, aby ją odzyskać. Osoby te wykonują różne czynności, np.

• Aktywnie odrzucają prośby.
• Unikają żądań, zmieniając temat, szukając wymówek lub zostawiając je na później.
• Skupiają się na robieniu czegoś dokładnie odwrotnego od żądania. Na przykład, korzystając z poprzedniego przykładu, dziecko może skupić się na wielokrotnym dotykaniu przedmiotu, od którego miało się trzymać z daleka.
• Jeśli nie może uchylić się od żądania lub odzyskać kontroli, albo druga osoba nalega, dana osoba może doświadczyć kryzysu lub załamania z powodu swojego poziomu lęku.

Percepcja żądań

Ten rodzaj odrzucenia lub reakcji walki lub ucieczki może pojawić się u każdego. Jednak w PDA jest wyzwalany przez różne żądania , które wydają się nie mieć większego znaczenia. Na przykład:

• Bezpośrednie prośby, takie jak „Musisz pościelić łóżko”.
• Pytania, takie jak „Co chcesz zjeść?”
• Narzucanie harmonogramów i terminów wykonania zadania.
• Zmieniające się, nowe lub niepewne sytuacje, nad którymi dana osoba nie ma kontroli.
• Wszystko, co sugeruje poczucie obowiązku lub konieczność wykonania zadania, nawet jeśli wynika to z osobistych potrzeb. Na przykład konieczność wstawania o określonej godzinie, jedzenia lub kąpieli.
• Sytuacje, w których powstaje żądanie lub oczekiwanie wobec jednostki. Na przykład, kiedy otrzymuje komplement, postrzega to jako żądanie zachowania na tym samym poziomie przy przyszłych okazjach.
• Zdarzenia lub sytuacje, które powodują przeciążenie sensoryczne.

Krótko mówiąc, osoby z PDA unikają wszelkich nieprzyjemnych sytuacji, które powodują dyskomfort, zmieniają rutynę lub nie są dla nich interesujące. Nawet hobby, atrakcyjny plan lub podstawowa potrzeba mogą być postrzegane jako żądanie, które wyzwala tę imperatywną potrzebę unikania.

Zrozumienie i leczenie

Ważne jest, aby zrozumieć, że unikając żądania, osoba z PDA nie buntuje się ani nie szuka wyzwań. To nieunikniona reakcja na poczucie żądania i utratę kontroli. Nie należy również zapominać, że dana osoba znajduje się w spektrum autyzmu.

Udowodniono, że ten konkretny profil często charakteryzuje się większą towarzyskością i dobrym funkcjonowaniem. Z tego powodu potrzeby tych osób i specyfika są często pomijane. Jednak nadal mają trudności ze zrozumieniem kodów społecznych. Co więcej, ich emocje są intensywne i przytłaczające, a ich zainteresowania są obsesyjne lub ograniczone.

Podstawowym pierwszym krokiem (który musi wykonać zarówno osoba z PDA, jak i jej otoczenie) jest zrozumienie swojej rzeczywistości i zaakceptowanie jej taką, jaka jest. Następnie można dokonać niezbędnych korekt i adaptacji.

Korekty i adaptacje

• Ukrywanie żądań. Na przykład w przypadku dzieci, zamieniając je w grę. Lub, u dorosłych, starając się uczynić je przyjemniejszymi lub znośnymi.
• Żądania dzielenia się. Bardziej prawdopodobne jest, że osoby z PDA wykonają zadanie w towarzystwie innej osoby, niż zaakceptują wymóg wykonania go w pojedynkę.
• Oferowanie wyjaśnień i poczucie kontroli. W miarę możliwości pomocne może być uświadomienie im, dlaczego powinni wykonać zadanie i zapewnienie im pewnej autonomii w wykonywaniu tego zadania. Na przykład dzieciom można zaoferować wiele opcji. Podczas gdy dorośli mogliby otrzymać pracę o niskim szczeblu hierarchii, która zapewniałaby elastyczność,
• Dając jednostce czas dla siebie bez wymagań, w którym może czuć się całkowicie wolny.

Krótko mówiąc, jednostka powinna stać się świadoma swojego zespołu unikania patologicznego, rozumieć, dlaczego się pojawia i jakich strategii może użyć, aby go uniknąć.

Dzięki temu zrozumieniu będzie w stanie lepiej wprowadzić zmiany, które pomogą jej poradzić sobie z lękiem, który wywołuje ten stan. W przypadku dzieci osoby dorosłe mogą potrzebować profesjonalnego wsparcia, aby zrozumieć potrzeby dziecka i wiedzieć, jak postępować.