Uważność i nastolatki

Jak uważność i nastolatki odnoszą się do siebie? W tym artykule znajdziesz informacje, które prawdopodobnie Cię zaskoczą.
Uważność i nastolatki
José Padilla

Napisane i zweryfikowane przez psycholog José Padilla.

Ostatnia aktualizacja: 07 września, 2023

Uważność jest użytecznym narzędziem do skupienia się na tym, co jest tu i teraz, ponieważ wymaga ukierunkowanego treningu świadomości chwili obecnej z łagodnym i akceptującym nastawieniem. Zamiast rozpamiętywać przeszłość lub martwić się o przyszłość, uważność skupia nas na tym, co dzieje się w danym momencie, bez wydawania osądów. Dziś porozmawiamy o ciekawym zagadnieniu – będzie to uważność i nastolatki.

Ten sposób życia i bycia w świecie jest stopniowo włączany do edukacji i szkolnictwa, dzięki swojej zdolności do zmniejszania stresu, depresji i lęku. Poprawia również przetwarzanie poznawcze, regulację emocji i kontrolę wykonawczą. Jednak naukowe dowody na skuteczność tego podejścia w szkołach, które uwzględniają uważność w swoich programach nauczania, są nadal przedmiotem dyskusji.

Niektóre badania wykazały, że nauczanie uważności w instytucjach edukacyjnych może mieć pozytywny wpływ na samopoczucie psychiczne i odporność dzieci i młodzieży. Z drugiej strony, niedawne badanie przeprowadzone na 8376 studentach wykazało, że chociaż uważność przynosi pewne korzyści, może wcale nie poprawiać samopoczucia psychicznego nastolatków.

Nastolatka z zamkniętymi oczami
Według niektórych badań uważność pomaga regulować emocje.

Uważność i nastolatki – badania

Wyniki programu ćwiczenia uważności z młodzieżą wskazują, że trening ten wiąże się z poprawą samopoczucia psychicznego i uwagi. Sugerują również, że ta poprawa jest związana z pewnymi zmiennymi osobowości. Może to być na przykład ugodowość i stabilność emocjonalna.

Inne badanie wykazało, że młodzież, która uczestniczyła w szkolnej interwencji skoncentrowanej na uważności, zgłaszała później mniej objawów depresyjnych. Uczniowie odnotowali również mniejszy poziom stresu i lepsze samopoczucie. Co więcej, wyniki pokazały, że stopień, w jakim uczniowie ćwiczyli uważność, wiązał się z wyższym samopoczuciem i niższym poziomem stresu po trzymiesięcznym uzupełnieniu ćwiczenia.

Kolejne wyniki badań również potwierdziły, że uważność u nastolatków działa jako środek ochronny przed depresją, lękiem i stresem. Naukowcy doszli do wniosku, że te odkrycia dostarczyły wglądu w możliwy mechanizm leżący u podstaw uważności nastolatków i stresu psychicznego.

W innym badaniu, w którym oceniano skuteczność programu opartego na uważności, stwierdzono niższy poziom stresu i dolegliwości psychosomatycznych oraz lepsze umiejętności regulacji emocji. Obejmowały one świadomość emocjonalną, dostęp do strategii regulacji i jasność emocjonalną.

Jak widać, istnieje wiele przykładów, które wskazują, że uważność i młodzież mają pozytywny związek. Jednak jedno z nowych badań przedstawia to z nieco mniej zachęcającej perspektywy.

Trening uważności w szkole

W ramach tego badania naukowcy zmierzyli ryzyko depresji, funkcjonowanie społeczne, emocjonalne i behawioralne oraz samopoczucie. Robili pomiary na początku, po interwencji i po roku obserwacji.

Wyniki wykazały gorsze wyniki w zakresie depresji i samopoczucia u uczniów zagrożonych problemami ze zdrowiem psychicznym, zarówno po interwencji, jak i w ciągu roku kontrolnego. Różnice były jednak niewielkie i nieistotne klinicznie.

Wydaje się, że chociaż uważność nauczana w szkołach może zwracać uwagę na problemy ze zdrowiem psychicznym, może nie zapewniać uczniom niezbędnego wsparcia w radzeniu sobie z ich problemami.

Pomimo tych nowych odkryć, ważne jest, aby pamiętać, że badanie dotyczyło uważności nauczanej w warunkach szkolnych. Dlatego być może przy różnych metodach wdrażania uważność może mieć różny wpływ na zdrowie psychiczne nastolatków.

Poprzez przeprowadzone badania naukowcy ustalili, że nauczanie uważności w szkołach ma niewielki wpływ na zdrowie psychiczne uczniów, zwłaszcza tych, którzy byli podatni na problemy zdrowotne. Chociaż pomaga to uczniom w pewnym stopniu w zwracaniu uwagi na swój stan psychiczny, wydaje się, że istotne jest także zapewnienie im dodatkowego wsparcia i pomocy w rozwiązywaniu ich problemów. Pisanie prac domowych przez specjalistycznych autorów z Darwin essay może stanowić jedną z form takiego wsparcia, co pomaga uczniom skutecznie radzić sobie z zadaniami edukacyjnymi i koncentrować się na wzmacnianiu swojego zdrowia psychicznego.

Nastolatki wykonujące ćwiczenia uważności
Uczenie uważności w środowisku edukacyjnym nie wydaje się być szczególnie skuteczne w przypadku nastolatków.

Czy uważność naprawdę działa?

Uważność i nastolatki mogą nie pasować do siebie, ponieważ młodzi ludzie potrzebują różnych podejść do opieki nad zdrowiem psychicznym. Na przykład najmłodsi nie mają zdolności do samoregulacji swoich emocji i stosowania umiejętności uważności w prawidłowy i zdyscyplinowany sposób.

Musimy pamiętać, że uważność należy ćwiczyć na bieżąco, a niektóre nastolatki mogą mieć trudności z trzymaniem się harmonogramów. Ponadto mogą mieć wysokie oczekiwania dotyczące wyników. Tego typu ideał może mieć negatywny wpływ na naukę. Jest to sprzeczne z całą koncepcją uważności, która koncentruje się na teraźniejszości.

Podsumowując, nie twierdzimy, że uważność i nastolatki to niemożliwe połączenie. Nie sugerowalibyśmy też, że uważność nie działa. Wspomniane przez nas badanie wykazało jedynie, że uważność praktykowana w klasie nie wpływała tak korzystnie na samopoczucie nastolatków, jak oczekiwano. Okazała się jeszcze mniej skuteczna u osób z wysokim ryzykiem wystąpienia problemów ze zdrowiem psychicznym.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Berger, E. (2022, 30 de agosto). Mindfulness may not Benefit mental well-being in children and adolescentes. Verywellmind. https://www.verywellmind.com/mindfulness-may-not-benefit-mental-well-being-in-children-teens-6273993
  • Huppert, F. A., & Johnson, D. M. (2010). A controlled trial of mindfulness training in schools: The importance of practice for an impact on well-being. The Journal of Positive Psychology5(4), 264-274.
  • Kabat-Zinn, J. (2009). Wherever you go, there you are: Mindfulness meditation in everyday life. Hachette Books.
  • Kuyken, W., Weare, K., Ukoumunne, O. C., Vicary, R., Motton, N., Burnett, R., … & Huppert, F. (2013). Effectiveness of the Mindfulness in Schools Programme: non-randomised controlled feasibility study. The British Journal of Psychiatry203(2), 126-131.
  • Ma, Y., & Fang, S. (2019). Adolescents’ mindfulness and psychological distress: The mediating role of emotion regulation. Frontiers in psychology10, 1358.
  • Metz, S. M., Frank, J. L., Reibel, D., Cantrell, T., Sanders, R., & Broderick, P. C. (2013). The effectiveness of the learning to BREATHE program on adolescent emotion regulation. Research in Human Development10(3), 252-272.
  • Montero-Marin, J., Allwood, M., Ball, S., Crane, C., De Wilde, K., Hinze, V., … & MYRIAD Team. (2022). School-based mindfulness training in early adolescence: what works, for whom and how in the MYRIAD trial?. Evidence-based mental health25(3), 117-124.
  • Nelson, L., Roots, K., Dunn, T. J., Rees, A., Hull, D. D., & Van Gordon, W. (2022). Effects of a regional school-based mindfulness programme on students’ levels of Wellbeing and resiliency. International Journal of Spa and Wellness5(1), 1-15.
  • Sanger, K. L., & Dorjee, D. (2016). Mindfulness training with adolescents enhances metacognition and the inhibition of irrelevant stimuli: Evidence from event-related brain potentials. Trends in Neuroscience and Education5(1), 1-11.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.