Najsilniejszy związek między Twoim ciałem a jedzeniem, które spożywasz, to nie Twój układ trawienny, ale Twój mózg. Dieta bezpośrednio wpływa na umysł człowieka. Z jednej strony wiąże się z uczuciem głodu, sytości i apetytem, z drugiej zaś z pozyskiwaniem energii z pożywienia. Dlatego tak ważne jest zdrowe odżywianie.
Aby Twój mózg działał optymalnie, musisz dostarczać mu odpowiednich składników odżywczych, czyli zwracać uwagę na zdrowe odżywianie. W zależności od tego, co jesz, następuje seria procesów metabolicznych, które przekształcą składniki odżywcze w paliwo, którego potrzebuje umysł.
Skąd mózg czerpie energię?
Mózg nigdy nie odpoczywa. Jest ciągle aktywny i działa, nawet gdy nie jesteśmy tego świadomi. Dlatego zdrowe odżywianie jest tak ważne – jedynym sposobem na dostarczenie energii do mózgu jest spożywanie zróżnicowanych produktów spożywczych.
Węglowodany pomagają mózgowi pracować najefektywniej, jak tylko to możliwe. A wśród rodzajów węglowodanów najważniejszy dla optymalnego funkcjonowania mózgu jest cukier lub sacharoza. Tak, cukier nie jest zły.
Cukier jest rozpuszczalny w wodzie i łatwo przyswajalny przez organizm. Z chemicznego punktu widzenia są to disacharydy utworzone przez dwie cząsteczki: jedną z glukozy i drugą z fruktozy. Oba są powszechnie uważane za dwa najważniejsze rodzaje cukru.
Jednak glukoza i fruktoza mają przeciwny wpływ na mózg. Ten pierwszy wysyła sygnał sytości. Fruktoza natomiast wykonuje przeciwne zadanie, aktywując ścieżki mózgowe, które zwiększają zainteresowanie pokarmem. Innymi słowy, pierwszy zmniejsza, a drugi stymuluje apetyt. Interesujące, prawda?
Glukoza to ulubiony pokarm mózgu
Spośród tych dwóch rodzajów cukru mózg ma swój ulubiony: glukozę. Jest to „ulubione pożywienie” komórek i główne źródło energii mózgu. Po prostu niezbędny składnik.
W rzeczywistości, pomimo faktu, że waga mózgu stanowi zaledwie 2% całkowitej masy ciała, potrzebuje on prawie jednej piątej całkowitego stężenia glukozy we krwi. Ponadto wymaga 10 razy więcej krwi niż tkanki mięśniowe. Czemu? W przeciwieństwie do mięśni i innych narządów mózg nie może przechowywać glukozy w celu jej późniejszego użycia.
Poza tym mózg ma jeszcze jedną przeszkodę: jego komórki nie są zdolne do przekształcania tłuszczów lub białek w glukozę. Może wykorzystywać tylko to, co znajdzie w naszym dziennym spożyciu cukru.
Może teraz lepiej rozumiesz, że zdrowe odżywianie to decyzja, która wpływa nie tylko na wagę ciała. Warto zapamiętać, że niektóre pokarmy bogate w glukozę to warzywa (marchew, buraki), produkty mleczne, zboża (kukurydza, pszenica, brązowy ryż) i biały chleb.
Zdrowe odżywianie, czyli nie za dużo i nie za mało
Ale uważaj! Tylko dlatego, że cukier jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania mózgu, nie wolno objadać się ciastami i niezdrowym jedzeniem. Pamiętaj, że cukier jest naturalnie obecny w jedzeniu, które jesz codziennie, a ilość ta jest wystarczająca.
Zbyt wysoki lub zbyt niski poziom glukozy uniemożliwia normalne funkcjonowanie organizmu. Jeśli Twój poziom cukru we krwi jest niski, np. gdy dieta jest zbyt restrykcyjna, może to osłabić Twoją pamięć, koncentrację i zdolność uczenia się. Jeśli jest zbyt wysoki, mogą pojawić się choroby przewlekłe, takie jak epilepsja.
Inne produkty najlepsze dla mózgu
Skrobia to inny rodzaj złożonego węglowodanu powstałego z cząsteczek glukozy, który jest bardzo przydatny do prawidłowego funkcjonowania mózgu. Dlatego ważne jest, aby w diecie były zawarte produkty bogate w skrobię, takie jak ziemniaki, ryż i makaron.
Białka są niezbędne do produkcji neuroprzekaźników. Te z kolei odpowiadają za przepływ informacji między mózgiem a resztą ciała. Przykłady dobrych źródeł białka to ryby (tuńczyk, sardynki, łosoś), mięso i jaja.
Orzechy przyspieszają krążenie krwi i dystrybucję tlenu w całym organizmie. Ponadto orzechy są bogate w przeciwutleniacze i mają działanie przeciwzapalne dzięki wysokiej zawartości kwasów tłuszczowych omega-3, witamin i minerałów.
W jaki sposób żywność przekształca się w energię potrzebną mózgowi?
Kiedy jemy, enzymy w naszym układzie trawiennym rozkładają jedzenie na prostsze składniki. Węglowodany są rozkładane na cukry proste, białka są dzielone na aminokwasy, a tłuszcze na kwasy tłuszczowe.
Związki te przemieszczają się przez krwiobieg do różnych komórek tworzących ludzkie ciało. Niektóre, podobnie jak glukoza, trafiają bezpośrednio do naczyń krwionośnych mózgu. Inne, takie jak kwasy tłuszczowe, są elementami strukturalnymi błon komórkowych.
Nawyki, które utrudniają funkcjonowanie mózgu
Brak śniadania oznacza mniej składników odżywczych mózgu i gorsze funkcjonowanie wczesnym rankiem. W ten sam sposób spożywanie zbyt małej lub zbyt dużej ilości cukru wpływa na wydajność mózgu.
Brak wysiłku fizycznego lub snu, palenie papierosów, picie alkoholu lub zażywanie narkotyków może nawet zmienić strukturę mózgu, poważnie wpływając na centralny układ nerwowy. Mało dobrych przyjaciół, przemoc i stres również zmniejszają zdolności umysłowe.
Nie stajemy się mniej lub bardziej inteligentni w zależności od naszej diety. Ale zdrowe odżywianie poprawia sprawność i wydajność umysłową każdego dnia. Chociaż podstawą jest glukoza, najlepszym sposobem na zapewnienie, że mózg jest w pełni odżywiony, jest przestrzeganie zdrowej, zbilansowanej diety.
Wprowadzając niewielkie zmiany w diecie, możesz zauważyć zaskakujące wyniki w codziennych zadaniach, takich jak matematyka, rozumowanie i zapamiętywanie. Dlaczego nie spróbujesz?