Zespół nocnego jedzenia: objawy, przyczyny i leczenie

Zespół nocnego jedzenia jest klasyfikowany jako zaburzenie jedzenia lub zaburzenie snu. Kategoria w której się znajduje zależy od tego, czy dana osoba jest obudzona gdy kompulsywnie się objada. Jeśli chodzi o oba przypadki, syndrom ten definiuje się jako objadanie się dużymi ilościami jedzenia po obiedzie lub w środku nocy, preferując pokarmy bogate w kalorie i węglowodany.

W 2014 roku niemieccy badacze Zwaan, Muller, Allison, Brahler i Hilbert oszacowali, że zespół nocnego jedzenia dotyka 1,5% populacji i ma poważne konsekwencje zdrowotne. W tym artykule omówimy objawy, przyczyny i leczenie zespołu nocnego jedzenia . Chociaż jest to rzadkie zaburzenie, jest na tyle poważne, że zasługuje na naszą uwagę.

Czym jest zespół nocnego jedzenia?

W 1955 roku dr Albert Stunkard był pierwszym, który mówił o zespole nocnego jedzenia. Podręcznik diagnostyczny i statystyczny zaburzeń psychicznych (DSM-5) klasyfikuje go w kategorii “inne określone odżywianie się” lub “zaburzenia odżywiania (OSFED)”.

Zaburzenia odżywiania związane ze snem są podobne do tego zespołu. Różnica między nimi polega na tym, że ludzie z zespołem nocnego jedzenia nie śpią kiedy jedzą. Ludzie z zaburzeniami odżywiania związanymi ze snem jedzą we śnie.

Kiedy ktoś taki śpi kiedy je i nie zdaje sobie sprawy z tego co robi, mamy do czynienia z podtypem lunatykowania. Dzieje się to podczas snu w fazie REM i charakteryzuje się bardzo głębokimi cyklami snu.

Osoba z tym zaburzeniem budzi się i objada nie zdając sobie z tego sprawy. Może się wydawać, że jest obudzona, może też otworzyć lodówkę, przeżuwać i połykać. Podobnie jak lunatycy, ludzie z zaburzeniami odżywiania związanymi ze snem nie mają pojęcia co robią i nic nie pamiętają następnego poranka.

Jednak w przypadku zespołu nocnego jedzenia osoba ta nie śpi przez cały czas i wszystko pamięta. Jest to również przypadek kompulsywnego jedzenia, jednak jest to dość dobrowolne.

Jakie są objawy zespołu nocnego jedzenia?

Zespół nocnego jedzenia jest łatwy do zdiagnozowania z powodu częstych epizodów kompulsywnego jedzenia w nocy lub przed snem. Innymi słowy, to wygląda na uzależnienie od żywności. Nawet jeśli ktoś taki nie chce jeść lub próbuje schudnąć, to i tak je w nocy. Podczas gdy takiej osobie nie jest łatwo się przyznać lub rozpoznać swój problem, jest przytomna i świadoma swoich działań.

Z drugiej strony, zaburzenia odżywiania związane ze snem są znacznie trudniejsze do zdiagnozowania. Najczęściej zdarza się, że przyjaciel lub członek rodziny znajdzie osobę jedzącą we śnie lub ta zacznie przybierać na wadze nie wiedząc dlaczego.

Inną możliwością jest to, że ludzie zauważają rzeczy znikające z lodówki, ale nie pamiętają ich zjedzenia. Ale ponieważ ludzie z tym problemem jedzą podczas głębokiego snu, jest bardzo mało prawdopodobne to, że zdadzą sobie sprawę z tego, że mają problem.

Oba przypadki charakteryzują się przesadnym i kompulsywnym wzorcem jedzenia po obiedzie lub w środku nocy. Psychologowie podadzą tę konkretną diagnozę dopiero po wykluczeniu innych problemów psychologicznych lub psychiatrycznych.

Co powoduje zespół nocnego jedzenia i zaburzenia odżywiania związane ze snem?

W przypadku zespołu nocnego jedzenia osoba używa żywności, aby uciec przed depresją i niepokojem. Jedzenie to mechanizm radzenia sobie z problemami. Rozwija się podobnie jak uzależnienie od jedzenia. Ludzie z zespołem nocnego jedzenia mają pilną potrzebę zjedzenia i nie mogą się uspokoić dopóki tego nie zrobią.

Z drugiej strony, zaburzenie odżywiania związane ze snem (SRED) jest spowodowane przez zaburzenie, która występuje gdy osoba się budzi. Nie jest ona gotowa się obudzić, jednak kiedy to robi, aktywuje się jej motoryczny system dobrowolnego ruchu. To z kolei wyzwala „zautomatyzowane” działania lub dobrze wyuczone zachowania, takie jak chodzenie, mówienie i jedzenie.

Dlatego większość ludzi z SRED nie jest świadoma swojego zachowania. Mogą się oni obudzić gdy jedzą, nie rozumiejąc co robią i jak się tam znaleźli.

We wszystkich przypadkach, takie nocne zaburzenia odżywiania występują częściej u osób z otyłością. Zazwyczaj mają coś wspólnego z brakiem równowagi hormonalnej (melatonina i kortyzol) i neuroprzekaźnikami, takimi jak serotonina.

W konsekwencji, różne badania pokazują, że niektóre leki mogą skutecznie leczyć te zaburzenia. Te konkretnie badania analizowały takie leki jak selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny SSRI, melatonina (hormon snu) i leki zmniejszające reakcję na stres (Zapp, Fischer i Deuschle, 2017).

Na ogół zakłócenia w schematach snu i rytmach okołodobowych prowadzą do nocnego jedzenia. Chociaż nie mamy wielu badań nad przyczynami tych zaburzeń, eksperci zakładają, że najbardziej prawdopodobnymi przyczynami są takie czynniki jak niepokój, stres, otyłość i zaburzenia rytmu okołodobowego.

Strategie radzenia sobie ze stresem, które skupiają się na emocjach a nie na problemie są również związane z kompulsywnym jedzeniem. Interwencja psychologiczna dla tego typu zaburzeń odżywiania powinna z pewnością dotyczyć tych strategii.

Leczenie zaburzeń odżywiania w nocy

Zarówno zespół nocnego jedzenia jak i SRED wymagają wielodyscyplinarnego podejścia terapeutycznego. Dietetycy angażują się, aby pomóc pacjentowi schudnąć. Psychiatrzy przepisują każdy niezbędny lek, a psychologowie pomagają im radzić sobie z problemem na poziomie behawioralnym, emocjonalnym i poznawczym.

Ważne jest aby pamiętać, że fizyczne konsekwencje przyrostu masy ciała nie są jedynym efektem ubocznym. Ludzie z tymi zaburzeniami mają do czynienia z wysokim poziomem niepokoju i depresji. Potrzebują leczenia psychologicznego, które pomoże im przezwyciężyć problem.

Z drugiej strony istnieją również środki, które tacy pacjenci mogą podjąć aby przerwać cykl objadania się. Blokowanie lodówki, zamykanie drzwi sypialni lub wymyślanie czegoś co pomoże im się obudzić gdy wstaną z łóżka mogą być skutecznymi środkami.

Podobnie, jeśli problemem jest zaburzenie jedzenia, pacjent będzie potrzebował terapii, która pomoże z bezsennością. To dlatego, że jedzenie pomaga im zasnąć. Jeśli nie wolno im jeść przed snem, mogą mieć problemy z zasypianiem. Niezależnie od przypadku, osoba cierpiąca na nocne zaburzenia odżywiania będzie musiała dokonać szeregu zmian w swoim życiu, po to aby przezwyciężyć swój problem.