Poezja Wisławy Szymborskiej jest znana i ceniona zarówno przez krytyków, jak i czytelników na całym świecie.
Wisława Szymborska była polską poetką, eseistką i tłumaczką. Wydała ponad 15 tomików poezji, a nad wieloma innymi książkami pracowała jako redaktorka i rysowniczka. Czytając jej wiersze można z łatwością zauważyć ogromne zmiany, przez jakie przeszła na polu osobistym i zawodowym. Na jej życiu największe piętno odcisnęła II wojna światowa.
Jako nastolatka, Szymborska musiała uczęszczać na tajne komplety w okupowanej przez nazistów Polsce. Po wojnie została komunistką, jednak idee komunistyczne z czasem przyniosły jej zawód i wyrzekła się tej ideologii. Po dwóch pierwszych tomikach, jakie wydała, Szymborska przestała wspierać Stalina.
Jako poetka i tłumaczka poświęciła całe swoje życie literaturze, a w 1996 r. otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.
Wisława to tak naprawdę drugie imię Szymborskiej. W rzeczywistości nazywała się Maria Wisława Anna Szymborska. Urodziła się 2 lipca 1923 r. w miejscowości Prowent (dziś Kórnik) na zachodzie Polski. Jej ojciec pracował wówczas na dworze hrabiego Władysława Zamoyskiego, który był właścicielem Prowentu.
W rodzinie Szymborskiej było wielu intelektualistów. Dużo czytano i rozmawiano o książkach. Mała Wisława pokazywała swoje wiersze ojcu, który był jej pierwszym recenzentem. Jeśli jakiś wiersz mu się spodobał, autorka dostawała w nagrodę monetę.
Po drugiej przeprowadzce w 1931 r. Wisława zapisała się do szkoły w Krakowie, ale nie była w stanie dokończyć edukacji. Cierpiała z powodu wczesnej śmierci ojca i niemieckiej okupacji kraju.
Kiedy zaczęła się II wojna światowa, zamknięto w Polsce szkoły. Szymborska chodziła na tajne komplety organizowane w podziemiach zamku na Wawelu. Przez cały XX wiek zamek na Wawelu był oficjalną siedzibą państwową, a podczas okupacji stał się miejscem pobytu Hansa Franka, jednego z najbardziej prominentnych nazistów.
Po latach tajnej edukacji Szymborska ukończyła średnią szkołę w 1941 r. W 1943 podjęła pracę na kolei, aby uniknąć deportacji na roboty przymusowe do Niemiec. Zaczęła tworzyć ilustracje do angielskich podręczników i pisać wiersze i opowiadania.
Kiedy skończyła się wojna, Wisława zaczęła studiować literaturę polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po pewnym czasie zmieniła kierunek na socjologię. Musiała jednak zrezygnować z nauki w 1948 r. z powodu kłopotów finansowych.
W marcu 1945 r. Wisława Szymborska zadebiutowała na łamach Dziennika Polskiego wierszem Szukam słowa. Wkrótce potem wiele innych gazet zaczęło publikować jej wiersze. Po tym, jak rzuciła studia, Szymborska podjęła pracę w redakcji dwutygodnika Życie Literackie. Nadal ilustrowała książki i pisała wiersze. W 1949 r. ukończyła swój pierwszy tomik poezji.
Podobnie jak wielu intelektualistów z tamtego okresu, Szymborska uległa w swojej pracy wpływom socjalistycznych idei, które rozpowszechniły się w Polsce. Znalazło to silne odzwierciedlenie w jej pierwszym tomiku zatytułowanym Dlatego żyjemy (1952). W latach 50. Szymborska wstąpiła do PZPR. Jej drugi tomik był mocnym wyrazem jej wsparcia dla komunistów.
Z czasem Szymborska straciła jednak wiarę w socjalistyczną ideologię i w swoim trzecim tomiku, Wołanie do Yeti, wyraźnie odcięła się od dotychczasowych przekonań. Skrytykowała komunizm, a w szczególności stalinizm. Wiersze z tego tomiku pokazują troskę poetki o ludzkość. Porównuje ona Stalina do Yeti i kreśli grubą kreskę, którą odcina się od partii PZPR.
“Na samym początku mojej pracy kreatywnej kochałam ludzkość. Chciałam zrobić coś dobrego dla ludzi.”
-Wisława Szymborska-
Poetka wyparła się potem swoich dwóch pierwszych tomików. Mówiła, że jej poglądy radykalnie się zmieniły i że na zawsze pozostanie krytyczna w stosunku do idei socjalistycznych.
Wisława Szymborska opublikowała ponad 15 tomików wierszy. Poezja nie była jednak jej jedyną pasją i pracą. Szymborska przetłumaczyła wiele dzieł z języka francuskiego. Co więcej, prowadziła jako krytyk literacki kolumnę zatytułowaną Lektury nadobowiązkowe. Większość z opublikowanych tam tekstów zebrano potem w książce.
Oprócz Nagrody Nobla, którą przyznano jej w 1968 r. Szymborska otrzymała całe mnóstwo innych nagród. Jedne z najważniejszych to Nagroda Polskiego Ministra Kultury (1963), Nagroda Goethego (1991), czy też Nagroda im. Herdera (1995). W 1995 r. Szymborska otrzymała doktorat honoris causa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 2011 wręczono jej Order Orła Białego, najwyższe odznaczenie państwowe Rzeczypospolitej.
Wisława Szymborska wyszła za mąż za poetę Adama Włodka w 1949 r. Ich dom znajdujący się w Krakowie na ul. Krupniczej 22 był miejscem spotkań wielu ówczesnych literatów. Był wśród nich m.in. Czesław Miłosz. Szymborska i Włodek rozwiedli się po kilku latach, ale pozostali przyjaciółmi. Nie mieli dzieci.
15 lat później Szymborska weszła w bliską relację z pisarzem Kornelem Filipowiczem. Nigdy nie zawarli związku małżeńskiego i zawsze mieszkali osobno.
“Niech ludzie, którzy nie znaleźli prawdziwej miłości wierzą, że ona nie istnieje. Z tą wiara łatwiej im będzie żyć i umierać.”
Wisława Szymborska zmarła we śnie 1 lutego 2012 r. w swoim domu w Krakowie. Miała 88 lat i pracowała nad nowym wierszem. Obecnie wiersze Szymborskiej są stałym elementem kanonu lektur obowiązkowych. Jej prace są znane na całym świecie zostały przetłumaczone m.in. na angielski, francuski, niemiecki, hebrajski, japoński i chiński.
Wiersze Szymborskiej wyróżniają się precyzyjnie dobranym słownictwem i charakterystyczną ironią.
“Każdy przecież początek to tylko ciąg dalszy, a księga zdarzeń zawsze otwarta w połowie.”
-Wisława Szymborska-
Mimo że II wojna światowa i stalinizm miały silny wpływ na poezję Szymborskiej, to poetka pisała o wielu tematach egzystencjalnych i filozoficznych. Widziała wielkie prawdy w codziennym życiu i umiejętnie odzwierciedlała swoje obserwacje w poezji.
J.R.R. Tolkien zasłynął dzięki genialnej literaturze fantastycznej, ale mało kto wie, że jego życie samo w sobie mogło posłużyć jako historia do książki. Mnóstwo jego wierszy zrodziło się z inspiracji, jaką dawała mu miłość do kobiety, którą potem poślubił. Mocne…
Faith Ringgold jest amerykańską artystką, która zasłynęła z prezentowania swojej sztuki w wyjątkowej formie. Najbardziej znane są jej patchworkowe dzieła, w których porusza temat uprzedzeń, rasizmu i mówi o potrzebie zmian w zakresie wartości kulturowych. W swoich pracach Faith Ringgold…
Ferdynand Magellan był człowiekiem morza, poszukiwaczem przygód. Wyczuł istnienie przejścia między Atlantykiem i Pacyfikiem. Kiedy przekroczył cieśninę, która dziś nosi jego imię, płakał z emocji. W końcu, po wielu burzach, znalazł spokojne morze. Ferdynand Magellan był tym, który zaproponował i…
Paul Éluard jest jednym z najważniejszych poetów wpisujących się w nurt ruchu surrealistycznego. Wypracował sobie on naprawdę silną pozycję w światowej literaturze, umiał w niezwykle błyskotliwy sposób przenosić swoje idee na papier, a jego pełen entuzjazmu sentymentalizm uczynił go jednym…
Michael Faraday był geniuszem, który zmienił historię fizyki i chemii. Bez niego silniki elektryczne nawet by nie istniały. Ciekawym faktem jest to, że był samoukiem. Jest on człowiekiem stojącym za bardzo ważnymi odkryciami w dziedzinie elektrochemii i elektromagnetyzmu. Na przykład…
Leonardo da Vinci dbał o to, by jego życie prywatne pozostało jego tajemnicą. Pisał nawet swoje dzienniki za pomocą pisma lustrzanego, aby zaszyfrować swoje myśli i doświadczenia. Ten doskonale znający się na wielu dziedzinach człowiek był malarzem, wynalazcą, naukowcem, architektem,…
