Uważność to umiejętność, której ćwiczenie nie musi ograniczać się tylko do osób dorosłych. Dzieci w wieku szkolnym mogą również ćwiczyć uważność nawet w trakcie godzin lekcyjnych. Praktykowanie tej zdolności może być bardzo korzystne w całym okresie dzieciństwa. Dlatego właśnie postanowiliśmy poświęcić cały nasz dzisiejszy artykuł temu właśnie zagadnieniu.
Uważność ma swój początek w buddyzmie, ale ludzie na całym świecie praktykują ją bez żadnych religijnych konotacji. Ta świecka szkoła filozoficzna z pewnością pomogła jej rozpowszechnić się tak szeroko. Ludzie są dzięki temu bardziej otwarci na uważność, ponieważ u jej podstaw znajduje się być może coś o wiele więcej, niż sama tylko kwestia wiary.
„Istota uważności jest czymś absolutnie uniwersalnym. Czymś, co ma więcej wspólnego z naturą ludzkiego umysłu, niż z jakąkolwiek ideologią, wiarą lub kulturą. Jest to bardziej związane ze zdolnością poznawania i uczenia się, niż z religią, filozofią lub konkretnym punktem widzenia.”
-Jon Kabat-Zinn-
Czym w ogóle jest uważność?
Uważność znana także pod angielskojęzycznym określeniem „mindfulness” to po prostu zwiększenie poziomu samoświadomości. Jest ona świadomością, która rozwija się w sposób kontrolowany. Osoba taka dzięki temu zaczyna zwracać konkretną, trwałą, przemyślaną i pozbawioną osądu uwagę na chwilę obecną i to, co się wokół niej dzieje. Pamiętaj jednak o tym, aby nie mylić uważności z medytacją, ponieważ nie są to pojęcia odnoszące się do tych samych koncepcji.
Uważność nie wymaga rygorystycznej koncentracji tak jak to ma miejsce w przypadku medytacji. Możesz wykorzystywać tę pierwszą umiejętność w niemal każdej codziennej aktywności. Jednak pomimo dzielących je różnic, głównymi elementami medytacji i uważności są koncentracja i pełna skupienia uwaga.
Dlaczego powinniśmy uczyć uważności także w klasach szkolnych?
Uważność jest odpowiedzią na pilną potrzebę znalezienia pokoju i równowagi psychicznej. Żyjemy w niezwykle wymagającym świecie. W związku z tym musimy znaleźć sobie miejsce, które pozwoli nam na odnalezienie fizycznego i umysłowego spokoju. Ćwiczenie uważności w klasie może pomóc naszym dzieciom znaleźć właśnie taki spokój i ciszę.
Nasze dzieci także żyją w pełnym pośpiechu i silnie zautomatyzowanym świecie. Są nadmiernie stymulowane ze wszystkich stron, ich mózgi stale otrzymują nowe informacje. Niestety nikt nie uczy ich, jak być zrelaksowanym, jak żyć w tej trudnej dla nich teraźniejszości. Nikt nie poświęca czasu na instruowanie ich, jak można kontrolować swoje ciało i emocje.
Wbrew pozorom dzieci mają ogromną zdolność i łatwość do życia w chwili obecnej. Mogą żyć teraźniejszością bez myślenia o dniu wczorajszym lub też jutrzejszym. Dzięki tej wrodzonej umiejętności dzieci z łatwością są w stanie opanować wszelkie techniki uważności. Co więcej, naprawdę wielu autorów znacząco podkreślają jej skuteczność w przypadku dzieci.
„Jeśli nauczymy dzieci żyć w bardziej świadomy sposób od najmłodszych lat, pomagamy wychowywać więcej wolnych i odpowiedzialnych ludzi, którzy są w stanie lepiej kontrolować swoje życie, i niewątpliwie będą szczęśliwsi”.
-Arguis-
5 książek idealnych by ćwiczyć uważność w klasie
Poniżej zaprezentujemy Ci kilka przykładów niezwykle przydatnych książek na potrzeby ćwiczenia uważności w klasie lekcyjnej. Jak widzieliśmy już powyżej, uważność niesie ze sobą naprawdę wiele korzyści dla naszych dzieci. Zobaczmy zatem, o co chodzi w tych książkach.
„Bienestar emocional y mindfulness en la educación” (tytuł ang. Emotional Well-Being and Mindfulness in Education)
Jest to książka, która oferuje kompletny zestaw wiedzy, metod, narzędzi i opcji dla nauczycieli. Narzędzia te są przydatne do wdrażania programów dobrego samopoczucia emocjonalnego, ale także do ich oceny i dostosowania do każdej sytuacji.
Ta książka jest bardzo przydatna dla wszystkich zainteresowanych ulepszeniem naszego systemu edukacji. Jest wręcz idealnym rozwiązaniem dla nauczycieli, osób nadzorujących edukację, prawodawców, rodziców, a nawet samych uczniów.
- Wydawca: Alianza Ensayo
- Autorzy: Javier Garcia-Campayo, Marcelo Demarzo oraz Marta Modrego Alarcon
Uważność a myśli – „El mago de los pensamientos” (tytuł ang. The Wizard of Thought)
Ta niesamowicie wręcz interesująca książka może być kluczem do otwarcia nowego świata w rozwoju naszych dzieci. Tego rodzaju publikacje oferują im nie tylko dokładne informacje, a także ogromną dawkę zabawy. To jest dokładnie to, co otrzymasz dzięki „El mago de los pensamientos” (w wolnym tłumaczeniu „Czarodziejowi myśli”) hiszpańskiej pisarki, jaką jest autorka tej książki, Pepa Horno Goicoechea.
Ta książka jest idealna dla każdej grupy wiekowej. Autorka zachęca nas do pomocy naszym dzieciom w nauce zarządzania swoimi myślami i pomysłami już od najmłodszych lat. Uważa także, że dzieci powinny nauczyć się cieszyć ciszą. Twierdzi ona, że cisza pomaga im połączyć się z ich wewnętrznym głosem i nauczyć się zarządzać magią ich dusz.
- Wydawca: Fineo
- Autor: Pepa Horno Goicoechea
”Mindful Education: Cultivating Well-Being in Teachers and Students”
W książce tej autor Daniel J. Rechtschaffen prezentuje nowy paradygmat edukacyjny, który stara się kultywować uwagę, współczucie i dobre samopoczucie wśród dzieci. Wielu nauczycieli poszukuje nowych sposobów, aby pomóc swoim uczniom zwracać większą uwagę na aspekty edukacji. A to pozwala im uczyć się lepiej i poprawiać się każdego kolejnego dnia.
Ta książka jest pełna przykładowych zajęć edukacyjnych, ćwiczeń i refleksji skierowanych do określonych grup wiekowych. Dostępne są również informacje dla uczniów o specjalnych potrzebach. Ten podręcznik doskonale pokazuje znaczenie praktykowania uważności w klasie lekcyjnej.
- Wydawca: Gaia
- Autor: Daniel J. Rechtschaffen
”Un bosque tranquilo. Mindfulness para niños” (tytuł ang. A Peaceful Forest: Mindfulness for Children)
Ta książka w prosty sposób wyjaśnia nam, czym tak naprawdę jest uważność. Tutaj dzieci w wieku 4 lat mogą zacząć uczyć się już na jej temat i nawet wprowadzać ją w świadomy sposób w swoim własnym życiu.
Książka ta prezentuje po prostu łatwą w odbiorze historię o wróżce opowiadającej zwierzętom z lasu, jak mogą one poradzić sobie ze swoimi emocjami. Wyjaśnia następnie, jak mogą być one szczęśliwymi w świecie, który jest nadmiernie dla nich pobudzający.
Zawarte w tej publikacji ćwiczenia i porady pomagają nam kierować nasze maluchy na ścieżkę uważności. Możemy łatwo i szczęśliwie osiągnąć z nimi ten cel. Wystarczy poczytać z dziećmi tę książkę i postarać się, by ją zrozumiały.
- Wydawca: Gaia
- Autor: Ediciones Libreria Argentina (ELA)
Uważność dla dzieci: ”Mindfulness para niños” (tytuł ang. Mindfulness for Children)
Książka zatytułowana „Mindfulness para niños” ma na celu zapoznanie dzieci i ich rodziców z medytacją i jej zaletami. Zamierzeniem jej autorki jest udzielenie pomocy rodzinom w trakcie ich codziennej medytacji. Dzięki bardzo prostym ćwiczeniom i codziennej praktyce z łatwością możemy nauczyć się łączyć ze swoim ciałem. Książka ta prowadzi Cię wręcz za rękę do opanowania umiejętności praktykowania uważności i dystansowania się od swoich myśli oraz emocji.
W ten sposób, wraz z czystym umysłem i otwartym sercem, poprawisz swoją zdolność do empatii i współczucia. Poprawisz również swoją koncentrację. Ta praktyka pomaga Ci wyraźnie widzieć rzeczy i dokonywać lepszych wyborów dla bardziej autentycznego i satysfakcjonującego życia.
- Wydawca: Zenith
- Autor: Paloma Sainz Martinez Vara de Rey
Podsumowując nasze dzisiejsze rozważania, musimy jednoznacznie stwierdzić, że zaprezentowane przez nas pięć pozycji książkowych to naprawdę praktyczne i potężne narzędzia. Są one świetnymi środkami do ćwiczenia uważności w klasie. Zalecamy zatem, abyś je przeczytał i wprowadził w życie wraz ze wszystkimi maluchami w Twoim życiu. Będą Ci dziękować, gdy podrosną!