Negatywna emocjonalność w depresji: co to jest?
Negatywna emocjonalność w depresji jest jak chmura pełna poczucia winy, gniewu, dyskomfortu i smutku, pozornie bez rozwiązania. Jest to wyczerpujące połączenie niekończących się pociągnięć pędzla beznadziejności na płótnie światłocienia. Osoba w depresji gubi się w tej scenerii i pogrąża na wiele miesięcy w swoich zaburzeniach nastroju.
Podobnie, aby pogłębić naszą wiedzę i zrozumienie tych rzeczywistości klinicznych, ważne jest, aby wziąć pod uwagę inny aspekt. Negatywna emocjonalność w depresji nie odnosi się tylko do tego świata niekorzystnych i nieprzyjemnych doznań i uczuć. Ta negatywność odnosi się również do „nie odczuwania niczego”.
Ponieważ w tym stanie psychicznym często występuje niska aktywacja, która towarzyszy anhedonii. Powtarza się też niezdolność do odczuwania przyjemności, zainteresowania lub motywacji.
Trzeba mieć przy tym świadomość, że depresja jest jednym z najbardziej złożonych doświadczeń na poziomie psychologicznym. To nie tylko smutek i brak chęci wstawania z łóżka. W umyśle tych, którzy otrzymują taką diagnozę, jest też nienawiść do samego siebie, poczucie winy i oczywiście wieczna beznadziejność.
Czym jest negatywna emocjonalność w depresji?
Do najczęściej nawracających zaburzeń psychicznych w populacji należy poważna depresja. Uderzające – i niepokojące – jest to, że wiele osób nadal zakłada, że depresja jest wyłącznie synonimem smutku.
Oznacza to, że osoby, które np. odczuwają coraz mniejszą chęć do pracy lub ciągle kłócą się ze swoim partnerem, nie wiedzą, co się z nimi dzieje. Nie podejrzewają, że może to być nie tylko zła passa lub zwykły stres w pracy.
Negatywna emocjonalność w depresji jest jak filtr psychologiczny, który prowadzi nasz umysł do poszukiwania i przetwarzania rzeczywistości w szkodliwy sposób.
Do tego dochodzą jeszcze inne czynniki. Na przykład zastosowanie zewnętrznego umiejscowienia kontroli (myślenie, że nic nie jest pod naszą kontrolą). Powracają też natrętnie negatywne myśli, a także bardzo niska samoocena.
Teoria ta została ogłoszona w latach 80. przez Watsona i Tellegena w słynnym już badaniu. Wyjaśniono w nim, że model ten wyjaśniają trzy czynniki: emocje o negatywnym odcieniu, anhedonia i zmiany fizjologiczne.
Emocje o negatywnym zabarwieniu pośredniczą nie tylko w sposobie, w jaki przetwarzamy otaczającą nas rzeczywistość. Biorą udział także w tym, jak wyglądamy i jak się czujemy fizycznie.
Poczucie winy i gniew, dwie emocje, które mogą zbudować więzienie depresji
Te dane zasługują na szczególne zainteresowanie. Wiemy, że osoby, które żyły w związku zdominowanym przez przemoc fizyczną i psychiczną, wykazują duże prawdopodobieństwo rozwoju zaburzeń depresyjnych.
Teoria negatywnej emocjonalności pokazuje nam w tych przypadkach, że tym, co buduje samo zaburzenie, nie jest tylko smutek czy beznadziejność. To emocje, takie jak gniew i poczucie winy, utrwalają ten stan psychiczny.
Badania prowadzone na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Balearów (Hiszpania), nieco bardziej zagłębiają się w ten fakt. W przypadku kobiet, które padły ofiarą przemocy ze strony partnera, sprawdzają, w jaki sposób należy pracować nad tymi wymiarami.
Z jednej strony nad poczuciem winy za to, że wcześniej nie opuściłam tego związku, a z drugiej nad złością na wszystko, co się wydarzyło.
Negatywna emocjonalność w depresji a stany introspektywne
Wskazaliśmy wcześniej, że cechą depresji jest niewątpliwie bezradność i brak kontroli nad tym, co nas otacza. Towarzyszy temu poczucie, że niezależnie od tego, co zrobimy, nic się nie zmieni. Otóż istnieją inne, równie decydujące postawy, które również dają podłoże dla negatywnej emocjonalności w depresji. Chodzi o stany introspektywne.
Co rozumiemy przez ten ostatni termin? W istocie chodzi o następujące procesy:
- Poczucie samotności. Myślenie, że nikt nie może zrozumieć, co się z nami dzieje.
- Poczucie nieprzydatności. Przekonanie, że jest się bezużytecznym, że nie nadaje się do społeczeństwa, związku itp.
- Ciągła drażliwość. Nagle wszystko zaczyna przeszkadzać, wszystko denerwuje, irytuje, przeszkadza…
- Beznadziejność. Ten wymiar to odwieczny leiv motiv w depresjach. To myśli, że jutro nie przyniesie nam nic pozytywnego, że problemy nie mają rozwiązania.
Niska aktywacja emocjonalna: anhedonia
Negatywna emocjonalność w depresji jest również związana z brakiem czucia, brakiem reakcji i brakiem połączenia z bezpośrednią rzeczywistością. Nie mówimy o stanach katatonicznych, ale o zachowaniach, w których człowiek przestaje czuć się uczestnikiem codziennego życia.
Anhedonia, apatia, a także abulia zarysowują te rzeczywistości, w których nie doświadcza się przyjemności ani motywacji. Brakuje entuzjazmu, a także nie można podejmować decyzji i reagować na to, co nas otacza.
Dlatego nie należy jedynie poprzestać na myśleniu, że depresja jest synonimem smutku. Ponieważ prawda jest taka, że mamy do czynienia z wieloczynnikowym stanem, który nie wszyscy przeżywają w ten sam sposób.
Jednak skupienie uwagi na aspekcie emocjonalnym ma decydujące znaczenie dla zrozumienia przyczyny ciągłego gniewu. To samo dotyczy wykrycia przyczyny tych chorób psychosomatycznych, które nie reagują na leki.
Jak powiedział Federico García Lorca, najstraszniejszym ze wszystkich uczuć jest martwa nadzieja. Nie wahaj się prosić o pomoc, gdy przechodzisz przez tego typu sytuacje.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Tackman AM, Sbarra DA, Carey AL, Donnellan MB, Horn AB, Holtzman NS, Edwards TS, Pennebaker JW, Mehl MR. Depression, negative emotionality, and self-referential language: A multi-lab, multi-measure, and multi-language-task research synthesis. J Pers Soc Psychol. 2019 May;116(5):817-834. doi: 10.1037/pspp0000187. Epub 2018 Mar 5. PMID: 29504797.