Neurokryminologia: jak zrozumieć przestępczość

Zachowania przestępcze mogą mieć podłoże neurobiologiczne. W rzeczywistości niektórzy naukowcy zwracają uwagę na fakt, że jeśli zajmiemy się pewnymi markerami biologicznymi, w przyszłości będzie możliwe zapobieganie przemocy i przestępczości.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Prymitywni, dzicy, a nawet biologicznie gorsi. Tak opisał przestępców w XIX wieku Cesare Lombroso. Na tym nie koniec. Ten kontrowersyjny włoski lekarz i kryminolog zasugerował, że osoby skłonne do zachowań przestępczych mają pewne cechy fizyczne. Niemniej jednak, choć wspominamy o nim na wstępnie, niekoniecznie oznacza to, że neurokryminologia wywodzi się z jego pomysłów.

Jeśli ciekawi Cię, na czym polega neurokryminologia, czytaj dalej!

Adrian Raine, profesor kryminologii i psychiatrii na Uniwersytecie Richarda Perry’ego poparł doktora Lombroso w książce „The Anatomy of Violence”.

Zasugerował, że jeśli usuniemy zmienne Lombroso leżące u podstaw rasizmu i przestarzałych idei frenologicznych, powinniśmy podziękować temu twórcy pozytywistycznej kryminologii za przedstawienie koncepcji, że zachowania przestępcze mają biologiczne korzenie.

Zachowania przestępcze i przemoc są coraz częściej postrzegane jako jedne z najważniejszych problemów zdrowia publicznego na całym świecie. W rzeczywistości mamy do czynienia z fenomenem biopsychospołecznym.

Oczywiście nie możemy wykluczyć czynników psychologicznych i społecznych. Jest jednak jeszcze inny aspekt, który wymaga dalszych badań: neurologia.

Czym jest neurokryminologia?

Na myśl o przestępcach, często przed oczami pojawiają się nam postacie takie jak Ted Bundy, John Wayne Gacy (klaun Pogo) lub Jeffrey Dahmer (kanibal z Milwaukee). Jednak prawda jest taka, że ​​przestępcze i brutalne zachowania zdarzają się w każdej sekundzie na całym świecie, nie tylko za sprawą najgroźniejszych seryjnych morderców.

Niemniej jednak nie wszystkie napaści, kradzieże czy zachowania psychopatyczne pojawiają się w mediach lub zostają tematem seriali na Netflixie.

Przemoc była i zawsze będzie jednym z problemów o największym wpływie na społeczeństwo. To tutaj nauka zajmuje centralne miejsce. Neurokryminologia to dyscyplina, która stosuje szereg metodologii i technik mających na celu zrozumienie, przewidywanie, leczenie, a nawet zapobieganie przemocy i przestępczości.

W tej dziedzinie istnieją jednak pewne problemy etyczno-prawne. Na przykład, jak wskazuje dr Adrian Raine, może nadejść taki moment w przyszłości, kiedy wszyscy mężczyźni w wieku 18 lat i starsi będą musieli poddać się tomografii mózgu i testom DNA, aby przewidzieć ryzyko agresywnych zachowania.

Nasuwa się pytanie – dlaczego jest mowa tylko o mężczyznach, co z kobietami? Odpowiedzią są statystyki, z których wynika, iż na każdą morderczynię płci żeńskiej przypada dziewięciu morderców.

Rozwój przemocy o podłożu neurologicznym

Dość jasne jest, to, że nie tylko biologia wyjaśnia przyczyny zachowań przestępczych. Inne czynniki ryzyka obejmują środowisko, bycie ofiarą maltretowania i znęcania się, lub bycie zaniedbywanym.

Kolejnym czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę, jest zażywanie narkotyków przez matkę w czasie ciąży i ich wpływ na płód. Ponadto istnieje też kontekst, co zademonstrował Philip Zimbardo w swoim słynnym eksperymencie więziennym w Stanford.

W dzisiejszych czasach postępy w technikach neuroobrazowania i monitorowaniu aktywności mózgu są kluczem do lepszego zrozumienia agresywnych zachowań. Neurokryminologia dopełnia tę układankę o aspekty społeczne i środowiskowe.

Dr Luis Moya Albiol, profesor psychobiologii na Uniwersytecie w Walencji, przeprowadził pewne ciekawe badanie. W swojej pracy wskazał złożony system nerwowy człowieka pozostający pod wpływem substancji chemicznych, które regulują zachowania przestępcze.

Neurobiologiczne podstawy przemocy

Neurokryminologia opisuje, że sieć zaangażowana w zachowania agresywne składa się z następujących struktur:

• Istota biała kory przedczołowej.
• Ciało migdałowate. Odgrywa kluczową rolę w rozwoju zachowań agresywnych.
• Podwzgórze. Jest niezbędne dla wyrażania emocji.
• Serotonina. Jest to neuroprzekaźnik najbardziej powiązany z brutalnymi zachowaniami. Im niższy poziom serotoniny, tym większe ryzyko zachowań agresywnych.
• Noradrenalina również jest zaliczana do neurobiologicznych podstaw agresji.
• Ponadto zaangażowane są takie substancje, jak katecholamin, GABA, glutaminian, acetylocholina, tlenek azotu, wazopresyna, substancja P, histamina i opioidy endogenne.

Neurokryminologia i neuroetyka

Jak wspomnieliśmy powyżej, postępy w neurokryminologii stwarzają pewne wyzwania etyczno-prawne. Na przykład brutalni przestępcy mogą być teraz postrzegani jako cierpiący na zaburzenia psychiczne. Z tego powodu problemy w przetwarzaniu emocji lub brak empatii może poddawać w wątpliwość, czy są odpowiedzialni za swoje zbrodnie.

Jak wyjaśnia dr Moya, w badaniu, o którym wspomnieliśmy powyżej, neurokryminologia otwiera nowe fronty, które skłaniają do pytań takich jak: Jakie mogą być konsekwencje przewidywania przyszłych zachowań przestępczych? Czy zastosowanie neurokryminologii może być użyteczne dla społeczeństwa?

Pozytywna neurokryminologia

Neurokryminologia stara się zrozumieć, leczyć i zapobiegać agresywnym zachowaniom. Co więcej, promowane przez nią podejście jest zarówno interesujące, jak i wzbogacające.

W rzeczywistości neurokryminologia łączy psychologię i kryminologię w bardziej holistyczny sposób. Oznacza to, że sama w sobie wykracza poza negatywne lub problematyczne zachowanie.

Na przykład jednym ze sposobów, w jaki może rehabilitować lub nawet zapobiegać agresywnym zachowaniom, byłaby praca nad emocjami, empatią, zachowaniem prospołecznym, altruizmem, zmniejszaniem impulsywności i wzmacnianiem pozytywnych doświadczeń.

Ponadto znaczenie miałoby promowanie ludzkich mocnych stron, takich jak życzliwość czy szczęście.

Wreszcie, chociaż biologia nie determinuje nas w 100%, pozostaje czynnikiem ryzyka, który należy zrozumieć. Neurokryminologia jest dynamicznie rozwijającą się dyscypliną, która w niedalekiej przyszłości może być niezwykle przydatna w zapobieganiu przemocy.