Robert Sternberg i jego triarchiczna teoria inteligencji - poznaj jej założenia!

Robert Sternberg i jego triarchiczna teoria inteligencji - poznaj jej założenia!
Marián Carrero Puerto

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Marián Carrero Puerto.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Sternberg jest autorem triarchicznej teorii inteligencji. Opisuje w niej trzy rodzaje inteligencji: analityczną, twórczą i praktyczną. Każdy z nich związana jest z bardzo konkretnym aspektem.

Pomimo tego, że prawie wszyscy uważamy, że znamy pojęcie inteligencji, miała ona wiele różnych definicji na przestrzeni lat. Wielu ekspertów opracowało teorię na temat inteligencji, między innymi Binet, Weschler, Spearman, Catell czy właśnie Sternberg.

W tym artykule skupimy się przede wszystkim na perspektywie opracowanej przez Roberta Sternberga, psychologa i profesora na Uniwersytecie Yale. Sternberg definiuje inteligencję z punktu widzenia psychologii poznawczej jako aktywność umysłową ukierunkowaną na celową adaptację, selekcję lub zmianę rzeczywistych środowisk istotnych dla życia ”.

Możemy powiedzieć, że Sternberg pojmuje inteligencję jako relację jednostki z kontekstem na poziomie poznawczym, mając na celu zarówno dostosowanie się do niego, jak i jego zmianę w zależności od okoliczności.

Mężczyzna w okularach
Jednak autor poszedł znacznie dalej i opracował teorię znaną jako triarchiczna teoria inteligencji, zgodnie z którą istnieją trzy rodzaje inteligencji:

  • Analityczna
  • Kreatywna
  • Praktyczna

«Tylko inteligencja bada siebie samą».

-Jaime Balmes-

Robert Sternberg i podstawowe aspekty jego triarchicznej teorii inteligencji

Godne uwagi jest, że, jak wspominaliśmy, Sternberg mówi o trzech rodzajach inteligencji: analitycznej, twórczej i praktycznej. Każda z nich jest częścią trzech cząstkowych pod-teorii, które wzajemnie się uzupełniają: komponentową, empiryczną i kontekstualną.

«Mądry człowiek będzie szukał innych możliwości niż tylko te, które zostały mu przedstawione».

-Francis Bacon-

Przejdziemy teraz do opisu Elizabeth, J.R. i Gregorio, P. (2008), aby rozwinąć i wyjaśnić teorię Sternberga. Zagłębmy się w ten temat.

Związek inteligencji ze światem wewnętrznym jednostki: składniki inteligencji

Triarchiczna teoria inteligencji opisuje związek inteligencji ze światem wewnętrznym jednostki poprzez komponenty lub procesy mentalne, które są zaangażowane w myśli. Istnieją trzy typy tych elementów:

  • Metaskładniki: są to procesy wykonawcze wykorzystywane do planowania, kontrolowania i oceny rozwiązania problemów lub zadań.
  • Składniki wykonawcze: są to procesy najniższego poziomu odpowiedzialne, między innymi, za wdrażanie lub wykonywanie poleceń metakomponentów.
  • Składniki nabywania wiedzy: są to procesy przydatne przede wszystkim w nauce rozwiązywania problemów.

Tego typu komponenty są wysoce współzależne i razem tworzą to, co autor nazywa inteligencją analityczną.

Związek inteligencji z doświadczeniem jednostki: aspekty ludzkiej inteligencji

Trzy typy komponentów przetwarzania informacji mają zastosowanie do zadań i sytuacji, które różnią się pod względem indywidualnych poziomów doświadczenia. Kiedy dane zadanie pojawia się po raz pierwszy jest czymś nowym, ale dzięki kolejnym doświadczeniom nasze zachowanie staje się zautomatyzowane.

Ten rodzaj inteligencji Sternberg nazywa inteligencją twórczą.

Robert Sternberg i kontekst inteligencji: funkcje samorządu umysłowego

W tej teorii codzienna inteligencja, czyli ta, której używamy każdego dnia jest opisywana jako wybór i modyfikacja rzeczywistych środowisk, które są istotne dla naszego życia i dla zdolności. Zazwyczaj w celu adaptacyjnym.

Kobieta na balkonie
Najpierw wybiera się adaptacja, a jeśli coś pójdzie nie tak następny jest wybór lub kształtowanie. Jest to ostatni rodzaj inteligencji zdefiniowany przez Sternberga w jego teorii: inteligencja praktyczna.

«Osoba inteligentna uczy się na błędach innych».

-Voltaire-

Inteligentna osoba szuka doświadczenia, które chce przeżyć

Na koniec chcieliśmy wyróżnić jedno piękne stwierdzenie Aldousa Huxleya, w którym połączył on inteligencję z osobistym pragnieniem każdego z nas. Czyli czymś, co powinno się brać pod uwagę w dziedzinie edukacji. Tak naprawdę jednym z głównych celów tego kontekstu powinno być poszukiwanie i rozwój inteligencji wielorakiej, inteligencji emocjonalnej i inteligencji triarchicznej.

Te inteligencje są głównymi czynnikami, które pomagają nam tworzyć i rozwijać umiejętności emocjonalne, poznawcze i wiele innych, które pozostają uśpione w każdym z nas.

Fakt, że mamy do dyspozycji różne teorie na temat inteligencji, które dostarczają nam różnych metod analizy może być bardzo przydatny, pod warunkiem, że będziemy używać ich poprawnie. Co więcej, jeśli specjaliści z dziedziny edukacji są ich świadomi, zaleca się ich wykorzystanie w kontekstach edukacyjnych, aby później można było stosować je w codziennym życiu.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Jiménez Rey, E. M., & Perichinsky, G. (2008). La teoría triárquica de la inteligencia de sternberg aplicada a la creación de programas. In X Workshop de Investigadores en Ciencias de la Computación.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.