Cosplay z perspektywy psychologicznej

Cosplay z perspektywy psychologicznej

Ostatnia aktualizacja: 02 sierpnia, 2021

Przebieranie się by ukryć swój naturalny wygląd i udawanie, że jest się kimś innym, to praktyka znana od zarania dziejów, typowa dla takich dziedzin jak teatr i cosplay, sposób ekspresji, który pozwala nam odgrywać kreatywne gry z własną osobowością.

Termin cosplay zyskał sporą popularność na przestrzeni ostatnich dwóch dekad. Korzenie tej formy ekspresji biorą się z japońskiej mangi i anime.

Słowa manga odnosi się do graficznych komiksów dla czytelników w każdym wieku, które opowiadają realistyczne historie. Z kolei anime to praktycznie animowana manga. Słowo “cosplay” to zbitek dwóch angielskich słów: “costume” (kostium) i “play” (zabawa).

Koncepcja ta pojawiła się w latach 80. pośród zapalonych fanów mangi i anime (“otaku”). Polega na tworzeniu kostiumu, noszeniu go i przybieraniu tożsamości wymyślonej postaci. Osoby, które to czynią, należą do społeczności nazywanej fandomem.

“Jeśli nie byłabym kobietą, z pewnością byłabym drag queen. Uwielbiam ten cały dramatyzm i z pewnością zakładałabym wysokie szpile i wielkie peruki. Byłabym jak Ru Paul.”

-Dolly Parton-

Cosplay anime

Cosplay i oczekiwanie

Chociaż można odnieść wrażenie, że cosplay jest praktykowany wyłącznie przez nastolatków, to w rzeczywistości budzi zainteresowanie osób w każdym wieku. Wiele osób, które nie mają o nim pojęcia, okrzyknęło go stratą czasu i trywialnym zajęciem. Jednak wcale tak nie jest.

Wielu specjalistów zgadza się co do tego, że cosplay pobudza umysły osób, które go praktykują. Warto również pamiętać o tym, że, podobnie jak w przypadku każdej aktywności, niektórzy są bardziej narażeni na wpadnięcie w obsesję na jego punkcie niż inni i zaczynają przekraczać wszelkie granice.

Dlatego też problemem nie jest cosplay sam w sobie, ale fakt, że może stać się sposobem na wyrażanie problematycznych aspektów rzeczywistości, które istniały zanim dana osoba zaczęła go praktykować. Jednak nawet jeśli do tego dojdzie, cosplay ma podobne działanie jak teatr i sztuka.

Ogólnie rzecz biorąc, może stać się sposobem na dzielenie się i zmniejszanie napięcia wywoływanego przez codzienny stres prawdziwego życia.

Wehikuł tożsamości

Chociaż wydaje się to paradoksalne, to czasami przejęcie osobowości innej osoby stanowi doskonały sposób na dotarcie do swojej własnej. Istnieją określone etapy życia, takie jak okres nastoletni, w których główny proces stanowi konstruowanie własnej osobowości. W tym wieku to zadanie przenika do każdej części życia.

Podobny proces identyfikacji pojawia się podczas cosplayu. Dana osoba przyjmuje do pewnego stopnia tożsamość fikcyjnej postaci. Stanowi ona swego rodzaju alter ego.

Ten proces przypominania kogoś innego prowadzi do spotkań i znajdowania kontrastów. Spotkania pozwalają danej osobie odkrywać te części siebie, które normalniej tłumimy. Oznacza to, że “Anna” może być bojaźliwa w prawdziwym życia, ale staje się zdeterminowana, gdy stawia się na miejscu superbohatera.

Poza tym pojawiają się również kontrasty. Dana fikcyjna postać może wykonywać określone działania lub mieć określone myśli, ale osoba, która się w nią wciela, może wcale ich nie mieć. Tym samym cosplay pozwala ludziom eksperymentować ze swoją tożsamością w kontekście zabawy, konfrontować ją i jednocześnie poznawać.

Korzyści społeczne

Wiele osób uznaje cosplay za formę “autoterapii” dla tych, którzy są zbyt nieśmiali lub którym brakuje umiejętności społecznych. Te osoby mają problem z byciem sobą w relacjach z innymi.

Co więcej, często są nadmiernie krytyczni wobec siebie i zwracają zbyt dużą uwagę na to, co mówią i robią. Mają tendencję do przywiązywania zbyt dużej wagi do ostrości swoje dialogu wewnętrznego, co nie pozwala im zachowywać się spontanicznie.

Staje się to barierą, która utrudnia socjalizację, czego bezpośrednią konsekwencję stanowią problemy z nawiązywaniem przyjaźni. Poza tym nie pozwala im wzmacniać relacji, które zostały już nawiązane.

Taka bariera może zostać przełamana poprzez cosplay. Chociaż nie jest to kompletne rozwiązanie, to pomaga wyjść poza swoje bariery. Dzieje się tak ponieważ podczas cosplayu można być kimś innym, a tym samym dać sobie pozwolenie na zachowywanie się w inny sposób.

Jak można sobie wyobrazić, taka osoba może czuć, że ma ochronę przed krytycznym osądem ze strony innych, a nawet siebie samej.

Cosplay Gwiezdnych Wojen
Zdjęcie autorstwa Clare Louise Jackson/Shutterstock.com

W cosplayu chodzi o kreatywność i zabawę

Ta aktywność pozwala zerwać ze zwyczajową rutyną i jest pomocna w uwalnianiu kreatywności oraz wyobraźnia. Wszystko dlatego, że podczas cosplayu nie tylko nosi się kostium, ale również przybiera się inną tożsamość oraz wchodzi się w świat, z którego pochodzi dana postać. To dobry sposób na odcięcie się od tego, co typowe.

Poza tym cosplayerzy wchodzą do pełnego zabawy świata, w którym panują nowe zasady odnośnie “rzeczywistości”. Taka gra to zdrowe ćwiczenie, które pobudza również kreatywność.

Osoby biorące udział w cosplayu zazwyczaj studiują uważnie postaci zanim się w nie wcielą, więc ich opracowywanie przy jednoczesnej pracy nad kostiumem wymaga poświęcenia sporych nakładów czasu i pracy.

Osoby, które biorą udział w cosplayach, wykorzystują swoją wyobraźnię i fantazję aby wchodzić w interakcje z innymi ludźmi w innym rodzaju kontekstu.

Takie interakcje pozwalają im wyrażać lub pokazywać problemy w inny sposób oraz poszukiwać alternatywnych rozwiązań, których wcześniej zapewne nawet nie brali pod uwagę.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Bender, S., & Peppler, K. (2019). Connected learning ecologies as an emerging opportunity through Cosplay. Comunicar. Media Education Research Journal, 27(1).


Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.