Kalikst i Melibea – psychologiczny rys bohaterów Celestyny

„Celestyna” to dzieło literackie, wokół którego narosło wiele pytań i mitów. I właśnie dlatego jest ono aż tak interesujące, szczególnie jeśli chodzi o jego bohaterów. Kalikst i Melibea to oczywiście najważniejsze postaci w tej powieści. Jednak każda z nich mają swój specyficzny charakter od strony psychologicznej.

Właśnie ta różnorodność daje im życie i sprawia, że zarówno Kalikst, jak i Melibea, czy też każda inna osoba występująca w „Celestynie” jest naprawdę niezbędna do stworzenia urzekającej całości.

Koncentrowanie się na postaciach, które Fernando de Rojas zaprojektował z taką starannością, jest tradycyjnym sposobem podejścia do tego dzieła literackiego, będącego tragikomedią kwalifikowaną niekiedy jako powieść dialogowa z racji swojej wielkości.

A jakie są szczególne cechy psychologiczne bohaterów dramatu „Celestyna” (oryg. La Celestine), znanej pierwotnie jako „Tragikomedia Kaliksta i Melibei”? Dlaczego jego bohaterowie są tak ważni dla rozwoju fabuły tego utworu? Poświęć kilka minut na lekturę naszego dzisiejszego artykułu, aby poznać zaskakujące odpowiedzi na te właśnie pytania i także wiele innych.

Kalikst i Melibea jako główni bohaterowie „Celestyny” de Rojasa

W dramacie „Celestyna” występuje łącznie 13 postaci, które odgrywają znaczącą rolę w rozwoju fabuły tego utworu. I chociaż Kalikst i Melibea są kochankami stanowiącymi centralną oś tej tragikomedii, to jednak nie zapominajmy o tym, że inne postacie są także bardzo, bardzo ważne.

Celestyna

Celestyna (od imienia której wywodzi się tytuł utworu) to starsza wiekiem kobieta, która znana jej ze swojej umiejętności swatania. To znaczy wykorzystuje do swoich celów pewne dobrze znane jej sztuczki. Kalikst zwraca się do niej z prośbą o pomoc, bowiem chce, by Melibea zakochała się w nim.

Mimo rzekomej skłonności do pomagania innym Celestyna jest jednak kobietą, która:

• Jest bardzo podatna na żądze i wpływy z zewnątrz.
• Nie ma nawet cienia skrupułów.
• Jest motywowana wyłącznie swoim własnym interesem.
• Jest bardzo przekonująca w swoich zachowaniach.

Kalikst i Melibea

Melibea jest jedną z głównych bohaterek powieści „Celestyna”. Na początku odkrywamy, że Kalikst jej zupełnie nie pociąga. Jego odrzucenie przez Melibeę ma tak wyraźny charakter, że przejawia się nawet jako niezwykła arogancja z jej strony. Jednak po pomocy, którą Kalikst otrzymuje od Celestyny, zmiana zachodząca u Melibei jest nagła i wręcz zaskakująca.

Wynika to z tego, że przechodzi ona od postawy pełnej odrzucenia do najbardziej posłusznego poddania się, gdzie to ona aktywnie oczekuje na swoje tajne spotkania z Kalikstem. W rezultacie popada w ekstremalną formę miłości typowo romantycznej (zagadnienie to omawiamy właśnie w tym artykule), która kończy się tragicznie.

Kalikst wiąże się z Melibeą. Jednak motywuje go nie miłość do niej, tylko chęć zdobycia tego, czego on chce. To zachowanie przedstawia go jako osobę samolubną, zdolną do zrobienia czegokolwiek, by osiągnąć to, czego pragnie. Nie przejmuje się przy tym potencjalnymi konsekwencjami swojego postępowania.

Ujawnia się w ten sposób jako osoba niepewna i niedojrzała. Jest młodym marzycielem, który nie radzi sobie zbyt dobrze z frustracją w postaci niespełnionych oczekiwań. Kiedy nie zostają one spełnione, pogrąża się w kryzysie z powodu niezdolności do realizacji swoich celów. W tym przypadku powodem jest odrzucenie ze strony Melibei.

Kalikst ma w tej powieści typową rolę czarnego charakteru lub raczej antybohatera. Ginie zresztą w absurdalny sposób wskutek upadku. Wydarza się to podczas schodzenia po drabinie po spotkaniu z Melibeą, w trakcie którego dochodzi do konsumpcji związku.

Pármeno i Sempronio

Pármeno jest sługą Kaliksta. Jest także bardzo lojalną osobą, która stara się zawsze dbać o swojego chlebodawcy. Na przykład ostrzega go przed niebezpieczeństwem pokładania bezgranicznego zaufania w Celestynie. Jednak jego lojalność kończy się w momencie, gdy Kalikst upokarza go publicznie, nie wierząc w to, ma do powiedzenia Pármeno.

Sempronio to kolejny sługa, którego historia przedstawia jako kłamcę o fałszywych intencjach. W przeciwieństwie do Pármeno, od samego początku wykorzystuje „swojego pana” i stara się wydobyć od niego jak najwięcej pieniędzy. Oczywiście robi to z pełnym fałszu uśmieszkiem na ustach.

Sosja i Trystan

Trystan i Sosja są wiernymi sługami, którzy byli niegdyś chłopcami stajennymi. Ten pierwszy zakochuje się w Areúsie. Manipuluje Sosją tak, aby wyciągnąć z niego jak najwięcej informacji o jego panu.

Natomiast Trystan rozpaczliwie opłakuje Kaliksta po jego śmierci. Zarówno Trystan, jak i Sosja są bardziej przyjaciółmi Kaliksta, niż jego służącymi. Łączy ich prawdziwa przyjaźń, bez żadnych ukrytych intencji.

Lukrecja

Lukrecja jest pokojówką Melibei i jej wierną powierniczką. Obie kobiety mówią sobie wszystko, co im się przydarza, zwłaszcza jeśli chodzi o miłość. W ten sposób czują się bliżej swoich nieszczęść i niepowodzeń. To własnie dzięki Lukrecji Kalikst i Melibea mogą się spotykać każdej nocy.

Pokojówka była kiedyś prostytutką, ale postanowiła zmienić swoje życie i poświęcić się służbie innym. W każdym razie jej postać jest archetypem zazdrosnej osoby. Jest pełna zazdrości o swoich byłych partnerów, a także o miłosne spotkania Melibei z Kalikstem.

Elicja i Areúsa

Elicja jest w powieści „Celestyna” także prostytutką mającą impulsywną, pełną sprzeczności i beztroską osobowość. Żyje dla chwili obecnej, ale szuka zemsty, gdy jej mentor umiera. Wynika to z tego, że od tego momentu czuje się samotna i wypalona.

Postać Areúsy, w przeciwieństwie do Elicji, Fernando de Rojas opisuje jako niezależną, wolną i jednocześnie złośliwą. Jest ona bardzo podobna do Celestyny, ponieważ wie doskonale, jak manipulować innymi ludźmi. W rzeczywistości to właśnie robi ze swoim partnerem, Centuriem.

Centurio

Centurio żyje dzięki przychodom znajomych prostytutek, dziś byłby więc określany mianem alfonsa. Ponadto jego charakter jest po prostu zły. Centurio jest też osobą sterowaną przez swoje żądze i do tego notorycznie kłamie. Zwykle wykorzystuje prostytutki, aby uzyskać to, czego chce.

Mimo tego, że wzbudza powszechne zainteresowanie ze względu na swoją imponującą posturę i hałaśliwą osobowość, to ta odwaga jest tak naprawdę tylko fasadą. W rzeczywistości Centurio jest zwykłym tchórzem.

Pleberio i Alisa

Pleberio jest ojcem Melibei. To bardzo stary człowiek, który jest zawsze czymś zajęty. Jego życie traci sens po śmierci córki. Jest postacią, która nieustannie martwi się o swoje dziecko, szczególnie dlatego, że chce, żeby dobrze wyszła za mąż.

Alisa jest matką Melibei i pełni w fabule rolę drugorzędną. To dlatego, że żyje zawsze w cieniu swego męża. Jej postać jest raczej pełna naiwności i nie ufa nikomu, ani niczemu. W zasadzie poznajemy ją tylko dlatego, że to właśnie ona wpuszcza Celestynę do swojego domu.

Ewolucja bohaterów „Tragikomedii Kaliksta i Melibei”

Charakterystyka psychologiczna w tym dziele Fernando de Rojasa jest bardzo zróżnicowana. To jednak pozwala nam lepiej dostrzec ewolucję postaci. Wszystkie postacie w tej powieści się zmieniają.

Na przykład Melibea przechodzi od etapu odrzucenia Kaliksta do absolutnego uwielbienia go. Następnie Elicja dokonuje przejścia od całkowitej nonszalancji do poszukiwania sposobu zemsty po śmierci Celestiny.

Każda osoba odgrywa ważną i fundamentalną rolę w tej historii, może poza Alisą.

Czy przeczytałeś już tę powieść dialogową? Czy zauważyłeś już wtedy, jak Fernando de Rojas wykorzystał archetypy psychologiczne w kreowaniu swoich bohaterów?