Kara śmierci – w których krajach nadal obowiązuje?

Mówimy o karze, która nadal budzi wiele wewnętrznych i zewnętrznych konfliktów w krajach, które ją stosują. W rzeczywistości społeczność międzynarodowa używa różnych instrumentów, które zabraniają stosowania tego rodzaju sankcji.

W tym artykule przeanalizujemy główne międzynarodowe standardy dotyczące stosowania kary śmierci. Ponadto przeanalizujemy też, jak jest ona stosowana.

Kara śmierci, a przepisy dotyczące jej zniesienia

Przez lata historia kara śmierci ewoluowała, zarówno w zakresie jej wykonania, jak i tego, kiedy powinna być stosowana. Tak więc od niepamiętnych czasów kara ta była stosowana w przypadku niektórych przestępstw lub jako rozwiązanie konfliktów między członkami tej samej społeczności.

Kara śmierci była osią, wokół której krążyły społeczeństwa plemienne. Był to instrument służący utrzymaniu pokoju dzięki efektowi strachu. Jednak w dzisiejszych czasach została zniesiona w prawie wszystkich krajach demokratycznych.

Na przykład w Hiszpanii kara śmierci istniała od średniowiecza aż do zatwierdzenia hiszpańskiej konstytucji z 1978 r. Artykuł 15 hiszpańskiej konstytucji stanowi: „Kara śmierci została zniesiona, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w wojskowym prawie karnym podczas wojny”.

Następnie ustawa organiczna 11/1995 z 27 listopada zniosła jedyny sposób, który umożliwiłby nałożenie tej kary, również ogłaszając jej zniesienie w Wojskowym Kodeksie Karnym.

Ponadto społeczność międzynarodowa używa różnych instrumentów, które zabraniają wykonywania kary śmierci:

• Drugi protokół fakultatywny do Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, mający na celu zniesienie kary śmierci.
• Protokół do Amerykańskiej konwencji praw człowieka dotyczący zniesienia kary śmierci.
• Protokoły nr 6 i nr 13 do Europejskiej konwencji praw człowieka w sprawie zniesienia kary śmierci i zniesienia kary śmierci we wszystkich okolicznościach.
• Protokół do amerykańskiej konwencji praw człowieka dotyczący zniesienia kary śmierci.

Zatem prawo międzynarodowe stanowi, że stosowanie kary śmierci w przypadku zabójstwa międzynarodowego powinno być ograniczone. Różne organizacje, takie jak Amnesty International, uważają, że kara śmierci nie jest odpowiednim rozwiązaniem. Twierdzi, że jest to przejaw kultury przemocy, a nie walki z nią.

Kara śmierci – sytuacja na świecie

Obecnie ponad dwie trzecie krajów zniosło karę śmierci. Liczba egzekucji wykazuje tendencję spadkową: w ciągu 20 lat ponad 50 krajów zakazało kary śmierci w swoim ustawodawstwie. 108 państw zniosło karę śmierci, 7 zniosło ją za przestępstwa z zakresu prawa zwyczajowego, a 29 utrzymuje pozwolenie na egzekucje. Jednak nadal stosuje się ją w 55 krajach.

Chociaż trudno jest określić całkowitą liczbę egzekucji ze względu na brak oficjalnych danych w niektórych krajach, w 2018 r. Amnesty International zarejestrowała 690 egzekucji w 20 różnych krajach. Spadek o 31% w stosunku do roku poprzedniego i najniższa odnotowana liczba w historii. Większość egzekucji miała miejsce w Chinach, Iranie, Arabii Saudyjskiej, Wietnamie i Iraku (w tej kolejności).

Egzekucja osób nieletnich w momencie popełnienia przestępstwa

Ponadto niektóre kraje nadal skazują na śmierć osoby, które nie były pełnoletnie w chwili popełnienia przestępstwa. Dzieje się tak pomimo faktu, że międzynarodowe prawo dotyczące praw człowieka zabrania stosowania kary w takich przypadkach.

Od 1990 r. Amnesty International udokumentowała 145 egzekucji osób niepełnoletnich w 10 krajach: Arabii Saudyjskiej, Chinach, Stanach Zjednoczonych, Iranie, Nigerii, Pakistanie, Demokratycznej Republice Konga, Sudanie, Sudanie Południowym i Jemenie.

Chociaż liczba egzekucji dzieci jest niska w porównaniu do ogólnej liczby jej znaczenie wykracza poza dane. Praktyka ta podważa zobowiązanie rządów do przestrzegania prawa międzynarodowego. W każdym razie mówimy o kontrowersyjnej sprawie, która odegrała znaczącą rolę w kampaniach politycznych w krajach tak ważnych jak Stany Zjednoczone.