Złość - co dzieje się w twoim mózgu, gdy ją okazujesz?

Kiedy się złościsz, w twoim mózgu zachodzą automatyczne procesy, które określają, jak się czujesz i jak się zachowujesz. Dowiedz się o nich tutaj.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 11 lutego, 2023

Gniew lub złość to nieprzyjemna emocja. Zmienia cię, stawia cię przeciwko innym ludziom i sprawia, że podejmujesz decyzje, których nie podjąłbyś, gdybyś był spokojny. Z tych powodów starasz się trzymać gniew na wodzy. Jednak w rzeczywistości ta emocja nie jest tak negatywna. Wręcz przeciwnie, spełnia ważną funkcję. Aby to wyjaśnić, powiemy ci, co dzieje się w twoim mózgu, kiedy się złościsz.

Prawdopodobnie zastanawiałeś się, skąd biorą się twoje wybuchy gniewu, które od czasu do czasu przejmują nad tobą kontrolę, a emocji tej nie możesz się pozbyć przez wiele godzin. To dlatego, że w twoim ciele, a w szczególności w mózgu, zachodzą ważne automatyczne reakcje. Nie oznacza to jednak, że nie można nic z tym zrobić.

Złość – co dzieje się w mózgu?

Gniew jest reakcją emocjonalną, która pojawia się, gdy czujesz się skrzywdzony lub zagrożony. Prowadzi ona do reagowania w celu ochrony i obrony, uniknięcia pewnego rodzaju dyskomfortu lub uzyskania korzyści. W tym sensie jest to emocja konieczna i korzystna, ponieważ sprawia, że jesteś konkurencyjny i pozwala wyznaczać granice.

Jednak w tego rodzaju zmianach w zachowaniu i stanie umysłu pośredniczy szereg specyficznych procesów mózgowych. Aktywacja mózgu i funkcjonowanie układu hormonalnego odgrywają ważną rolę. Najciekawsze ustalenia w tym zakresie są następujące:

Układ hormonalny

Kiedy się złościsz, twoje ciało uwalnia większe ilości noradrenaliny. Prowadzi to do większej aktywacji fizycznej i emocjonalnej. Wywołuje wzrost ciśnienia krwi i tętna. Zwiększają się również poziomy dopaminy (która prowadzi do rywalizacji i obrony przed niebezpieczeństwem) oraz glutaminianu. Natomiast poziom serotoniny i wazopresyny spada.

Co więcej, odkryto interesujący związek między testosteronem a kortyzolem , który pośredniczy w reakcji na gniew. Testosteron jest ogólnie powiązany z agresją i zachowaniami dominacyjnymi i wykazano, że jego poziom wzrasta, gdy się złościmy. Kortyzol natomiast (który jest uwalniany w odpowiedzi na stres) jest związany z zachowaniem uległym i zahamowaniem i wydaje się pośredniczyć w działaniu testosteronu.

Niektóre badania wykazały, że testosteron jest związany z agresją tylko wtedy, gdy poziom kortyzolu jest niski. I odwrotnie, gdy jego poziom jest wysoki, osłabia wpływ drugiego hormonu na zachowanie.

Korelaty neurologiczne

Każda emocja przedstawia zróżnicowany profil aktywacji mózgu. W przypadku gniewu działanie jest wykonywane przez ciało migdałowate. Jest to mała struktura podkorowa, która tworzy część tak zwanego mózgu emocjonalnego lub układu limbicznego. Ciało migdałowate jest aktywowane przez zagrażające bodźce , aby zapewnić nam przetrwanie. Czyni to poprzez przejęcie kontroli nad naszym zachowaniem.

W efekcie „wyłącza” lub dezaktywuje obszary mózgu, takie jak kora przedczołowa, związane z logicznym myśleniem, rozumowaniem i kontrolą impulsów. W rezultacie twoja racjonalna część jest hamowana i zostajesz porwany przez tę natychmiastową reakcję emocjonalną.

Inną zmianą zachodzącą w twoim mózgu, kiedy się złościsz, jest większa aktywacja lub zmiana w lewej półkuli. Zgodnie z modelem motywacyjnym, lewy obszar czołowy powoduje, że kiedy się złościsz, zbliżasz się do tego, co wywołuje Twój gniew, aby wyeliminować dany czynnik.

Złość – implikacje

Wszystko to przekłada się na zmiany poznawcze, emocjonalne i behawioralne charakterystyczne dla epizodów złości. Na przykład:

• Przygotowujesz się do walki lub ucieczki.
• Następuje wzrost twoich procesów pamięciowych.
• Zwracasz większą uwagę, dlatego innym trudniej jest cię oszukać.
• Chcesz mieć rację i prawie niemożliwe jest uspokojenie się, gdy jesteś zły.
• Nie potrafisz obiektywnie i spokojnie przeanalizować sytuacji i zastanowić się nad nią.

Jednak wszystkie procesy biologiczne uruchamiane, gdy się złościsz, nie zwalniają cię z odpowiedzialności. W rzeczywistości możesz (i powinieneś) nauczyć się radzić sobie ze złością w zdrowy sposób.

Nie oznacza to, że powinieneś je tłumić, ale naucz się przetwarzać swoje emocje, nie dając się im ponieść. Na przykład staraj się aktywować logiczną część mózgu i spróbuj wrócić do teraźniejszości i do swojego centrum. Jeśli w tym celu musisz się tymczasowo usunąć, dopóki nie odzyskasz panowania nad sobą, nie wahaj się tego zrobić.