Poezja Wisławy Szymborskiej jest znana i ceniona zarówno przez krytyków, jak i czytelników na całym świecie.
Wisława Szymborska była polską poetką, eseistką i tłumaczką. Wydała ponad 15 tomików poezji, a nad wieloma innymi książkami pracowała jako redaktorka i rysowniczka. Czytając jej wiersze można z łatwością zauważyć ogromne zmiany, przez jakie przeszła na polu osobistym i zawodowym. Na jej życiu największe piętno odcisnęła II wojna światowa.
Jako nastolatka, Szymborska musiała uczęszczać na tajne komplety w okupowanej przez nazistów Polsce. Po wojnie została komunistką, jednak idee komunistyczne z czasem przyniosły jej zawód i wyrzekła się tej ideologii. Po dwóch pierwszych tomikach, jakie wydała, Szymborska przestała wspierać Stalina.
Jako poetka i tłumaczka poświęciła całe swoje życie literaturze, a w 1996 r. otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.
Wisława to tak naprawdę drugie imię Szymborskiej. W rzeczywistości nazywała się Maria Wisława Anna Szymborska. Urodziła się 2 lipca 1923 r. w miejscowości Prowent (dziś Kórnik) na zachodzie Polski. Jej ojciec pracował wówczas na dworze hrabiego Władysława Zamoyskiego, który był właścicielem Prowentu.
W rodzinie Szymborskiej było wielu intelektualistów. Dużo czytano i rozmawiano o książkach. Mała Wisława pokazywała swoje wiersze ojcu, który był jej pierwszym recenzentem. Jeśli jakiś wiersz mu się spodobał, autorka dostawała w nagrodę monetę.
Po drugiej przeprowadzce w 1931 r. Wisława zapisała się do szkoły w Krakowie, ale nie była w stanie dokończyć edukacji. Cierpiała z powodu wczesnej śmierci ojca i niemieckiej okupacji kraju.
Kiedy zaczęła się II wojna światowa, zamknięto w Polsce szkoły. Szymborska chodziła na tajne komplety organizowane w podziemiach zamku na Wawelu. Przez cały XX wiek zamek na Wawelu był oficjalną siedzibą państwową, a podczas okupacji stał się miejscem pobytu Hansa Franka, jednego z najbardziej prominentnych nazistów.
Po latach tajnej edukacji Szymborska ukończyła średnią szkołę w 1941 r. W 1943 podjęła pracę na kolei, aby uniknąć deportacji na roboty przymusowe do Niemiec. Zaczęła tworzyć ilustracje do angielskich podręczników i pisać wiersze i opowiadania.
Kiedy skończyła się wojna, Wisława zaczęła studiować literaturę polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po pewnym czasie zmieniła kierunek na socjologię. Musiała jednak zrezygnować z nauki w 1948 r. z powodu kłopotów finansowych.
W marcu 1945 r. Wisława Szymborska zadebiutowała na łamach Dziennika Polskiego wierszem Szukam słowa. Wkrótce potem wiele innych gazet zaczęło publikować jej wiersze. Po tym, jak rzuciła studia, Szymborska podjęła pracę w redakcji dwutygodnika Życie Literackie. Nadal ilustrowała książki i pisała wiersze. W 1949 r. ukończyła swój pierwszy tomik poezji.
Podobnie jak wielu intelektualistów z tamtego okresu, Szymborska uległa w swojej pracy wpływom socjalistycznych idei, które rozpowszechniły się w Polsce. Znalazło to silne odzwierciedlenie w jej pierwszym tomiku zatytułowanym Dlatego żyjemy (1952). W latach 50. Szymborska wstąpiła do PZPR. Jej drugi tomik był mocnym wyrazem jej wsparcia dla komunistów.
Z czasem Szymborska straciła jednak wiarę w socjalistyczną ideologię i w swoim trzecim tomiku, Wołanie do Yeti, wyraźnie odcięła się od dotychczasowych przekonań. Skrytykowała komunizm, a w szczególności stalinizm. Wiersze z tego tomiku pokazują troskę poetki o ludzkość. Porównuje ona Stalina do Yeti i kreśli grubą kreskę, którą odcina się od partii PZPR.
“Na samym początku mojej pracy kreatywnej kochałam ludzkość. Chciałam zrobić coś dobrego dla ludzi.”
-Wisława Szymborska-
Poetka wyparła się potem swoich dwóch pierwszych tomików. Mówiła, że jej poglądy radykalnie się zmieniły i że na zawsze pozostanie krytyczna w stosunku do idei socjalistycznych.
Wisława Szymborska opublikowała ponad 15 tomików wierszy. Poezja nie była jednak jej jedyną pasją i pracą. Szymborska przetłumaczyła wiele dzieł z języka francuskiego. Co więcej, prowadziła jako krytyk literacki kolumnę zatytułowaną Lektury nadobowiązkowe. Większość z opublikowanych tam tekstów zebrano potem w książce.
Oprócz Nagrody Nobla, którą przyznano jej w 1996 r. Szymborska otrzymała całe mnóstwo innych nagród. Jedne z najważniejszych to Nagroda Polskiego Ministra Kultury (1963), Nagroda Goethego (1991), czy też Nagroda im. Herdera (1995). W 1995 r. Szymborska otrzymała doktorat honoris causa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 2011 wręczono jej Order Orła Białego, najwyższe odznaczenie państwowe Rzeczypospolitej.
Wisława Szymborska wyszła za mąż za poetę Adama Włodka w 1949 r. Ich dom znajdujący się w Krakowie na ul. Krupniczej 22 był miejscem spotkań wielu ówczesnych literatów. Był wśród nich m.in. Czesław Miłosz. Szymborska i Włodek rozwiedli się po kilku latach, ale pozostali przyjaciółmi. Nie mieli dzieci.
15 lat później Szymborska weszła w bliską relację z pisarzem Kornelem Filipowiczem. Nigdy nie zawarli związku małżeńskiego i zawsze mieszkali osobno.
“Niech ludzie, którzy nie znaleźli prawdziwej miłości wierzą, że ona nie istnieje. Z tą wiara łatwiej im będzie żyć i umierać.”
Wisława Szymborska zmarła we śnie 1 lutego 2012 r. w swoim domu w Krakowie. Miała 88 lat i pracowała nad nowym wierszem. Obecnie wiersze Szymborskiej są stałym elementem kanonu lektur obowiązkowych. Jej prace są znane na całym świecie zostały przetłumaczone m.in. na angielski, francuski, niemiecki, hebrajski, japoński i chiński.
Wiersze Szymborskiej wyróżniają się precyzyjnie dobranym słownictwem i charakterystyczną ironią.
“Każdy przecież początek to tylko ciąg dalszy, a księga zdarzeń zawsze otwarta w połowie.”
-Wisława Szymborska-
Mimo że II wojna światowa i stalinizm miały silny wpływ na poezję Szymborskiej, to poetka pisała o wielu tematach egzystencjalnych i filozoficznych. Widziała wielkie prawdy w codziennym życiu i umiejętnie odzwierciedlała swoje obserwacje w poezji.
Francisco de Goya był hiszpańskim malarzem, który zasłynął z portretów, jakie tworzył. Był ulubionym artystą hiszpańskiej szlachty i otrzymywał mnóstwo dobrze opłacanych zleceń. Malował portrety bardzo osobiste i realistyczne. Nie upiększał malowanych postaci i zachowywał naturalny styl. Historycy sztuki uważają, że…
Emmeline Pankhurst stała na czele ruchu sufrażystek, które walczyły o przyznanie kobietom praw wyborczych. Zasłynęła ona jako pełna pasji działaczka, która całe życie walczyła o to, w co wierzyła. Przekonywała społeczeństwo, że kobiety powinny mieć takie same prawa obywatelskie, jak…
Dla krytyków filmowych Stanley Kubrick jest synonimem perfekcji, symetrii i głębi. Dla wielu osób, które z nim pracowały, reżyser ten kojarzy się natomiast ze stresem i wycieńczeniem na planie filmowym. Co do jednego wszyscy są zgodni – Kubrick wyznaczył całkiem…
Hypatia z Aleksandrii była pierwszą według historyków kobietą – filozofem, matematykiem i fizykiem. Urodziła się w Egipcie w drugiej połowie IV wieku naszej ery. Na początku V wieku objęła funkcję nauczycielki i dyrektorki neoplatońskiej szkoły w Aleksandrii. Hypatia z Aleksandii…
I wprawdzie większość ludzi zna go pod imieniem „Paracelsus”, to jego prawdziwe imię brzmi Philippus Aureolus Theophrastus Bombastus von Hohenheim. Był on bez wątpienia jedną z najciekawszych postaci w całej historii medycyny i nauki w ogóle. Przez niektórych Paracelsus był…
Życie Alice Herz-Sommer jest potwierdzeniem dwóch wielkich prawd. Po pierwsze, jeśli ktoś ma względnie szczęśliwe dzieciństwo nie pozostanie przygnębiony na całe życie. Po drugie, niezależnie od trudności, jakie przynosi ze sobą dana sytuacja to nasza postawa może mieć na nią…
