Wymagania wobec siebie i media społecznościowe

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 11 lutego, 2023

Jeśli istnieje jedno środowisko, które zachęca do ciągłych porównań społecznych, są to media społecznościowe. Jednocześnie jest to niezwykle stymulująca przestrzeń, która zachęca do nauki i jest wspaniałym narzędziem do łączenia ludzi i informowania nas na bieżąco o wszelkich wydarzeniach. Jak większość dziedzin związanych z nowymi technologiami, ma też swoją ciemną stronę. Nasze wymagania wobec siebie kreowane przez media społecznościowe są niezwykle wysokie.

Przestrzenie takie jak Instagram i TikTok to czarne dziury naszej codzienności, w których wiele osób – zwłaszcza tych najmłodszych – szuka rozrywki. Użytkownicy często wpadają jednak w niebezpieczne pułapki. Zaczynają wierzyć, że najważniejsze rzeczy w życiu dzieją się na ekranie. To sprawia, że wielu nastolatków używa tych aplikacji jako luster, za pomocą których „dekonstruują” własne obrazy.

Każdego dnia młodzi ludzie widzą wyidealizowaną wersję rzeczywistości skonstruowanej przez filtry. To wszechświat, w którym każdy influencer wyjątkowo uważa na to, co pokazuje. Doskonałość przyciąga i budzi fascynację, więc osoby korzystające z mediów społecznościowych muszą ukazywać swoje życie w najlepszy możliwy sposób, aby zyskać polubienia, na których żerują.

Tyrania doskonałości, czy to rozmiaru ciała, czy stylu życia, oznacza, że Twoje wymagania wobec siebie są nienaturalnie wyolbrzymione. Jest to zaangażowanie, które nie pozwala nam osiągnąć naszych najlepszych (zdrowych) wersji siebie, prowadzi nas do wyczerpania i niepowodzenia w osiąganiu nierealnych (patologicznych) celów.

Kultura nieszczęścia: wymagania wobec siebie i media społecznościowe

Obecnie wymagania wobec siebie są postrzegane jako cecha pożądana społecznie. Chociaż dbanie i troska o własne poczucie samodoskonalenia jest czymś pozytywnym i wręcz wskazanym, wszystko ma swoje granice. Musimy znaleźć w tej kwestii równowagę, abyśmy mieli pewność, że nie zaprowadzi nas to do cierpienia i samoodrzucenia.

Z reguły najbardziej obsesyjni i wymagający perfekcjoniści dążą do nierealistycznych i całkowicie niemożliwych standardów. To coraz częściej prowadzi do niepowodzeń. Osoby te cierpią z powodu poczucia nieadekwatności, omylności, umniejszenia własnej wartości i powolnego zanikania własnej wartości.

To smutne, że żyjemy w kulturze, która nieustannie wywiera na nas presję, abyśmy byli coraz lepsi. W dziedzinie marketingu, reklamy, kina i mody wszystko wydaje się być na niezmiennie wysokim poziomie. Zadanie akceptacji i kochania siebie staje się skomplikowane, ponieważ mamy tendencję do dostrzegania o wiele więcej wad w naszym życiu niż w życiu innych.

Wymagania wobec siebie i media społecznościowe tworzą niezwykle problematyczne połączenie, na które powinniśmy zwrócić większą uwagę.

Młodzi ludzie coraz częściej stają się perfekcjonistami z ogromnymi wymaganiami wobec siebie

Badania przeprowadzone przez University of Bath (Wielka Brytania) dowodzą, że nowe pokolenia wykazują większy perfekcjonizm niż ich rodzice. W miarę upływu dziesięcioleci ten czynnik osobowości rósł, a paliwem, którym wydaje się żywić, są media społecznościowe. Aby zrozumieć tę zależność, musimy wziąć pod uwagę szereg czynników.

Pierwszy związany jest z czasem spędzanym przez młodzież przed ekranem. Nastolatki spędzają średnio około pięciu godzin dziennie przeglądając platformy społecznościowe. Czas ten może być nawet dłuższy. Można więc powiedzieć, że młodzi ludzie w wieku od 13 do 29 lat zbudowali swoją tożsamość na platformach takich jak Instagram, YouTube, TikTok czy Twitch.

Te małe wirtualne światy są zamieszkane przez atrakcyjnych ludzi, którzy prowadzą idealne życie i osiągnęli wielkie rzeczy (jak posiadanie milionów obserwujących). Bohaterowie XXI wieku to w większości influencerzy, z którymi młodzi ludzie się porównują. To stąd biorą się zawyżone wymagania wobec siebie. Młodzież chce mieć takie same ciała lub osiągnąć te same cele, co postaci, które tak bardzo podziwiają.

Czar mediów społecznościowych i samokrytyczny perfekcjonizm

Wymagania wobec siebie i media społecznościowe wyznaczają linię, na której załamuje się nasze zdrowie psychiczne i musi poddane kontroli. Musimy zrozumieć, że za wieloma zaburzeniami odżywiania często leżą wygórowane wymagania i obsesyjny perfekcjonizm, poprzez sztywność poznawczą i potrzebę kontroli.

Środowiska takie jak Instagram przyciągają wielu młodych ludzi, którzy mają niską samoocenę. Narażanie się na świat pełen filtrów, w którym jest wielu atrakcyjnych fizycznie ludzi sukcesu, zachęca tych chłopców i dziewczęta do rozwijania patologicznych zachowań, aby spróbować osiągnąć te niemożliwe cele.

Musimy podkreślić, że lęk, depresja lub zaburzenia odżywiania mogą częściej pojawiać się u młodych ludzi, którzy wzmacniają swój samokrytyczny perfekcjonizm. Innymi słowy, nie tolerują popełniania błędów, karzą i gardzą sobą za to, że nie są jak ich wzorce. Nakładają na siebie kary za swoją niedoskonałość. Za bycie człowiekiem.

Akceptacja niedoskonałości jest lekarstwem na niepokój

Warto pamiętać o jednej zasadzie, która narodziła się w teorii porównań społecznych zdefiniowanej przez Leona Festingera w 1954 roku. Mówi ona, że w naturalny sposób mamy tendencję do porównywania się z innymi. Dlatego często wykorzystujemy otaczającą nas rzeczywistość, aby spojrzeć na siebie i przyjrzeć się sobie, by zobaczyć, jakie mamy podobieństwa z innymi. Przede wszystkim chcemy zobaczyć, co nas odróżnia od tych osób, których obserwujemy.

Tęsknimy za triumfami innych i marzymy o posiadaniu takich samych ciał jak te, które podziwiamy. Przede wszystkim dążymy do tego, aby być tak, jak dyktuje nasza kultura – perfekcyjni i odnoszący sukcesy. Niewiele narracji jest jednak bardziej zniekształconych niż te sprzedawane nam przez platformy takie jak Instagram, Facebook i TikTok.

Musimy wcześnie uczyć dzieci potrzeby akceptacji siebie, dążenia do tego, czego chcą, ale też tolerancji dla niedoskonałości. Wymagania wobec siebie i media społecznościowe tworzą równanie, przed którym musimy je chronić. Konieczne jest, aby im wytłumaczyć, jak właściwie korzystać z tych aplikacji i promować dobry dialog wewnętrzny.

Gdybyśmy obniżyli nasze własne wymagania, zmniejszylibyśmy również nasze limity niepokoju i dyskomfortu. W końcu dobrostan psychiczny to zdrowa umiejętność tolerowania własnych błędów, aby uczyć się na nich. Równowaga psychiczna oznacza docenianie siebie takim, jakim jesteśmy, z naszymi zaletami i niedoskonałościami, bez obsesji na punkcie fałszywych ideałów zbudowanych na podstawie filtrów i półprawd.