Co stanie się, jeśli zaczniemy dbać o nasz umysł, tak jak robimy to z naszym ciałem? Higiena psychiczna jest życiową strategią, dzięki której możemy lepiej harmonizować z naszym otoczeniem. Polega na ćwiczeniu samooceny, przełamywaniu oporu apatii, życiu w większej równowadze z naszymi emocjami i zaaplikowania odpowiednich filtrów w naszym otoczeniu.
Zdajemy sobie sprawę, że w dzisiejszych czasach podejścia mające na celu “dbanie” o nasz umysł stają się coraz bardziej popularne. Bez wątpienia mówimy o strategiach takich jak Mindfulness czy Wellness. Każda z nich ma ten sam cel: zapewnić większą równowagę między umysłem i ciałem, aby zagwarantować nie tylko nasze dobre samopoczucie, ale także większe poczucie kontroli nad własnym życiem i prawidłową higienę psychiczną.
“Bez dobrego samopoczucia życie nie jest życiem. To tylko stan bezruchu i cierpienia”
-Francois Rabelais-
Niezależnie od tego, czy rozpoczęliśmy już którąkolwiek z tych praktyk, warto wziąć pod uwagę kilka podstawowych aspektów. Dobre samopoczucie składa się przede wszystkim z kilku nawyków i strategii, które każda osoba musi nauczyć się rozwijać w oparciu o swoje cechy. Coś takiego wymaga przede wszystkim kreatywności i wytrwałości.
Dlatego higiena psychiczna staje się bardzo szczególnym zadaniem, gdzie każdy z nas musi nauczyć się wietrzyć nasz umysł. Nie możemy też zapominać, że jesteśmy częścią scenariusza fizycznego i społecznego, a nasze otoczenie również wpływa na naszą równowagę.
Dlatego cały koncept higieny psychicznej wymaga holistycznego podejścia. Polega ono na tym, że uczymy się jak priorytetyzować, filtrować każdy bodziec, który przychodzi do nas, aby żyć z większą harmonią. Przyjrzyjmy się bliżej tym strategiom.
1. Higiena psychiczna: zobacz iskrę zanim pojawi się płomień
Wiele z naszych emocjonalnych doświadczeń zaczyna się od “iskier”, od małych wybuchów negatywnych uczuć, które zostawiają ślad w naszym mózgu. Te niewielkie iskry biorą się z braku równowagi w naszym środowisku. Komentarz, który nam się nie podoba, ale nic nie mówimy; propozycję, z którą się nie zgadzamy, ale na którą przystajemy; problem, którą musimy rozwiązać, ale odkładamy na później…
Wiele iskier razem w końcu prowokują pożar. Nasz umysł jest wyczerpany, czujemy się wypalenie i wyczerpani pod każdym względem. Tak więc pierwszą strategią, w którą powinniśmy zainwestować czas i wysiłek, jest rozpoznanie tych czynników, tych iskier. Te bodźce, które nam przeszkadzają i z którymi powinniśmy się rozprawić tak szybko, jak to możliwe.
Nie zostawiaj na jutro tego, co niepokoi cię dzisiaj.
2. Jasne priorytety, lepsze decyzje
Każdy dobry sportowiec zna swoje ciało, zna swoje ograniczenia i trenuje każdego dnia, aby utrzymać formę i poprawić swoje wyniki. Takie wyniki nie pojawiają się przypadkowo, ale dzięki planowaniu, gdzie priorytety i codzienne cele są jasno określone.
Jeśli chodzi o dbanie o nasz mózg i naszą higienę psychiczną, też dobrze byłoby mieć plan, nasze codzienne priorytety. Nikt więc nie powinien wychodzić z domu bez ubrania się w cele i zjedzeniu śniadania pełnego motywacji. W ten sposób łatwiej przejdziemy nasze skomplikowane ścieżki, aby zdecydować, co przynosi nam korzyści, a co ból, i co powinniśmy odsunąć na bok, aby zagwarantować nasze dobre samopoczucie.
3. Relacje oparte na wzajemności
Jednym z podstawowych filarów dbałości o naszą higienę psychiczną jest dbanie o równowagę naszych relacji. Każda niezrównoważona relacja wiąże się z wysokimi kosztami emocjonalnymi. Oznacza to inwestowanie czasu, marzeń, wysiłków i uczuć w ludzi, którzy nie wysyłają nam tej samej energii, nie istnieje wzajemność.
Oczywiste jest, że nie wszystkie nasze relacje będą zrównoważone pod względem dawania i otrzymywania. Bardzo dobrym przykładem są relacje między rodzicami a dziećmi. Konieczne jest jednak, aby nasze najważniejsze relacje (partner, rodzina, przyjaciele) były utrzymywane w równowadze.
4. Nauczyć się tolerować przeciwności
Kto przeciwstawia się niepowodzeniom, stratom lub błędom pogrąża się w zniechęceniu, w gniewie, w złym samopoczuciu. Z drugiej strony, dobra higiena psychiczna wymaga zdolności do wzrostu i rozwoju osobistego. Coś takiego dzieje się tylko wtedy, gdy jesteśmy w stanie przezwyciężyć opór, ucząc się tolerancji wobec przeciwności i tej złożonej i delikatnej części naszego życia.
Dlatego musimy zaakceptować światła i cienie naszej rzeczywistości. Ponieważ higiena zaczyna się od umiejętności wyleczenia. I aby leczyć, musisz najpierw zaakceptować istnienie rany, nie negując jej, nie odwracając wzroku ani nie denerwując się każdego dnia.
5. Skoncentrowany umysł w równowadze
Clifford Saron jest neurobiologiem w Mind and Brain Center na Uniwersytecie w Kalifornii. Jego interesujące prace pokazują, jak trening naszej uwagi znajduje swoje odzwierciedlenie w naszych emocjach. Skoncentrowany i zrównoważony umysł przekłada się na dobre samopoczucie i zdrowszy mózg.
Jak wyjaśnia, większość z nas nie jest świadoma wielkiej plastyczności, jaką mają nasze obwody neurologiczne. Jeśli nauczymy się koncentrować każdego dnia na teraźniejszości, na tym, co dzieje się wokół nas (a nie na przeszłości lub przyszłości, która jeszcze się nie wydarzyła) zobaczymy większe możliwości, będziemy czuć się bardziej optymistycznie i odczujemy mniej lęków.
Aby wytrenować naszą uwagę, pomocna może być również nauka medytacji. Istnieje jednak inny aspekt, którego nie powinniśmy ignorować. Bardziej skupiony umysł potrzebuje bardziej zrelaksowanego ciała. Dlatego nie zaniedbuj podstawowych potrzeb, takich jak dobry sen, 15- lub 20-minutowe drzemki w ciągu dnia, chodzenie na spacery, rozciąganie w celu złagodzenia napięcia mięśni, zrównoważona dieta.
Podsumowując, higiena psychiczna jest wspaniałą strategią życiową i składa się z różnych działań. Są to codzienne nawyki ukierunkowane na zagwarantowanie dobrego fizycznego i psychicznego samopoczucia. Zastosuj te, które najlepiej dopasowują się do twoich potrzeb i zacznij już dziś inwestować w siebie.