Porwanie ciała migdałowatego: co to jest i jak sobie z nim radzić

Czy kiedykolwiek straciłeś kontrolę nad sobą i zrobiłeś coś, czego nadal żałujesz? Ciało migdałowate jest częścią mózgu, która czasami ingeruje w twoje zachowanie, powodując nadmierne reakcje.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 21 stycznia, 2023

Wszyscy doświadczyliśmy wybuchów, utraty kontroli, przesadnych reakcji lub eksplozji emocjonalnych w takim czy innym czasie. W końcu jesteśmy tylko ludźmi, a dawanie się ponieść naszym intensywnym emocjom jest całkowicie normalne. Jednak często sprawia to, że czujemy się źle, ponieważ niewiele może być bardziej unieważniających doświadczeń niż brak kontroli nad sobą.

Ci, którzy najczęściej wykazują tego typu zachowania, w których dominuje strach, złość lub udręka, to zazwyczaj pacjenci cierpiący na zespół stresu pourazowego. Traumy to rodzaje doświadczeń życiowych, które wpływają na kluczową strukturę mózgu, znaną jako ciało migdałowate. W rzeczywistości każde bardzo stresujące wydarzenie może spowodować nadpobudliwość.

Region ten, oprócz regulowania innych procesów, odpowiada za odbieranie sygnałów o niebezpieczeństwie, przetwarzanie ich i wywoływanie szeregu reakcji, które ułatwiają nam przetrwanie i samoobronę. W konsekwencji, przechodzenie przez okres wielkiej udręki, gróźb i strachu ma tendencję do zmiany tego mechanizmu. Nieustannie czujemy się zagrożeni, a nasze wzorce emocjonalne są nieproporcjonalne.

Ta reakcja ma swoją nazwę. Znana jest jako porwanie ciała migdałowatego, koncepcja wprowadzona przez Daniela Golemana w 1995 roku w jego klasycznej już książce „Emotional Intelligence: Why It Can Matter More Than IQ ”. Zagłębimy się nieco głębiej w tę koncepcję.

Porwanie ciała migdałowatego

Porwanie ciała migdałowatego to intensywna reakcja emocjonalna na stresującą sytuację. Obejmuje reakcje, w których pośredniczy utrata kontroli nad naszymi emocjami. Aby zrozumieć tego typu doświadczenie, musimy poznać funkcje tego małego obszaru mózgu.

Ciało migdałowate jest niezbędne dla naszego przetrwania. Chroni nas przed codziennymi niebezpieczeństwami. Przetwarza nasze środowisko, rejestruje i zapamiętuje zagrożenia oraz wysyła sygnały do mózgu. Jego celem jest działanie, czy to przez uciekanie od niebezpieczeństwa, czy też przez stawienie mu czoła. Problem polega jednak na tym, że nasze wzorce reakcji nie zawsze są pomocne we współczesnym świecie, w którym żyjemy.

W naszej ewolucyjnej przeszłości ciało migdałowate ułatwiało nam działanie w obliczu realnego zagrożenia. W dzisiejszych czasach jest bardziej świadome nieistotnych wydarzeń i lęków, które nie zawsze są prawdziwe. Obecnie nasze zagrożenia są prawie zawsze emocjonalne i wywoływane przez stres i niepokój.

W sytuacjach udręki ciało migdałowate uniemożliwia nam logiczne rozumowanie sytuacji. Intensywne uwalnianie adrenaliny i kortyzolu powoduje, że reagujemy szybko, nadmiernie i w niekontrolowany sposób. Innymi słowy, jesteśmy porwani przez nasze najintensywniejsze emocje.

Porwanie ciała migdałowatego – kto jest podatny?

Jak wspomnieliśmy wcześniej, wszyscy przesadzaliśmy w pewnym momencie naszego życia. Gdybyśmy jednak przeanalizowali kontekst tych reakcji, zdalibyśmy sobie sprawę, że nie bez powodu czuliśmy się zestresowani i przytłoczeni. W rzeczywistości ci z nas, którzy są najbardziej podatni na porwanie ciała migdałowatego, zwykle cierpią na zaburzenia lękowe.

Badania przeprowadzone przez San Diego State University (USA) twierdzą, że pacjenci cierpiący na fobię społeczną lub zespół lęku napadowego mają nadaktywne ciało migdałowate. Podobnie osoby cierpiące na zespół stresu pourazowego często cierpią z powodu porwania ciała migdałowatego.

Kiedy mózg przechodzi traumatyczne doświadczenie, doznaje zmian w bardziej prymitywnych obszarach, takich jak ciało migdałowate i hipokamp. W konsekwencji jednostka pozostaje w stanie ciągłego czuwania, a jej umysł nieustannie przetwarza i dostrzega zagrożenia. Co więc możesz zrobić, jeśli znajdziesz się w takiej sytuacji?

Zauważ, co dzieje się w Twoim ciele i nazwij emocje, których doświadczasz

Porwanie ciała migdałowatego zaczyna się od zmian w ciele. Na przykład tachykardia, pocenie się i ucisk w klatce piersiowej i żołądku. Po pierwsze, musisz wykryć te zmiany. Następnie musisz wyjaśnić, jakie emocje odczuwasz i nazwać je. Pomoże Ci powiedzenie sobie czegoś w stylu „Czuję się przestraszony i niespokojny. Usiądę i spróbuję uregulować to, co czuję”.

Zasada chemiczna sześciu sekund

Kortyzol i epinefryna potrzebują około sześciu sekund, aby zmniejszyć ich wpływ na organizm. Dlatego, gdy tylko zauważysz zmiany w swoim ciele i poczujesz niemal instynktowną chęć reakcji, daj sobie trochę czasu. Oddychaj głęboko przez kilka minut (przynajmniej), aby rozproszyć napięcie i uspokoić umysł.

Limit czasu: zrób sobie przerwę

Bycie opanowanym przez najintensywniejsze emocje jest wyczerpujące i niepokojące. To nie jest przyjemne doświadczenie. Dlatego za każdym razem, gdy poczujesz zasadzkę porwania ciała migdałowatego, daj sobie kilka godzin odpoczynku. Możesz iść, położyć się lub porozmawiać z kimś bliskim o tym, co Ci się przydarzyło.

Znaczenie terapii psychologicznej

Nadmierna aktywacja w ciele migdałowatym jest reakcją na podstawowy problem, który należy rozwiązać. Jak wspomnieliśmy wcześniej, ten typ reakcji pojawia się w fobiach, urazach, lęku napadowym, zespole stresu pourazowego, zaburzeniu obsesyjno-kompulsywnym itp.

W takich przypadkach priorytetem jest terapia psychologiczna. W rzeczywistości tylko w ten sposób można leczyć twój pierwotny problem, który wyzwala twoje słabo dostosowane reakcje emocjonalne. Na szczęście dzięki terapii możesz nauczyć się strategii i poznać narzędzia, aby poprawić swoją regulację emocjonalną i odzyskać kontrolę nad swoim życiem.