Terapia poznawcza histrionicznego zaburzenia osobowości

Przyjrzyjmy się terapii poznawczo-behawioralnej i temu, jak może pomóc w leczeniu histrionicznego zaburzenia osobowości. To inne podejście, które może być niezwykle przydatne w leczeniu trudnych zaburzeń.
Terapia poznawcza histrionicznego zaburzenia osobowości
Alicia Escaño Hidalgo

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Alicia Escaño Hidalgo.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Osoby z histrionicznym zaburzeniem osobowości (HPD) mają wzorzec nadmiernych reakcji emocjonalnych i zachowania zwracającego uwagę. Zaburzenie to rozpoczyna się we wczesnej dorosłości i wpływa na osobę w różnych kontekstach, zgodnie z podręcznikiem diagnostycznym i statystycznym zaburzeń psychicznych (DSM-5). Terapia poznawcza jest jedną z opcji leczenia histrionicznego zaburzenia osobowości.

Specjaliści zdiagnozują to zaburzenie osobowości, jeśli dana osoba wykazuje pięć lub więcej z następujących cech:

  • Czują się nieswojo w sytuacjach, w których nie są w centrum uwagi.
  • Kiedy wchodzą w interakcje z innymi, często zachowują się niewłaściwie. Na przykład mogą być seksualnie uwodzicielskie lub prowokacyjne.
  • Doświadczają szybkich zmian nastroju i często bardzo bezpośrednio wyrażają swoje emocje.
  • Wykorzystują swój wygląd fizyczny, aby przyciągnąć uwagę.
  • Ich styl mówienia opiera się na skrajnych poglądach i jest pozbawiony szczegółów.
  • Autodramatyzują się, mają skłonność do teatralności i przesadnego wyrażania emocji.
  • Są podatne na sugestie. Innymi słowy, łatwo ulegają wpływom innych lub okoliczności. Ponadto uważają, że ich relacje są bliższe niż w rzeczywistości.

Przy tych objawach jest całkiem możliwe, że możesz postrzegać osobę z HPD jako niedojrzałą, z niską tolerancją na frustrację. Raczej jak dziecko, które wpada w napady złości. Co więcej, są nadmiernie zależne od innych i brakuje im empatii. Nie tolerują również sprzeciwu lub nie stawiają na swoim.

Ponadto osoba z HPD odczuwa potrzebę zwrócenia uwagi wszystkich wokół siebie. Robią to za pomocą swojego wyglądu i płytkiego zachowania. Na przykład wybierają ubrania, które przyciągają uwagę, takie jak jasne kolory lub niepowtarzalne wzory.

Kobieta patrząca na siebie w lustrze.

Dodatkowe cechy

Oprócz kryteriów diagnostycznych, o których wspomnieliśmy powyżej, istnieje również kilka innych interesujących cech osób z HPD. Chociaż zaburzenie występuje częściej u kobiet, niektórzy mężczyźni również cierpią na HPD.

Kobiety często noszą mocny makijaż, szpilki i uwodzicielsko starają się zdobyć sympatię i uwagę innych. Ze swojej strony mężczyźni również starają się przesadnie zademonstrować swoją męskość. Dla obu płci ostatecznym celem jest podbój, który następnie wzmacnia ich poczucie własnej wartości.

Jednak gdy ktoś się z kimś zwiąże, nie wie, jak kontynuować związek. Czuje potrzebę ucieczki i wyruszenia na inną. W rzeczywistości nie satysfakcjonuje ich sam związek, ale raczej ekscytacja flirtowaniem lub uwodzeniem.

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest obecną metodą leczenia HPD. Może pomóc zmodyfikować nieświadome procesy myślowe, zmienić zachowanie i dostosować sposób, w jaki dana osoba postrzega swoje relacje z innymi.

Więcej cech histrionicznego zaburzenia osobowości

Jedną z podstawowych cech wynikających z HPD jest strach przed możliwym odrzuceniem. Dzieje się tak, ponieważ osoba z HPD ma wyjątkowo niską samoocenę. Jednak zamiast się temu poddać, starają się nadmiernie zrekompensować. Idzie to w parze z próbą pokazania ich rzekomych „cech”, takich jak wygląd fizyczny lub urok.

Osoba z HPD może dojść do wniosku, że nie jest w stanie zadbać o siebie. Może to być spowodowane myślami takimi jak: „Jestem nieadekwatny i nie radzę sobie sam z życiem”. Dlatego muszą znaleźć sposób, aby inni się nimi zajęli. Aktywnie szukają uwagi i aprobaty. Próbują upewnić się, że inni ludzie spełniają ich potrzeby.

Osoba może dać się ponieść pragnieniu uwagi i teatralności. Kiedy tak się dzieje, tracą z oczu prawdziwy cel (zaspokojenie swoich potrzeb). Wtedy mogą zacząć szukać stymulacji i dramatu tylko ze względu na to.

Jednak później, gdy związek wymaga głębszego poziomu zaangażowania, osoba nie ma pojęcia, jak sobie z tym poradzić. Dlatego ich relacje są prawie zawsze płytkie i trywialne.

Terapia poznawcza histrionicznego zaburzenia osobowości

Stosowanie terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu HPD nie jest łatwe. Dzieje się tak dlatego, że osoba z HPD na ogół nie zdaje sobie sprawy, że ma problem i może trudno w to uwierzyć. W rzeczywistości mogą szukać leczenia tylko wtedy, gdy osiągnęli dno i nie wiedzą, gdzie jeszcze się udać.

W takim stanie terapeuta nie może brać na siebie roli „zbawiciela” pacjenta. Jednak może to być trudne, ponieważ pacjent jest przyzwyczajony do posiadania takiej osoby w swoim życiu. Dlatego terapeuta musi bardzo uważać, aby uniknąć pułapki uwiedzenia przez pacjenta do przyjęcia tej roli. Ponieważ naturalnie, jeśli terapeuta zawiedzie, terapia nie przyniesie rezultatów.

Terapeuta musi zachęcać pacjenta do zwracania uwagi na szczegóły podczas sesji terapeutycznych. Pacjent musi również nauczyć się asertywności. W rzeczywistości wielu pacjentów ma tendencję do dygresji lub zatracenia się w myślach podczas mówienia. Dlatego muszą nauczyć się skupiać na szczegółach i być bardziej konkretni.

Ustalać cele

Jednym z celów stosowania terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu HPD jest nauczenie pacjenta skupiania uwagi na konkretnym problemie. Rozpoczęcie od listy tematów może pomóc terapeucie w nauczeniu pacjenta koncentracji uwagi.

Młoda kobieta na sesji terapeutycznej.

Pacjent musi wyznaczyć prawdziwe cele, które są dla niego ważne i które pozwolą mu dostrzec natychmiastowe korzyści. Jest to niezbędne, ponieważ pacjent może zrezygnować z terapii, jeśli nie zauważy żadnych zmian. W podobny sposób wycofują się na przykład z innych związków. Z tego powodu zwykle potrzebują stałej zachęty. Oczywiście nie mogą też tracić z oczu swoich długoterminowych celów.

Powszechną techniką terapii poznawczo-behawioralnej jest wyobrażanie sobie, jak wyglądałoby życie pacjenta, gdyby zmienił sposób, w jaki traktowaliby innych. Celem jest uporządkowanie ich pomysłów wokół tego, kim chcieliby być.

Inną techniką terapii jest wyrażanie myśli. Terapeuta wypowiada na głos irracjonalne myśli pacjenta. Następnie pacjent mówi głośno, czym chciałby, aby jego myśli stały się.

Ta terapia werbalna może być łatwiejsza dla pacjenta, jeśli użyje własnych słów do wyrażenia siebie. Na przykład mogą powiedzieć „Mam dzisiaj spotkanie ze smokiem” zamiast „Mam dziś spotkanie z moim szefem”.

Na koniec terapeuta położy nacisk na szkolenie w rozwiązywaniu problemów, zwłaszcza w analizie środków i celów. Celem jest, aby pacjent przestał używać manipulacji jako strategii rozwiązywania problemów. Zamiast tego uczą się rozważać korzystanie z innych opcji, które przynoszą większe korzyści.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • American Psychiatric Association (APA) (2014): Manual de Diagnóstico y Estadísitico de los Trastornos Mentales, DSM5. Editorial Médica Panamericana. Madrid.
  • Beck, A., Freeman, A., Davis, D. Terapia cognitiva de los trastornos de personalidad. Paidós. 2º edición (2015)

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.