Uważność w sporcie - jak wpływa na zawodników?

Uważność sportowa odnosi się do szeregu technik, które mogą przynieść ogromne korzyści osobom uprawiającym sport.

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Napisany przez Pedro González Núñez

Ostatnia aktualizacja: 10 lutego, 2024

Pelé, który jest jednym z najbardziej znanych piłkarzy w historii, jest dość jednoznaczny jeśli chodzi o jedną kwestię. Jego zdaniem “wszystko rozbija się o trening”. Rozsądnie byłoby myśleć, że odnosi się to również do tak często lekceważonego zagadnienia, jakim jest uważność w sporcie. Im więcej ćwiczysz, tym lepsze osiągasz wyniki. Ale czy ta zasada naprawdę sprawdza się w praktyce?

Według trenera sportowego i psychologa Jonathana Garcíi-Allena znaczna liczba profesjonalnych sportowców zdecydowała się zwrócić uwagę na uważność i wdrożyć ją w uprawianej przez siebie dyscyplinie.

Dokonali oni tego wyboru na podstawie terapii poznawczo-behawioralnej, która jest tak popularnie stosowana w dzisiejszych czasach. O jednak tutaj co tu chodzi? Postaramy się przybliżyć Ci ten temat w naszym dzisiejszym artykule – zapraszamy zatem do lektury!

Czym jest uważność i jakie może ona znaleźć zastosowania w sporcie?

Uważność jest techniką polegającą na skupianiu całej Twojej uwagi na tym, co robisz w obecnej chwili. Nie dokonujesz w tym momencie żadnej oceny czegokolwiek i starasz się także używać jak najmniejszej liczby “filtrów” wobec bodźców docierających do Ciebie z otoczenia, a także z własnego ciała i umysłu.

Celem tej techniki jest nauczenie Twojego umysłu różnego rodzaju nowych metod zarządzania tymi bodźcami. W efekcie będzie on w stanie bez problemu i w o wiele bardziej optymalny sposób obsługiwać wszystkie Twoje myśli, emocje, reakcje i postawy w różnych sytuacjach, które mogą pojawić się na Twojej drodze życiowej. W ten sposób uważność dąży do poprawy własnej świadomości poprzez pozytywne postawy, samopoznanie i wolność.

Wydaje się oczywiste, że ta metoda jest idealna, gdyby zastosować ją także i w sporcie. W końcu sesja treningowa, mecz lub pojedynek wymagają pełnej koncentracji, aby osiągnąć optymalną wydajność i walczyć o końcowy sukces.

Uważność prowadzi Cię do stanu znanego potocznie jako “uskrzydlenie” lub “przepływ”. Czy kiedykolwiek miałeś wrażenie, że jesteś tak skoncentrowany na jakiejś aktywności, że wydawało się, że po prostu płyniesz podczas jej wykonywania? I że potrafisz zrobić dosłownie wszystko, szybko, sprawnie i bez wysiłku? Właśnie o osiągnięcie tego stanu walczą sportowcy w najważniejszych momentach swoich zawodów. I można go osiągnąć za pomocą tej właśnie techniki.

W jaki sposób uważność w sporcie wpływa na ludzi?

Z tego, co widzieliśmy do tej pory, uważność jest skuteczna dla sportowców o każdym rodzaju profilu. Logiczne jest zatem sądzić, że sportowcy nie są wyjątkiem jeśli chodzi o wykorzystywanie zalet i korzyści wynikających z tej techniki. Jak myślisz, w jaki sposób wpływa na nich uważność?

Uważność jest skuteczną metodą podnoszącą poziom motywacji sportowca. Oczywiście, będzie to element niezbędny wręcz do uzyskania optymalnej wydajności podczas rywalizacji. Jest to również czynnik istotny dla poziomu aktywacji każdej osoby. Im bardziej aktywny i skoncentrowany jest sportowiec, tym skuteczniejszy będzie on w wykonywaniu sowich zadań.

Ta technika pomaga aktywować także optymalne poziomy stresu. W tego typu sytuacjach stres nie powinien być uznawany za coś negatywnego. Jest oczywiste, że podczas zawodów pewien poziom stresu jest wręcz pożądany z uwagi na to, że zwiększa on ogólną wydajność organizmu. I tu właśnie na scenie pojawia się uważność. Zmusza ona stres do osiągnięcia optymalnych poziomów, które podnoszą kompetencje sportowca, ale uniemożliwia nadmierne jego podniesienie.

Należy zauważyć, że technika ta pozwala podnieść poziom poczucia własnej wartości i pewności siebie. Logicznie rzecz biorąc, tylko sportowiec, który w pełni ufa swoim umiejętnościom może ubiegać o zwycięstwo w dyscyplinie, jaką reprezentuje. Oczywiście zakładając, że jego umiejętności czysto sportowe odpowiadają takim ambicjom.

Ponadto uważność jest bardzo skuteczna, jeśli chodzi o interpretację sukcesów i porażek. Zawodnik może zakończyć swoją karierę, gdy nie udaje mu się osiągnąć sukcesu i zamiast tego doświadcza ciągłych porażek. Ale dzięki rozsądnemu i zrównoważonemu spojrzeniu na wszystkie okoliczności swoich występów, jego osąd osiągnie ten punkt, w którym kluczową rolę odegra zdrowy rozsądek.

Metoda ta pełni również rolę niezwykle skutecznego narzędzia pozwalającego na zjednoczenie całego zespołu sportowców i podniesienia łącznego poziomu ich umiejętności. Uważność może stworzyć optymalne zbiorowe środowisko, które przynosi korzyści relacjom międzyludzkim w grupie ludzi tworzących drużynę lub reprezentację.

Uważność w sporcie jako sposób zarządzania i kierowania emocjami

Jak widać, dobrze stosowana uważność może być bardzo skuteczną techniką wykorzystywaną w sporcie. Pozwoli zyskać zaufanie sportowców do samych siebie. Dzięki temu będą oni w stanie osiągnąć optymalny poziom wydajności. W ten sposób ludzie akceptują swoje emocje i myśli oraz zarządzają nimi w sposób naturalny, bez konieczności ich modyfikowania lub eliminowania.

Technika ta ma na celu osiągnięcie samopoznania i stanu regulacji emocjonalnej, która pozwala na efektywne zarządzanie, a nie eliminację. To prowadzi nas do stanu “uskrzydlenia”, czyli momentu, w którym wszystko płynie w odpowiednią stronę i wydaje się być w doskonałej harmonii. Jest to stan, w którym wszelkie działania, które wykonujesz, wcale nie wymagają żadnego wysiłku z Twojej strony.

Dlatego też kluczowe jest osiągnięcie stanu skutecznej akceptacji samego siebie w chwili bieżącej. Ludzie dają się ponieść emocjom i postępują tak, jak one im dyktują tu i teraz, zamiast rozsądnego przemyślenia całości i podjęcia próby kontrolowania wszystkiego, co tylko można. A tylko takie zachowanie zwiększa koncentrację, dystansuje od Ciebie negatywne myśli i zapewnia lepsze wyniki sportowe.

I tak, wiemy już, że uważność w sporcie może być bardzo przydatną i skuteczną techniką pozwalającą zauważalnie zwiększyć wydajność sportowców. Dzięki temu mogą znajdować się oni w stanie emocjonalnej równowagi, w którym wszystko dzieje się płynnie i bez wysiłku, zgodnie z oczekiwaniami. A jednocześnie mogą w ten sposób wydobyć z siebie to, co najlepsze. W ten sposób rywalizacja sportowa będzie nie tylko wyzwaniem, ale także i stanem ducha, który może Ci się nawet spodobać.