Maria Skłodowska-Curie: biografia kobiety wyznaczającej nowe ścieżki w nauce

Maria Skłodowska-Curie była kobietą – pionierem pod każdym względem związanym z nauką. Stała się także pierwszą kobietą, która zdobyła Nagrodę Nobla i uzyskała tytuł profesora na Uniwersytecie Paryskim. Była także pierwszą kobietą, która wykładała na tym właśnie uniwersytecie.

Ponadto Maria Skłodowska-Curie była także pierwszą kobietą pochowaną w Panteonie w Paryżu. Jest ona także jedyną jak do tej pory kobietą, która zdobyła Nagrodę Nobla w różnych dyscyplinach naukowych. Czy dziwi Cię więc fakt poświęcenia przez nas naszego dzisiejszego artykułu tej wspaniałej Polce?

Maria Skłodowska-Curie to ktoś, kogo zapewne nie trzeba nikomu przedstawiać bliżej, ponieważ jest ona bez wątpienia znana na całym świecie. W czasie, gdy kobiety z trudem uzyskiwały dostęp do choćby podstawowej edukacji, Maria Skłodowska-Curie przełamała wszystkie stojące przed nią bariery i stała się niekwestionowanym pionierem w dziedzinie nauki.

Dziś Maria Skłodowska-Curie jest prawdopodobnie jednym z najbardziej znanych naukowców w każdym zakątku naszego globu. Jej badania nad radioaktywnością utorowały drogę do niezliczonych odkryć w późniejszych latach. W naszym dzisiejszym artykule postaramy się przybliżyć Ci postać tego jednego z najważniejszych naukowców XX wieku. Zapraszamy zatem do lektury!

Maria Skłodowska-Curie – pierwsze lata jej życia

Maria Skłodowska-Curie urodziła się pod panieńskim nazwiskiem „Skłodowska” w 1867 roku, w będącej pod zaborami Polsce. Była najmłodszym z pięciorga dzieci. Jej rodzice byli nauczycielami. Już od najmłodszych lat Maria podążała śladami ojca i wykazywała duże zainteresowanie naukami ścisłymi, głównie matematyką i fizyką.

W obliczu trudnego zadania w postaci dostania się na studia na warszawskim uniwersytecie, który w tym czasie oferował zajęcia wyłącznie dla mężczyzn, Maria pracowała na kilku tymczasowych posadach. Przez przeważającą większość czasu pełniła rolę guwernantki. Pozwalała jej ona zarobić dodatkowe pieniądze pomocne przy sfinansowaniu edukacji jednej z jej sióstr.

W wolnym czasie kontynuowała naukę na własną rękę. Rozpoczęła ją w laboratorium chemicznym warszawskiego Muzeum Przemysłu i Rolnictwa.

W 1891 r. Maria Skłodowska przeprowadziła się do Francji i rozpoczęła studia na paryskiej Sorbonie. Tam zaczęła używać niekiedy francuskiej wersji swojego imienia, czyli Marie. Ponieważ nieustannie borykała się z problemami finansowymi, była zmuszona udzielać popołudniowych lekcji i korepetycji, aby zarobić trochę pieniędzy niezbędnych do kontynuowania studiów.

W 1894 roku na Wydziale Nauk na Uniwersytecie Paryskim (oryg. Université de Paris) spotkała Pierre’a Curie. Szybko przypadli sobie do gustu, w efekcie czego w 1895 roku Pierre i Maria pobrali się.

Wczesne osiągnięcia naukowe Marii Skłodowskiej-Curie

Maria Skłodowska-Curie to bez wątpienia najsłynniejsza kobieta – fizyk i chemik wszech czasów. I nie jest to ocena postawiona na wyrost. Już w połowie 1897 r. Maria Skłodowska-Curie miała już na swym koncie dwa tytuły uniwersyteckie i opublikowany specjalistyczny artykuł naukowy na temat magnetyzacji stali hartowanej.

Zanim państwu Curie urodziła się pierwsza córka – Irene, Maria zasłynęła już w świecie naukowym i akademickim. Od tego momentu Maria Skłodowska-Curie skupiła swoją uwagę na tajemniczym promieniowaniu uranu opisanym przez Antoine’a Henri Becquerela.

W 1904 r. urodziła się jej druga córka, Ewa. Dzięki nieugiętemu poświęceniu i ciężkiej pracy Marii udało się odkryć i całkowicie odizolować dwa zupełnie nowe pierwiastki. Nazwała je polon (na cześć swojego kraju ojczystego) i rad. Opracowała także zupełnie nowe techniki, które pozwoliły jej izolować izotopy promieniotwórcze.

I chociaż te właśnie metody separowania izotopów mogły uczynić z niej bardzo bogatą osobę, to jednak Maria Skłodowska-Curie postanowiła podzielić się tą wiedzą ze wszystkimi dla dobra całej ludzkości.

Jej rewolucyjne odkrycia obaliły liczne tradycyjne idee, którym naukowcy do tej pory hołdowali, a które dotyczyły zasad sterujących materią i energią. Dlatego też Maria Skłodowska-Curie jest uważana za twórczynię nie tylko teoretycznego podejścia do samego pojęcia radioaktywności, ale także za przedstawienie zastosowania tego terminu w praktyce.

W latach 1898–1902 wraz z mężem Maria Skłodowska-Curie opublikowała około 32 artykułów naukowych. Małżonkowie szczegółowo opisali w nich swoją pracę nad zjawiskiem radioaktywności. W jednym z tych artykułów donieśli, że komórki tworzące nowotwór (komórki rakowe) były niszczone szybciej, niż zdrowe komórki po krótkotrwałej ich ekspozycji na promieniowanie radioaktywne.

Maria Skłodowska-Curie i jej działalność poza laboratorium naukowym

Oprócz pracy w dziedzinie nauki Maria Skłodowska-Curie była odpowiedzialna także za utworzenie pierwszych ośrodków radiologicznych w bazach wojskowych. Badania Marii miały także kluczowe znaczenie w opracowaniu technologii realizowania zdjęć rentgenowskich u pacjentów wymagających operacji.

Podczas I wojny światowej Maria Skłodowska-Curie pomagała wyposażyć karetki w sprzęt pozwalający wykorzystać promieniowanie rentgenowskie do ratowania zdrowia i życia rannych żołnierzy. Jej zaangażowanie w tę aktywność posunęło się do tego stopnia, że w rzeczywistości towarzyszyła ona również tym karetkom na pierwszej linii frontu.

Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża mianował ją także szefem służb radiologicznych. Na tym stanowisku Maria Skłodowska-Curie była odpowiedzialna między innymi za prowadzenie szkoleń z zastosowania tych nowych technik medycznych.

Niepodważalne zasługi dla światowej naukowi pomimo nierównych warunków na początku kariery

Pomimo swojego sukcesu na niwie naukowej Maria Skłodowska-Curie nadal napotykała silny sprzeciw ze strony zdominowanego przez mężczyzn środowiska naukowego we Francji. W rzeczywistości nigdy nie uzyskała na przykład znaczących korzyści ekonomicznych za swoją pracę. Nierówność na tle płci była wówczas obowiązującą normą społeczną, a bycie jednym z najwybitniejszych naukowców swoich czasów niczego w tym względzie nie było w stanie zmienić.

19 kwietnia 1906 roku Pierre Curie został potrącony na ulicy przez pojazd konny i zmarł natychmiast na miejscu zdarzenia. Dwa tygodnie później wdowa po tym francuskim naukowcu objęła stanowisko zmarłego męża, czyli katedrę fizyki na Uniwersytecie Paryskim (oryg. Université de Paris) stając się tym samym pierwszą kobietą – profesorem na Sorbonie.

W wyniku śmiertelnego wypadku męża Curie została sama z dwójką małych dzieci i niezwykle trudnym zadaniem w postaci prowadzenia dalszych badań nad kwestią radioaktywności. W 1908 r. przeredagowała komplet prac pisemnych swojego męża i opublikowała na ich podstawie w 1910 roku rozległy traktat na temat o promieniotwórczości.

Maria Skłodowska-Curie wkrótce potem zdobyła drugą swoją nagrodę Nobla. Mimo to Maria w dalszym ciągu nie uzyskała aprobaty francuskiej Akademii Nauk, która po raz kolejny odmówiła jej członkostwa w swych szeregach.

Śmierć Marii Skłodowskiej-Curie i jej spuścizna

Pod koniec lat dwudziestych zdrowie tej wybitnej kobiety zaczęło się znacząco pogarszać. Maria Skłodowska-Curie zmarła ostatecznie 4 lipca 1934 r. na ostrą formę białaczki spowodowaną najprawdopodobniej skutkiem choroby popromiennej. Jej źródłem było rzecz jasna promieniowanie, na które była stale narażona podczas swojej kariery naukowej.

Początkowo została pochowana obok swojego męża, Pierre’a Curie w Sceaux. Jednak jakieś sześćdziesiąt lat później jej szczątki zostały przeniesione do Panteonu w Paryżu. Jej najstarsza córka, Irene, poszła w ślady matki, poświęcając swoje życie nauce i ostatecznie także zdobywając Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii.

Maria Skłodowska-Curie poświęciła całe swoje życie badaniom i odkryciom naukowym. Dlatego też od zawsze stanowiła wspaniałą inspirację dla kobiet-naukowców z całego świata.