Poznaj różne fazy szoku kulturowego

W dzisiejszym zglobalizowanym świecie coraz częściej stykamy się z migracjami. Jednak pokonanie szoku kulturowego to wyzwanie, którego pokonanie wymaga czasu. Czytaj dalej, aby poznać różne fazy szoku kulturowego!

Migracja i przepływ ludzi między krajami to codzienność w coraz bardziej zglobalizowanym świecie. Istnieje wiele powodów, które popychają ludzi do przeniesienia się z ich ojczystego kraju.

Jednak chociaż większość osób ma pełną świadomość wyzwań, jakie niesie za sobą taka decyzja, to nie zawsze znają fazy szoku kulturowego, których doświadczają imigranci w pierwszych latach po zmianie miejsca zamieszkania.

Konieczność dostosowania się do nowej kultury, nowego języka i innego stylu życia w znaczący sposób odbija się na emocjach. Właśnie o to chodzi w szoku kulturowym. Innymi słowy, to doświadczanie takich emocji jak lęk, smutek, euforia, dezorientacja i niepewność.

Jednak nie jest to coś stałego i ciągłego. Emigrant przechodzi przez różne fazy szoku kulturowego, z których każda ma swoje własne cechy charakterystyczne, póki nie będzie w stanie dostosować do nowego środowiska. Cały proces może trwać nawet kilka lat.

Fazy szoku kulturowego

Wpływ nowej kultury na osoby, które przenoszą się z jednego kraju do drugiego, był badany przez wielu naukowców. Teoria krzywej w kształcie litery “U”, która została ukuta przez Lysgaarda (1955), zakłada istnienie trzech etapów procesu przystosowania kulturowego.

Na początku dana osoba odczuwa euforię lub szczęście, następnie pojawia się dysonans poznawczy i brak równowagi, po czym w końcu następuje stabilizacja.

Jednak większe znaczenie zyskała późniejsza teoria autorstwa Gullahorn i Gullahorna (1963). Według niej istnieje pięć faz szoku kulturowego, które układają się w kształt litery “W”. Przedstawiają one górki i dołki wskazujące sposób, w jaki emigrant dostosowuje się do nowego miejsca zamieszkania.

Krzywa “W” i pięć faz szoku kulturowego

1. Miesiąc miodowy

W pierwszej fazie na pierwszy plan wychodzą emocje, szczęście i euforia. Kraj przeprowadzki jest fascynujący, stymulujący i nowy. Oprócz tego osoba, która się właśnie przeprowadziła, ma tendencję do postrzegania różnic między jej własną kulturą a kulturą nowego kraju w pozytywnym świetle.

Odczuwa motywację do nauki i współpracy. Poza tym nadal czuje się blisko związana ze swoją tożsamością i dawnymi związkami.

2. Szok kulturowy

Pojawia się, gdy uczucie nowości zanika, a nowa rzeczywistość staje się irytująca, zimna i dziwna. Migrant nie rozumie wartości i sposobu życia w nowym kraju i nie podziela ich. Zaczyna uważać, że było mu lepiej w jego ojczystym kraju.

Pojawia się uczucie wrogości, niepokoju, frustracji i smutku, jak również objawy somatyczne. Sieć wsparcia społecznego, którą posiadała taka osoba (rodzina i przyjaciele) zdaje się być już odległa i niedostępna.

3. Wstępne przystosowanie się

Podczas etapu przystosowania się ponownie pojawiają się pozytywne i przyjemne emocje. Nowa kultura i typowe dla niej zachowania są już znajome i zrozumiałe. Imigrant osiągnął adekwatny poziom komfortu, a samotność nie jest już tak wyraźna. Jego perspektywa jest już bardziej obiektywna i praktyczna. Jest gotów czerpać radość z nowej rutyny.

4. Mentalna izolacja

Ta faza pojawia się zazwyczaj po wizycie lub wyjeździe do ojczyzny. W domu zaszło wiele zmian, a migrant nie czuje już, że właśnie tam jest jego miejsce. To wywiera wpływ na jego uczucie przynależności.

Czuje, że jest uwięziony między dwoma światami i nie uważa, że należy do któregokolwiek z nich. Jednak pojawia się tęsknota za przeszłością, która już nie istnieje.

Co więcej, migrant ustalił już rutynę w swoim nowym kraju. Nie ma już żadnych nowości ani stymulacji. W tym momencie zatrzymuje się i zaczyna myśleć o tym, jak bardzo tęskni za swoim starym życiem. Utrzymuje się uczucie izolacji i samotności.

5. Adaptacja

W końcu migrant poznaje kulturę, sposób życia i wartości obowiązujące w nowym kraju. Nareszcie udaje mu się dostosować do życia i pracy w nowym kraju, nie czując się przy tym dziwnie ani nie odczuwając frustracji. Jest mu dobrze i czuje się jak u siebie.

Pokonanie szoku kulturowego

Przejście przez różne fazy procesu dostosowania kulturowego może zająć całe lata. Poza tym należy podkreślić, że proces ten nie jest linearny. Kolejność faz może się zmieniać, każda z nich może powtarzać się kilka razy, póki dana osoba w końcu nie osiągnie całkowitej adaptacji.

Świadomość istnienia tych faz może pomóc migrantowi zrozumieć i znormalizować odczuwane emocje. Dzięki temu spada uczucie niepewności. Dzieje się tak, ponieważ w końcu wie czego ma oczekiwać. Pozostaje jedynie mieć nadzieję, że każdy migrant będzie w stanie ukończyć ten proces.