Złość – co dzieje się w twoim mózgu, gdy ją okazujesz?

Gniew lub złość to nieprzyjemna emocja. Zmienia cię, stawia cię przeciwko innym ludziom i sprawia, że podejmujesz decyzje, których nie podjąłbyś, gdybyś był spokojny. Z tych powodów starasz się trzymać gniew na wodzy. Jednak w rzeczywistości ta emocja nie jest tak negatywna. Wręcz przeciwnie, spełnia ważną funkcję. Aby to wyjaśnić, powiemy ci, co dzieje się w twoim mózgu, kiedy się złościsz.

Prawdopodobnie zastanawiałeś się, skąd biorą się twoje wybuchy gniewu, które od czasu do czasu przejmują nad tobą kontrolę, a emocji tej nie możesz się pozbyć przez wiele godzin. To dlatego, że w twoim ciele, a w szczególności w mózgu, zachodzą ważne automatyczne reakcje. Nie oznacza to jednak, że nie można nic z tym zrobić.

Złość – co dzieje się w mózgu?

Gniew jest reakcją emocjonalną, która pojawia się, gdy czujesz się skrzywdzony lub zagrożony. Prowadzi ona do reagowania w celu ochrony i obrony, uniknięcia pewnego rodzaju dyskomfortu lub uzyskania korzyści. W tym sensie jest to emocja konieczna i korzystna, ponieważ sprawia, że jesteś konkurencyjny i pozwala wyznaczać granice.

Jednak w tego rodzaju zmianach w zachowaniu i stanie umysłu pośredniczy szereg specyficznych procesów mózgowych. Aktywacja mózgu i funkcjonowanie układu hormonalnego odgrywają ważną rolę. Najciekawsze ustalenia w tym zakresie są następujące:

Układ hormonalny

Kiedy się złościsz, twoje ciało uwalnia większe ilości noradrenaliny. Prowadzi to do większej aktywacji fizycznej i emocjonalnej. Wywołuje wzrost ciśnienia krwi i tętna. Zwiększają się również poziomy dopaminy (która prowadzi do rywalizacji i obrony przed niebezpieczeństwem) oraz glutaminianu. Natomiast poziom serotoniny i wazopresyny spada.

Co więcej, odkryto interesujący związek między testosteronem a kortyzolem, który pośredniczy w reakcji na gniew. Testosteron jest ogólnie powiązany z agresją i zachowaniami dominacyjnymi i wykazano, że jego poziom wzrasta, gdy się złościmy. Kortyzol natomiast (który jest uwalniany w odpowiedzi na stres) jest związany z zachowaniem uległym i zahamowaniem i wydaje się pośredniczyć w działaniu testosteronu.

Niektóre badania wykazały, że testosteron jest związany z agresją tylko wtedy, gdy poziom kortyzolu jest niski. I odwrotnie, gdy jego poziom jest wysoki, osłabia wpływ drugiego hormonu na zachowanie.

Korelaty neurologiczne

Każda emocja przedstawia zróżnicowany profil aktywacji mózgu. W przypadku gniewu działanie jest wykonywane przez ciało migdałowate. Jest to mała struktura podkorowa, która tworzy część tak zwanego mózgu emocjonalnego lub układu limbicznego. Ciało migdałowate jest aktywowane przez zagrażające bodźce, aby zapewnić nam przetrwanie. Czyni to poprzez przejęcie kontroli nad naszym zachowaniem.

W efekcie „wyłącza” lub dezaktywuje obszary mózgu, takie jak kora przedczołowa, związane z logicznym myśleniem, rozumowaniem i kontrolą impulsów. W rezultacie twoja racjonalna część jest hamowana i zostajesz porwany przez tę natychmiastową reakcję emocjonalną.

Inną zmianą zachodzącą w twoim mózgu, kiedy się złościsz, jest większa aktywacja lub zmiana w lewej półkuli. Zgodnie z modelem motywacyjnym, lewy obszar czołowy powoduje, że kiedy się złościsz, zbliżasz się do tego, co wywołuje Twój gniew, aby wyeliminować dany czynnik.

Złość – implikacje

Wszystko to przekłada się na zmiany poznawcze, emocjonalne i behawioralne charakterystyczne dla epizodów złości. Na przykład:

• Przygotowujesz się do walki lub ucieczki.
• Następuje wzrost twoich procesów pamięciowych.
• Zwracasz większą uwagę, dlatego innym trudniej jest cię oszukać.
• Chcesz mieć rację i prawie niemożliwe jest uspokojenie się, gdy jesteś zły.
• Nie potrafisz obiektywnie i spokojnie przeanalizować sytuacji i zastanowić się nad nią.

Jednak wszystkie procesy biologiczne uruchamiane, gdy się złościsz, nie zwalniają cię z odpowiedzialności. W rzeczywistości możesz (i powinieneś) nauczyć się radzić sobie ze złością w zdrowy sposób.

Nie oznacza to, że powinieneś je tłumić, ale naucz się przetwarzać swoje emocje, nie dając się im ponieść. Na przykład staraj się aktywować logiczną część mózgu i spróbuj wrócić do teraźniejszości i do swojego centrum. Jeśli w tym celu musisz się tymczasowo usunąć, dopóki nie odzyskasz panowania nad sobą, nie wahaj się tego zrobić.